در دومین روز کاری اتاق مبادلات ارزی، رسماً ارز را سه نرخی کرد! درحالیکه بهای دلار امروز 2535 تومان است بهای ارز مبادلاتی نه 2 درصد زیر بهای بازار آزاد بلکه بیش از 6 درصد زیر بها تعیین شده تا فرمول انحصاری بانک مرکزی عملاً ارز و دلار را نرخ گذاری کند.
به گزارش تابناک، اتاق مبادلات ارزی از دیروز کار خود را آغاز کرد و با نرخ رسمی اعلامی 2404 تومان متقاضیان ارز را استقبال کرد. در همین حال و در آخرین ساعات کاری روز گذشته نرخ دلار با جهشی محسوس به 2535 تومان رسید تا در اولین روز کاری طرح جدید ارزی دولت، اولین نمره منفی ثبت شود.
از همان ابتدا دقیقاً مشخص بود که سازوکار دولت برای تعیین نرخ ارز مبنایی غیر منطقی دارد و تعیین بهای ارز رسمی با 2 درصد پایینتر از نرخ رسمی بازار تیغ دادن بر کف زنگی مست است. در جایی که ثابت شده دولت توان کنترل نوسانات بازار ارز را طی ماههای گذشته نداشته است، به راستی چرا نرخ ارز دولتی آزاد باید بر مبنای بازار موازی تعیین شود.
از همه اینها گذشته امروز اتفاق جالبی رخ داده. در حالی که بهای ارز در بازار موازی در اولین ساعات 1535 تومان است، نرخ دولتی برای مبادله در اتاق ارز برابر با 2362 تومان اعلام شده. درحالیکه اگر قرار بود 2 درصد قیمت زیر بازار موازی مبنای نرخ مبادلاتی باشد بهای امروز بایستی معادل 2484 تومان تعیین شود. این به این معنا است که امروز نرخ مبادلاتی در اتاق ارز تقریباً کمی بیش از 6 درصد زیر بهای بازار موازی تعیین شده است.
معنای دیگر این امر آن است که اکنون و در همین ابتدای کار اتاق مبادلات ارزی، ارز سه نرخی شده است!
این امر ناشی از آن است که دیروز مسئولان بانک مرکزی اعلام کردهاند که فرمول تعیین بهای ارز مبادلاتی با نرخ 2 درصد زیر بازار انحصاراً در اختیار بانک مرکزی است!
سؤال اینجا است که اگر بهای ارز قرار است با 2 درصد زیر قیمت بازار آزاد تعیین شود، دیگر سخن گفتن از فرمولی که انحصاراً در اختیار بانک مرکزی است چه معنایی دارد. اما اگر فرمول خاصی وجود دارد که از ابتدا نیز قرار بوده وجود داشته باشد، صحبت از 2 درصد زیر بهای بازار موازی اساساً به چه منظوری بوده؟
گفته میشود نرخ دلار در بازار آزاد از نگاه بانک مرکزی در روز سه شنبه حدود 2405 تومان است. احتمالاً یا منظور بانک مرکزی از بازار آزاد جایی است که دیگران از آن بی خبرند و یا دیگران نرخ بازار آزاد را به اشتباه ثبت کردهاند!
متأسفانه چنانچه پیش بینی میشد این طرح دولت نیز مانند طرح بورس ارزی کاملاً مبهم و آمیخته با ضد و نقیضهای اساسی است. از همان ابتدا دولت با قرار دادن نرخ بازار آزاد به عنوان نرخ مبنا تیغ را بر کف زنگی مست گذاشته و اکنون برای کنترل این بازار فرمولهای انحصاری ابداع میکند! ضمن آنکه سه نرخی کردن ارز در بازار اساساً نیازی به این همه دردسر و تبلیغات و رفت و آمد نداشت و دولت میتوانست خیلی راحت از همان ابتدا ارز را سه نرخی اعلام کند!
هرچند هنوز برای بستن کارنامه طرح جدید دولت کمی زود است، اما باز گردیم به آن مثل معروف که سالی که نکوست ... علیرغم آنکه امید بر آن است که این طرح بتواند بازار ارز را تا حد زیادی کنترل کند.