حاشيههاي سريالهاي ماهوارهيي شبكههاي فارسيزبان خارجي، گريبان نمايشگاه كتاب تهران را هم گرفت. ماجرا زماني شروع شد كه خبر رسيد كتابهاي «حريم سلطان» و «عشق ممنوعه»(دو سريال ماهوارهيي محصول كشور تركيه) در نمايشگاه کتاب عرضه شدهاند.
همين خبر خود پرسشهاي بسياري را در اذهان ناشران و نويسندگان و اهالي كتاب برانگيخت، از جمله اين پرسش كه: چگونه وقتي آثار ارزشمند داخلي و خارجي با دقت و وسواس و سختگيريهاي بسياري مورد بررسي قرار ميگيرند و بخش عمدهيي از آنها بخت انتشار نمييابند، چنين آثاري كه مستقيما با سياستهاي فرهنگي وزارت ارشاد اسلامي در تضاد هستند، در نمايشگاه بينالمللي كتاب تهران امكان عرضه مييابند؟
سيدمحمد حسيني، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در پاسخ به پرسشهايي از اين دست اظهار داشت: «در نمايشگاه کتاب گروهي براي نظارت بر اينگونه مسائل وجود دارد. قطعا اگر کتابها مجوز چاپ نداشته باشند و در نمايشگاه عرضه شوند، با ناشران آنها برخورد ميکنيم، ولي اگر مجوز نشر گرفتهاند و در حال عرضه در نمايشگاه هستند، نشان ميدهد که قبلا در بررسي کتابها از سوي مسوولان کوتاهي صورت گرفته است».
اين در حالي است كه محمد اللهياري، معاون امور نمايشگاهي بيست و ششمين نمايشگاه كتاب تهران از توزيع دو كتاب مذكور اظهار بياطلاعي ميكند و ميگويد: «از اين موضوع بياطلاع هستم. همچنين مجيد حميدزاده مدير كميته ارزشيابي نمايشگاه حضور اين كتابها را بلامانع دانسته است.
در اينباره ما بهطور مداوم در حال رصد فضاي نمايشگاه بهمنظور ايجاد فضايي آرام براي مخاطبان هستيم. بنابر آخرين گزارش اعلامشده در جلسه شب گذشته، تخلف محتوايي ناشران در نمايشگاه تا به حال بسيار کم بوده و چند مورد پيشآمده نيز با تذکر حل شده است».
به نظر ميرسد هر چند سيدمحمد حسيني، وزير فرهنگ و ارشاد اسلامي در نشست خبري اين رويداد اعلام كرده بود: «امسال براي حضور ناشران در نمايشگاه کتاب سعي کرديم با سعه صدر برخورد شود»و چنين گزارهيي اين انتظار را پديد ميآورد كه امسال در نمايشگاه خبري از جمعآوري كتابها نباشد؛ اما مسوولان احتمالا ناچار هستند كه به خاطر حساسيتهاي پيشآمده روي اين دو كتاب، آنها را از سطح نمايشگاه جمعآوري كنند. هر چند ابهام اصلي هنوز به قوت خود باقي است: حال كه مسوولان از چند و چون ماجرا اظهار بياطلاعي ميكنند، پس چه كسي براي انتشار چنين كتابهايي مجوز صادر كرده است؟
بيست و ششمين نمايشگاه بينالمللي كتاب تهران از روز چهارشنبه هفته گذشته كار خود را در حالي آغاز كرد كه بازار كتاب ايران در ماههاي اخير يكي از بحرانيترين ادوار خود را گذرانده است. بحران كمبود و گراني كاغذ همچنان به طور كامل حل نشده و وضعيت صدور مجوز و اعمال مميزي وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي نيز همچنان روال گذشته را طي ميكند.
با اين همه محمود احمدينژاد در مراسم گشايش بيست و ششمين دوره نمايشگاه كتاب تهران بدون اشاره به معضلات موجود در صنعت نشر و پخش كتاب، در گفتههاي خود بيشتر جنبه تعليمي و فرهنگي چنين رخدادي را مدنظر قرار داد و گفت: «نمايشگاه کتاب تهران يک ميعادگاه و نشانگر عزم ملت ايران براي عبور از راههاي سترگ جهت رسيدن به قلههاي سعادت بشري است. فصل مشترک ايران با ساير نقاط جهان از ديرباز علم و انديشه و دانايي بوده است و امروز نيز همين مسير نوراني را دنبال ميکند».
علي اسماعيلي، رييس بيستوششمين نمايشگاه بينالمللي کتاب تهران نيز طي سخنان خود با اشاره به انتشار 480 هزار عنوان کتاب در دولتهاي نهم و دهم، گفت:«دولتهاي نهم و دهم فرهنگيترين دولتها پس از پيروزي انقلاب اسلامي هستند».
از آنجا كه نمايشگاه كتاب تهران امسال به يك رخداد سياسي ملي؛ يعني برگزاري انتخابات رياستجمهوري نيز نزديك است؛پرسشهايي هم در مورد چند و چون نشر آثاري با موضوعات مرتبط به اين رويداد نيز مطرح ميشود. اسماعيلي در اين مورد ميگويد: «در کشور ما بهطور معمول همزمان با مناسبتهاي مختلف مذهبي يا سياسي، آثاري منتشر ميشوند و اقبال به آنها نيز شيب صعودي دارد.
درباره انتخابات رياست جمهوري نيز تاکنون آثار زيادي که جنبه تحليلي و علمي داشتهاند منتشر شدهاند و تا برگزاري انتخابات، شيب تقاضا براي انتشار اين آثار، صعودي خواهد بود. ما نيز تلاش داريم براي صدور مجوز نشر براي اين آثار که منجر به بصيرتافزايي ميشود تلاش کنيم و مجوز انتشار آنها در زمان مناسب صادر شود.»
هرچند در نخستين روز نمايشگاه كتاب، خبرها حاكي از آن بود كه استقبال مردمي نسبت به ساليان گذشته كمتر بودهاست، اما به شهادت خبرگزاريها روز پنجشنبه استقبال بيشتري از سوي مردم صورت گرفت و غرفههاي خالي از ناشر روز اول هم تدريجا راهاندازي شد. بنا بود امسال در بخش بينالمللي كشور هندوستان ميهمان ويژه فرهنگي اين رخداد باشد، اما اين كشور به دلايلي نامعلوم از حضور خود انصراف داد.
نمايشگاه كتاب تهران از 11 ارديبهشت آغاز شده و تا روز 21 ارديبهشتماه ادامه خواهد داشت.
منبع:
روزنامه اعتماد