کم نیستند مراکزی که به صورت مستقل و گاه تحت پوشش نام یک هتل معروف چند ستاره، یک باشگاه ورزشی، آرایشگاهي زنانه و یا در استخرها به ارائه خدمات ماساژدرمانی میپردازند و مراجعاني كه از 50 هزار تومان در مركز شهر تا يك ميليون تومان در مناطق مرفهنشین تهران براي چند دقيقهاي تنآسايي هزينه ميكنند.
از صبح تا شب به دنبال زندگي دويدن، افزايش استرس و خستگي ناشي از كار در دنياي مدرن امروزي كه باعث شيوع هزار و يك درد و ناراحتی رنگ به رنگ شده، نیاز به آرامش و بهبودی را افزایش داده است و بسیاری را تشنه درمانهای دائمی و نسبتا کم هزینه ساخته و گسترش مراکز ماساژ درمانی بویژه در شهر تهران را به دنبال خود آورده است.
در اين ميان حضور كمرنگ ارگانهاي نظارتي براي كنترل اين مراكز باعث شده است علي رغم تاثيرات مثبتي كه بكارگيري صحيح تكنيك ماساژ ميتواند در بر داشته باشد، موجبات سوءاستفاده افراد سودجو فراهم شده و موج بدبيني مردم را نسبت به مقوله ورزش و سلامت رقم بزند.
به گزارش خبرنگار «سلامت» خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا)، در حال حاضرماساژ درمانی یک روش علمی و آکادمیک است كه به منظور درمانهای تسکینی و یا سایر کاربردهای بهداشتی استفاده میشود و ممکن است اثرات درمانی آن سبب بهبود عملکرد سیستم عصبی وعضلانی و گردش خون شود.
ماساژ، به شرط رهايي از درد دكتر سيد منصور رايگاني، نايب رييس انجمن طب فيزيكي و توانبخشي تاکید میکند که ماساژ هم ميتواند کارکرد درماني داشته و هم در فرد ايجاد آرامش نمايد.
با اين تفاسير واضح است كه گسترش مراکز ماساژدرمانی ذاتا موجد هیچگونه اشکالی که به نظر نمیرسد هیچ، از قدیم الایام رایج و مورد توصیه حکمای طب سنتی هم بوده است.
اما باید در نظر داشت که تاسیس مراکزی از این دست اما و اگرهایی دارد و لازم است نظاممند شده و زیرنظر مراجع ذیربط تحت نظارت قرار بگیرد تا ورود افراد غیرمتخصص به این حیطه که صرفا با هدف مالاندوزی صورت میگیرد، باعث وارد آمدن آسیب به جان مردمی که زندگی تک تک شان ارزشمند و ذیقیمت است به مخاطره نیفتد.
فيزيوتراپها، ماساژدرمانگران مسلط و قابل اعتماد سيد احمد رييس السادات، معاون بيمارستان شهيد مدرس، فيزيوتراپيستها را افراد كاردان و شايستهاي براي انجام اين خدمات معرفي ميكند و ميگويد: فيزيوتراپيستها از لحاظ علمی و عملی بر ماساژدرمانی تسلط دارند، البته پزشکان متخصص طب فیزیکی و توانبخشی نيز از ماساژ دستی جهت آماده سازی بافتي برای انجام برخي درمانها استفاده میکنند.
رايگاني نيز در پاسخ به اينكه چه كساني بايد ماساژ را به عنوان درمان انجام دهند، تصریح ميكند: دانشجويان برخي رشتههاي دانشگاهي نظير فيزيوتراپي يا كاردرماني ماساژ را نيز ميآموزند. اما متاسفانه اكثر مراكز ماساژدرماني موجود در سطح شهر افرادي را بر سر كار گذاشتهاند كه هيچگونه تحصيلات آكادميك ندارند و اين كار را به صورت تجربي انجام ميدهند.
شناسايي و معرفي شيادان به دادسراي جرائم پزشكي از دکترغلامرضا نیک نژاد، معاون انتظامي سازمان نظام پزشكي درباره نحوه برخورد با پزشكان متخلف سوال ميكنيم، او ضمن اين كه تصريح ميكند ميزان شكايات در اين حوزه محدود بوده است، ماساژ درماني را در ردیف رشتههاي خاصي كه برای برخي از آنها امکان تحصیل آكادميك وجود دارد قرار میدهد و عنوان میکند: اگر عدهای شیاد در کسوت پزشک درآمده و خود را به اين حوزه متصل كرده باشند و این حقیقت کمی بعدتر مشخص شود، فورا به دادسراي جرائم پزشكي معرفيشان ميكنيم.
وي ميافزايد: اگر هم پزشك باشند و تخلف كرده باشند در مرحله اول تذكر ميگيرند و پس از تكرار چندين مرتبه تخلف، در مرحله پاياني پروانه طبابتشان لغو ميشود.
فعالیت غیرقانونی مراکز و موسسات مدعی درمان با شیوه جاذبی که این روزها با انواع و اقسام لطایف الحیل و با نام"ماساژ درمانی" به مردم عرضه میشود، علاوه بر ترويج روابط غيراخلاقي نظير بكارگيري ماساژور مرد براي زنها، دامنه عوارض گستردهای هم دارد و بنا بر اذعان پزشکان متخصص باعث تشدید آسیبها شده و حال يك بيمار را در مواردی وخیمتر میکند.
تشديد بيماري و ايجاد عوارض اسكلتي وعضلاني در انتظار قربانيان ماساژهاي غيرعلمي رايگاني، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی درباره عوارض حين ماساژ تاكيد ميكند: ارائه خدمات ماساژ در مراکز غیرمجاز ممکن است سبب تشدید بیماری و حتی ایجاد عوارض اسکلتی، عضلانی و روحی شود لذا به هیچ وجه انجام ماساژ توسط افراد متفرقه و فاقد صلاحیت علمی را در مورد بیماران توصیه نمیکنیم.
وي ضمن ابراز تاسف از این که مراكز معتبر فعال در این حوزه که جنبههاي درماني ماساژ را مد نظر داشته باشند، در سطح كشور و در وزارت بهداشت سراغ ندارم، می گوید: مراجعه به مجموعههاي غيردرماني نظير آرايشگاهها، استخرها و باشگاههاي بدنسازي براي درمان مجاز نيست، ولي ماساژ به قصد آرامشبخشي، كشش پوستي و ريلكسيشن چندان مشکلی ایجاد نمیکند.
فضاي مجازي، جولانگاه تبليغات براي مراكز غيرمجاز و مدعي درمان نميتوان نقش تبليغات را نيز در گسترش اين مراكز ناديده گرفت، آمارها میگویند هر روز در معرض بیش از هزار مورد تبلیغ قرار داریم.
خوب یا بد؛ عصر ما، عصر تبلیغات است و بعضا شاهد هستیم آگهی مراکز غيرمجاز و مدعی در زمينههاي مختلف درماني از لابلای صفحات نیازمندی روزنامهها و حتی صفحات فضای مجازی هم قد علم کرده و به هیئت ویترینی خوش آب و رنگ در میآیند تا نظر مردم را به سوی خود جلب کرده و به محلي براي کسب درآمد برخی سودجویان تبديل شوند.
سيد سجاد رضوي، مديركل نظارت بر درمان وزارت بهداشت با اشاره به ارایه خدمات ماساژدرماني در برخي ماركز با عنوان "ریلكسیشن"، تاكید ميكند كه انتشار آگهیهای تبلیغاتی که مداخله درمانی از طریق ماساژ را نشان بدهند و همچنين ادعای هر موسسهای در این زمینه خلاف قانون بوده و مورد تایید نیست.
نکته مهم آن که این سوداگران با دست گذاشتن بر روی احساسات و پیش زمینه های ذهنی مخاطبان خود داعیه اعجاز پیش می گیرند و تاکید میکنند اولین، بهترین و کاراترین هستند.
ماجرا زماني تامل برانگیزتر میشود که با نیازی اساسی و بنیادی همچون "سلامتی" مردم چنان زلفی گره میزنند که گویی کلید همه قفلهای بسته فقط به کف با کفایت این مدعیان است و لاغیر.
معمولا هم در چنین شرایطی ابر و باد و مه و خورشید هم به کار میآیند تا فریبکاران عرصه سلامت و تبلیغگران این وادی نانی به کف آرند و در غفلت مردم و مسئولان، بخورند!
وزارت ارشاد براي نشر تبليغات پزشكي با وزارت بهداشت هماهنگ نيست رضوي درباره تمهيدات درنظر گرفته شده براي ساماندهي تبليغات پزشكي ميگويد: سالهاست از وزارت ارشاد خواستهايم تا به مطبوعات اعلام كند برای انتشار تبلیغات حوزه سلامت با وزارت بهداشت و سازمان نظام پزشكی هماهنگ باشند، اما متاسفانه وزارت ارشاد تاكنون پاسخی نداده است و براساس ادعای سازمان نظام پزشكی تنها انتشار 10 درصد از تبلیغات پزشكی با هماهنگي این سازمان صورت میگیرد.
اما و اگرهاي برخورد با مراكزي كه تابلودار نيستند در حالي كه وزارت بهداشت اعلام كرده است مراكزی كه تحت عنوان ماساژدرمانی فعالیت میكنند مجوزی از وزارت بهداشت ندارند، مسئولان وزارت بهداشت از تدوين آييننامههايي براي ارائه خدمات ماساژدرمانی با تجویز و نظارت پزشك یا موسسات فیزیوتراپی صحبت به ميان آورده و از انجام ماساژدرماني بر پايه علمي و تجويز پزشك تاكيد ميكنند، مديركل نظارت بر درمان وزارت بهداشت اذعان ميكند كه كنترل و برخورد با مراكز غيرمجاز آسان نيست.
وي علت اين امر را اينگونه بيان ميكند: اکثر مراکز ماساژدرمانی هیچ تابلویی ندارند به همین علت نمیشود با آنها برخورد کرد، اگر هم تابلو و جاي مشخصي داشته باشند، معاونتهای درمان دانشگاههای علوم پزشکی به سراغ آنها میروند و با آنها برخورد میکنند اما اکثر این مراکز تابلودار نیستند.
مراكزي نظير موسسات حجامت درماني، زالودرماني و ارائه كنندگان خدمات ماساژ هر روز چون قارچ از گوشه گوشه تهران سر بر مي آورند بدون آنکه مرجعی بر آنها نظارت کند یا جای خالی پاسخ به این پرسش را که مسئولیت پیشامد عواقب و عوارض احتمالی آن بر عهده کیست؟ پر کند.
بايد منتظر ماند كه آيا تدوين پي در پي آيين نامههاي وزارتي به تنهايي خواهد توانست جلوي فعاليت غيرقانوني مراكز مدعي درمان را بگيرد يا آنكه در كنار اين گونه اقدامات بالادستي، نياز است با ارتقاي سواد رسانهاي سلامت و افزايش آگاهي، شهروندان را در برابر اينگونه هجمههاي تبليغاتي كاذب و اغواكننده ايمن كرد؟