منابع نزدیک به مخالفان سوریه گفتند که جریان ها و گروه های سیاسی و نظامی در خارج و داخل سوریه منتظر نتایج دیدار امیر سلمان بن عدالعزیز، ولیعهد عربستان با رجب طیب اردوغان، نخست وزیر این کشور هستند و منتظرند ببینند که نتایج این دیدار در آینده چه تاثیری بر مواضع موجود بر سر سوریه خواهد گذاشت.
به گزارش روزنامه العرب، چاپ لندن، مخالفان سوری در خارج انتظار دارند که دیدار امیر سلمان با اردوغان ابتدای تحولات جدید در حل بحران سوریه باشد و باعث شود تا مخالفان بر سر یک هدف به وحدت موضع برسند. همچنین انتظار می رود که تعداد کسانی که در پرونده سوریه دخالت می کنند به این ترتیب به شدت کاهش یابد و این مساله می تواند در نهایت به سود مخالفان اسد تمام شود. چرا که در آن موقع تصمیم گیران این پرونده به ترکیه و عربستان محدود خواهد شد.
نزدیک به دو هفته پیش هیئتی از مخالفان سوری به ریاست جورج صبرا به ریاض رفت و با مقام های عربستانی دیدار کرد. مقام های عربستانی به آنها وعده دادند در صورتی که موفق شوند دیگر اعضای مخالف را برای مذاکره با حکومت سوریه و قطع همکاری با جریان های جهادی مرتبط با القاعده راضی کنند، حمایت مالی و دیپلماسی قدرتمندی از آنها کنند.
ریاض همچنین روز دوشنبه موفق شد تا معاذ الخطیب، رئیس سابق ائتلاف مخالفان سوری را راضی کند تا نقشی مهم در وحدت بخشیدن میان مخالفان اسد بازی کند و به آنها بفهماند که باید مذاکره با حکومت سوریه بر اساس طرح هایی که در ماه های اخیر مطرح شده است را بپیذیرند. حرکتی که ناظران آن را در این مرحله حرکتی مهم و اساسی ارزیابی می کنند.
الخطیب اخیرا از سمت خود به دلیل پافشاری قطر برای منصرف شدن او از طرح مذاکره با حکومت سوریه و پذیرش افراد نزدیک به دوحه در کادر رهبری مخالفان و حکومت موقت به ریاست غسان هیتو استعفا داد و گفت که چنین کاری تلاش برای کشیدن فرش از زیر پایش است.
موازی با نقش عربستان در وحدت بخشیدن به مخالفان سوری برای پذیرش راه حل سیاسی، نقش ترکیه به عنوان یکی از مهم ترین بازیگران پرونده سوریه نیز مهم است. این دو کشور کشورهایی هستند که واشنگتن بر روی آنها برای بستن پرونده سوریه در نزدیک ترین زمان ممکن حساب باز کرده است.
منابع نزدیک به رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه می گویند که وی به محض بازگشت از واشنگتن و دیدارش با باراک اوباما، رئیس جمهوری امریکا لحن خود را تغییر داد و تلاش کرد خود را به پرونده سوریه نزدیک جلوه دهد. مساله ای که به اعتقاد کارشناسان بازتاب مخالفت صریح واشنگتن در تعاملات ترکیه با پرونده سوریه بوده است. واشنگتن از آنکارا می خواهد که حمایت بیشتری از مخالفان غیر مسلح اسد کند، با جریان های تندرو به ویژه جبهه النصره مبارزه کند، اختلافات میان اعضای جبهه النصره که عده ای می خواهند به القاعده بپیوندند و عده ای با این اقدام مخالفند را تقویت کند و راه حل سیاسی را بر راه حل نظامی مقدم بدارد.
به همین دلیل گفته می شود که واشنگتن و به تبع آن دیگر پایتخت های اروپایی نیز به نتایج مذاکرات امیر سلمان بن عبدالعزیز، ولیعهد عربستان با مقام های ترکیه از جمله رجب طیب اردوغان چشم دوخته اند.
منابع آگاه می گویند که اختلاف های شدیدی در درون النصره بر سر پیوستن یا اعلام برائت از شبکه القاعده به وجود آمده است. به گفته این منابع در درون این جبهه علنا میان افرادی که از کشورهای شمال افریقا به ویژه لیبی و تونس می آیند با دیگر اعضا تبعیض وجود دارد و آنها علنا می گویند که رهبران صف اول مخالفان سوری ترسو هستند و این تنها القاعده است که می تواند اسد را سرنگون کند.
با این حال ناظران بر این اعتقادند که با توجه به مذاکرات جداگانه ای که دو طرف عربستانی و ترکی با امریکایی ها داشته اند، انتظار می رود که مذاکرات امیر سلمان با رجب طیب اردوغان مطابق با همان دستورالعمل امریکایی پیش رود و در نهایت نتایج ایجابی داشته باشد و فضایی با حمایت این دو کشور به وجود آید تا به موجب آن مخالفان اسد با هدف رسیدن به راه حل سیاسی راهی کنفرانس بین المللی ژنو شوند. کنفرانسی که ایالات متحده امریکا و کشورهای اروپایی تلاش دارند تا به هر قیمتی شده تشکیل شود تا به دنبال آن زمینه های لازم برای مذاکره با اسد فراهم آید. در همین رابطه گفته می شود مسکو نیز فشارهای خود را به بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه افزایش داده است تا وی را راضی کند که تا قبل از انتخابات ریاست جمهوری اش در سال 2014 پای میز مذاکره با مخالفانش بنشیند و تن به مصالحه با آنها بدهد.
این در حالی است که بشار اسد، رئیس جمهوری سوریه در تازه ترین اظهار نظر خود بیان داشته تا پایان سال 2013 در سمت خود باقی خواهد ماند و تنها از طریق انتخابات سراسری و نتایج صندوق های رای حاضر به کناره گیری از قدرت خواهد بود.
سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه روز دوشنبه گفت که مخالفان اسد بدون اعلام هر گونه پیش شرطی حتی بیان شرط کناره گیری اسد از قدرت باید در کنفرانس ژنو شرکت کنند و بعد از آن برای مصالحه با رئیس جمهوری سوریه با او به گفت وگو بنشینند.
منابع آگاه می گویند که مخالفان سوری مستقر در سوریه خواستار کناره گیری اسد از قدرت هستند اما آن را به عنوان شرطی برای مذاکره با او برای آغاز مرحله انتقالی مطرح نمی کنند.
به گفته این منابع مخالفان سوری همچنین هیچ مخالفتی با مشارکت ایران در کنفرانس ژنو نخواهند داشت و آن را فرصتی برای تهران می دانند که در عرصه دیپلماسی برای حل بحران سوریه وارد عمل شود و کمی از حمایت میدانی و تسلیحاتی و لجستیکی اش از اسد فاصله بگیرد.