افزایش انتقادات و حواشی درباره عملکرد اشتغالی دولت های نهم و دهم در هفته های گذشته باعث شده تا مقامات دولتی تصمیم بگیرند مستندات اقدامات صورت گرفته در زمینه ایجاد 7 میلیون فرصت شغلی را جمع بندی و از طریق وزارت تعاون، کار و رفاه ارائه کنند، با این حال پیش از آن مرکز آمار گزارش 8 ساله عملکرد دولت را منتشر کرد.
به گزارش خبرنگار مهر، در هفته های گذشته ارائه آمارهای مختلف از سوی مقامات دولت فعلی و بروز برخی واکنش ها در بین نمایندگان مجلس و دست اندرکاران دولت آینده حتی رئیس جمهور منتخب مردم ایران به ویژه در حوزه اشتغال زایی و کاهش نرخ بیکاری برخی حواشی و اظهارنظرها را در این باره ایجاد کرد.
مقامات دولتی همواره اعتقاد دارند دولت توانسته است در مدت زمان 8 سال فعالیت دولت های نهم و دهم علاوه بر ارائه تسهیلات مناسب به طرح های اشتغال زایی، تا حد زیادی نیز از افزایش نرخ بیکاری جلوگیری کند و در این زمینه وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی دولت دهم اعلام کرده است دولت 7 میلیون فرصت شغلی ایجاد کرده است.
نظر رئیس جمهور منتخب درباره عملکرد اشتغالی دولت نهم و دهم
با این حال، حسن روحانی، رئیس جمهور منتخب مردم ایران اخیرا در دیدار با نمایندگان مجلس کل اشتغال زایی دولت های نهم و دهم را سالیانه 14 هزار فرصت شغلی اعلام کرد و هشدار داد ادامه این روند باعث افزایش نرخ بیکاری و ورود چند میلیون بیکار فارغ التحصیل دانشگاهی به بازار کار تا سال های آینده خواهد شد.
بیان این مسائل باعث شد تا دولت اعلام کند وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی موظف شده است عملکرد اشتغال زایی 8 سال گذشته را جمع بندی و ارائه دهد. اما پیش تر از آن، مرکز آمار ایران با انتشار جزئیات عملکرد دولت های نهم در بخش اشتغال زایی از 84 تا 91؛ نتیجه اقدامت دولت را ارائه کرد.
طبق گزارش مرکز آمار ایران تعداد بیکاران از 2 میلیون و 674 هزار و 866 نفر در سال 84 به 2 میلیون و 944 هزار و 158 نفر در سال 91 افزایش یافته است. به عبارتی در فاصله سال های 84 تا 91 نه تنها از تعداد بیکاران کشور طبق گزارش مرکز آمار ایران کم نشده است، بلکه به تعداد بیکاران 269 هزار و 292 نفر نیز افزوده شده است!
وضعیت بیکاران از 84 تا 91
همچنین در سال 85 تعداد بیکاران کشور 2 میلیون و 642 هزار و 648 نفر، در سال 86 این تعداد 2 میلیون و 486 هزار و 238 نفر، در 87 تعداد 2 میلیون و 392 هزار و 179 نفر، در 88 تعداد بیکاران 2 میلیون و 839 هزار و 971 نفر، در 89 نیز 3 میلیون و 218 هزار و 329 نفر، در سال 90 تعداد بیکاران 2 میلیون و 877 هزار و 608 نفر و در سال گذشته نیز 2 میلیون و 944 هزار و 158 نفر اعلام شده است.
طبق آمار رسمی مرکز آمار ایران، هر چند هر ساله بین 1 تا 1 میلیون و 200 هزار نفر نیز وارد بازار کار کشور می شوند اما طبق آمارها نشانه روشنی از کاهش تعداد بیکاران کشور وجود ندارد و تنها در فاصله سال های 85 تا 87 تعداد بیکاران اندکی نسبت به سال 84 کاهش یافت و پس از آن تا پایان سال گذشته همواره روند افزایشی داشته و در سال 89 تعداد بیکاران حتی از مرز 3 میلیون نفر نیز گذشت.
خ بیکاری زنان و مردان (91-84)
| نرخ بیکاری زنان | نرخ بیکاری مردان | تعداد بیکاران | سال |
| 17.1 | 10 | 2674866 | 84 |
| 16.2 | 10 | 2642648 | 85 |
| 15.8 | 9.3 | 2486238 | 86 |
| 16.7 | 9.1 | 2392179 | 87 |
| 16.8 | 10.8 | 2839971 | 88 |
| 20.5 | 11.9 | 3218329 | 89 |
| 20.9 | 10.5 | 2877608 | 90 |
| 19.9 | 10.5 | 2944158 | 91 |
بر پایه گزارش مرکز آمار ایران، در بخش نرخ بیکاری کل کشور، نرخ بیکاری از 11.5 درصد سال 84 به 12.2 درصد در سال 91 افزایش یافته است. همچنین نرخ بیکاری در سال 85 به میزان 11.3 درصد، در 86 به میزان 10.5 درصد، در 87 به میزان 10.4 درصد، در 88 به میزان 11.9 و در 89 نیز 13.5 درصد و در نهایت در سال 90 نرخ بیکاری 12.3 درصد بوده است.
بررسی وضعیت بیکاری استان ها در فاصله سال های 84 تا 91 نیز نشان می دهد که نرخ بیکاری 18 استان در دوره مورد بررسی افزایش یافته است. همچنین در استان مازندران وضعیت بیکاری تغییر نکرده و در 11 استان نیز وضعیت بیکاری بهبود یافته است. در استان البرز به دلیل تشکیل از سال 90، امکان مقایسه با سال 84 وجود ندارد اما نرخ بیکاری این استان در پایان سال گذشته به میزان 14.9 درصد بوده است.
مقایسه آمار نرخ بیکاری در فاصله سال های 84 تا 90 نیز نشان می دهد که در این دوره نرخ بیکاری در 16 استان افزایش یافته بود که در پایان سال 91 این تعداد به 18 استان افزایش یافت. همچنین در فاصله سال های 84 تا 90 نرخ بیکاری در 3 استان گلستان، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی بدون تغییر باقی مانده بود.
جدول تغییرات نرخ بیکاری استان ها (91-84)
| استان | سال 84 | سال 88 | سال 91 |
| آذربایجان شرقی | 5.2 | 10 | 12.5 |
| آذربایجان غربی | 8.7 | 10.7 | 11.1 |
| اردبیل | 11.6 | 12 | 13.4 |
| اصفهان | 12.3 | 12 | 13.8 |
| البرز | - | - | 14.9 |
| ایلام | 15.1 | 12.6 | 17.3 |
| بوشهر | 12.7 | 11.7 | 11.7 |
| تهران | 13.6 | 11.9 | 11.6 |
| چهارمحال و بختیاری | 11.7 | 16.4 | 10.8 |
| خراسان جنوبی | 9.7 | 7 | 6.4 |
| خراسان رضوی | 9.1 | 11.2 | 8.7 |
| خراسان شمالی | 7.1 | 6.4 | 10.6 |
| خوزستان | 13.2 | 13.1 | 12.8 |
| زنجان | 9.5 | 8.4 | 11.4 |
| سمنان | 11.3 | 9.1 | 9.6 |
| سیستان و بلوچستان | 9.9 | 13.3 | 10.5 |
| فارس | 13.2 | 14.4 | 16.8 |
| قزوین | 11.1 | 12.2 | 12.1 |
| قم | 10.3 | 10.8 | 11.3 |
| کردستان | 9.3 | 10.8 | 14 |
| کرمان | 15 | 11.9 | 7.8 |
| کرمانشاه | 14.5 | 13.8 | 16.2 |
| کهکیلویه و بویراحمد | 18.1 | 14.8 | 12.3 |
| گلستان | 8.7 | 7.1 | 8.9 |
| گیلان | 13.7 | 15.3 | 15.6 |
| لرستان | 15 | 19 | 20.2 |
| مازندران | 9.8 | 8.1 | 9.8 |
| مرکزی | 12.6 | 11.2 | 10.4 |
| هرمزگان | 10.5 | 6.9 | 11.5 |
| همدان | 11.2 | 18 | 9.7 |
| یزد | 8 | 9 | 10.2 |
افزایش قابل توجه بیکاری در 9 استان
در بین استان هایی که نرخ بیکاری آنها در سال گذشته نسبت به سال 84 افزایش قابل توجهی داشته است می توان به استان آذربایجان شرقی اشاره کرد که نرخ بیکاری این استان از 5.2 درصد در سال 84 به 12.5 درصد در سال 91 افزایش یافت و به بیش از 2 برابر رسیده است.
همچنین در آذربایجان غربی نیز نرخ بیکاری در دوره مورد بررسی از 8.7 درصد به 11.1 درصد، در استان خراسان شمالی از 7.1 به 10.6 درصد، زنجان از 9.5 به 11.4 درصد، فارس از 13.2 به 16.8 درصد، کرمانشاه از 14.5 به 16.2 درصد، گیلان از 13.7 به 15.6 درصد، لرستان از 15 به 20.2 درصد و در یزد از 8 به 10.2 درصد رسیده است.
به صورت کلی نرخ بیکاری در 9 استان از سال 84 تا 91 افزایش قابل توجهی داشته است که این افزایش ها در مورد استان های آذربایجان شرقی و لرستان قابل توجه است. با این حال در بخش کاهش نرخ بیکاری نیز استان کرمان از نرخ بیکاری 15 درصدی به 7.8 درصد کاهش یافته است. در کهکیلویه و بویراحمد نیز بیکاری از 18.1 به 12.3 درصد رسید.
