"بشار اسد" چگونه بازگشت؟!

فرارو- یک کارشناس مسائل خاورمیانه گفت: «امروز مسئله ماندن یا نماندن اسد در قدرت به شدت تضعیف شده است. یعنی پس از قضایای مربوط به خلع سلاح شیمیایی سوریه، موضوع کناره گیری اسد از قدرت از ادبیات سیاسی غربی ها حذف شده است.»

کشورهای غربی به معارضین سوری اعلام کرده اند که کنفرانس آتی ژنو منجر به کنار رفتن بشار اسد و همچنین علویان این کشور از قدرت نخواهد شد و اسد و علویان در دولت انتقالی سوریه جایگاه کلیدی خواهند داشت.

این پیام در هفته گذشته در نشست دوستان سویه که در لندن برگزار شد در اختیار معارضین که در قالب تشکلی به نام شورای ملی سوریه در این جلسه شرکت کرده بودند قرار گرفته است.

غربی ها گفتند به دلیل احتمال بروز هرج و مرج و قدرت گرفتن گروه های افراطی نمی توانند اجازه بدهند که در شرایط فعلی بشار اسد از قدرت کنار برود.

محمد ایرانی سفیر پیشین ایران در لبنان و اردن و کارشناس مسائل خاورمیانه در گفتگو با فرارو گفت: «در حال حاضر گرایش به رویکرد سیاسی در رابطه با حل بحران سوریه نسبت به گذشته بیشتر مطرح است.»

وی ادامه داد: «به طور طبیعی تحولات میدانی در جغرافیای سوریه و نیز برخی تحولات منطقه ای و بین المللی باعث شده بعد از نزدیک به سه سال به تدریج گرایشات تندی که طرف های غربی نسبت به آینده نظام سوریه داشتند تعدیل شود.»

وی افزود: «مشخصا تحول مهمی که منجر به جلوگیری از حمله نظامی آمریکا به سوریه شد (موضوع نابودی سلاح های شیمیایی) نقطه عطفی بود که به تدریج جبهه غرب را به این نتیجه رساند که درباره بحران سوریه راهکارهای مساملت آمیز را بیشتر مدنظر قرار دهد.»

این کارشناس مسائل خاورمیانه خاطرنشان کرد: «لذا تلاش برای شکل گیری کنفرانس ژنو 2 از سوی آمریکا و روسیه بازخورد همین تحولات است که عمدتا راه حل سیاسی را مورد توجه قرار می دهد.»

ایرانی در پاسخ به این سوال که آیا با شرایط کنونی امکان حصول نتیجه در اجلاس ژنو 2 وجود دارد؟، گفت: «اینکه نشست ژنو 2 قطعا به نتیجه خواهد رسید یا خیر بستگی به خیلی از متغیرها دارد؛ اما به طور دقیق قابل پیش بینی نیست.»

وی ادامه داد: «اما بیشتر تصورات و ذهنیت ها این است که به دلیل طولانی شدن تحولات در سوریه و اینکه مشکلات فراتر از مسئله سوریه رفته و بسیاری از معادلات منطقه ای و بین المللی در آن دخالت دارد، به نظر می رسد نشست ژنو 2 احتمالا در صورت موفقیت به برخی از راهکارها دستیابی پیدا خواهد کرد و البته تمامی قضایا را پوشش نخواهد داد.»

وی افزود: «لذا خیلی از تحلیل گران معتقدند ژنو 2 در صورت شکل گیری و موفقیت تمام مسائل سوریه را مطرح نخواهد کرد. بنابراین این اعتقاد خیلی جدی است که احتمالا نشست های متعدد دیگر در قالب ژنوهای 5، 4، 3 را شاهد باشیم.»

سفیر پیشین ایران در لبنان با بیان اینکه مولفه های زیادی در سوریه وجود دارد که آینده سوریه را باید با توجه به تمامی این مولفه ها دید اظهار کرد: «جریانات تندروی اسلامگرای سلفی که از سوی برخی کشورهای عربی تحریک می شوند در صحنه مقابله با نظام سوریه مهم ترین و بزرگ ترین گروه محسوب می شوند.»

وی ادامه داد: «این مسئله موجب شده نگرانی ها از طرف کشورهای منطقه و غربی ها افزایش  پیدا کند. به همین دلیل پیدا کردن یک راهکار دموکراتیک که بتواند به صورتی نظر همه آحاد مردم سوریه از جمله طوایف و گروههایی که با نظرات مختلف همیشه در صحنه سوریه حضور داشتند را شامل شود روز به روز در حال تقویت است.»

وی افزود: «علت این امر همانطور که عرض شد این است که فعالیت گروههای تندرو بیشتر شده و این نگرانی در همه جریانات داخلی و خارجی افزایش پیدا کرده است.»

سفیر پیشین ایران در اردن تصریح کرد: «به هر حال سوریه کشوری است که اقوام مختلف سالیان سال در آن زندگی می کنند و بخشی از آنها در قدرت سهیم بودند و جریان مهمی هم همیشه در حاشیه بوده است. لذا برگزاری انتخاباتی که آزاد باشد و همه بتوانند در آن مشارکت داشته باشند، می تواند بهترین راه حل برای حل بحران سوریه باشد.»

ایرانی درباره آینده بشار اسد در صحنه سیاسی سوریه گفت: «به نظر من امروز مسئله ماندن یا نماندن اسد در قدرت به شدت تضعیف شده است. یعنی پس از قضایای مربوط به خلع سلاح شیمیایی سوریه، موضوع کناره گیری اسد از قدرت از ادبیات سیاسی غربی ها حذف شده است.»

وی ادامه داد: «این موضوع را نه تنها سوری های متمایل به دولت و کشورهای حامی نظام سوریه تاکید می کنند؛ بلکه غربی ها نیز بر آن اعتراف دارند که این جمع بندی وجود دارد که تکیه بر مسئله ای که نزدیک به سه سال همگی بر آن تاکید می کردند هیچ نتیجه ای در بر نداشته است.»

وی تاکید کرد: «لذا در شرایط فعلی موضوع آقای بشار اسد در بررسی اولویت های آینده سوریه نیست.»

ایرانی در پاسخ به این سوال که آیا با حضور اسد در قدرت، امکان حل بحران سوریه وجود دارد؟، گفت: «آنچه امروز مطرح است بحث دولت انتقالی است که دولتی در راس کار بیاید که همه جریانات در آن حضور داشته باشند و اگر قرار شد قانون اساسی جدید نوشته یا انتخابات برگزار شود این دولت تعیین کننده باشد.»

وی ادامه داد: «درباره اینکه آقای اسد یا حزب بعث در دولت انتقالی مشارکت داشته باشند یا خیر باید گفت واقعیت صحنه سوریه این است که حزب بعث، جریان قدرتمندی در سوریه است.»

وی افزود: «غربی ها اصلا معتقد نیستند که علوی ها باید کنار گذاشته شوند، بلکه آنها یک جریان تعیین کننده هستند و اتفاقا جریانی هستند که به لحاظ اعتقادی و لائیک بودن نسبت به گروههای اسلامی نزدیک تر به غرب هستند.»

ایرانی گفت: «به نظر من غرب موضوع آقای اسد را به صورت علنی و رسمی مطرح نخواهد کرد؛ اما به عنوان یک گزینه که جریان آقای اسد می تواند در آینده سوریه و در انتخابات بدون پیش شرط کنار گذاشتن اسد حضور داشته باشد مدنظر خواهد بود.»

وی تاکید کرد: «بنابراین آنچه در اجلاس ژنو 2 مطرح خواهد شد حاوی کناره گیری اسد از قدرت نخواهد بود.»