طی روز نخست مذاکرات مسکو، ایران و شش کشور برای نخستین بار در مورد جزئیات برنامه هسته ای ایران تعامل داشتند، با این حال تفاوت های بنیادین می تواند طی مذاکرات امروز کاملاً حل نشده باقی بماند. چنین بن بستی می تواند مسیر دیپلماتیک حل مشکلات را به مخاطره انداخته و در نهایت خطر جنگی دیگر در خاورمیانه را به دنبال داشته باشد.
فرارو- یک رسانه غربی در تحلیل مذاکرات مسکو و تبعات به تتیجه نرسیدن آن نوشت: طی روز نخست مذاکرات مسکو، ایران و شش کشور برای نخستین بار در مورد جزئیات برنامه هسته ای ایران تعامل داشتند، با این حال تفاوت های بنیادین می تواند طی مذاکرات امروز کاملاً حل نشده باقی بماند. چنین بن بستی می تواند مسیر دیپلماتیک حل مشکلات را به مخاطره انداخته و در نهایت خطر جنگی دیگر در خاورمیانه را به دنبال داشته باشد.
به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از کریستین ساینس مانیتور، گروه 1+5 متشکل از آمریکا، روسیه، چین، انگلیس، فرانسه و آلمان از ایران می خواهند که غنی سازی اورانیوم را متوقف کند، سایت فوردو را تعطیل کند و گام هایی بردارد که این کشور را برای همیشه از کسب تسلیحات هسته ای دور نگه دارد
پاسخ ایران به این پیشنهاد که بار نخست طی ماه گذشته در مذاکرات بغداد مطرح شد، با تمرکز بر به رسمیت شناخته شدن حق ایران برای غنی سازی اورانیوم با اهداف صلح آمیز و کنار گذاشتن تحریم های فلج کننده از سوی غرب اعلام شد. اما هیچیک از این دو مورد جزء بسته پیشنهادی فعلی گروه 1+5 نسیتند.
سرگئی ریابکوف، سخنگو و معاون وزیر امور خارجه روسیه پس از پایان یافتن روز نخست مذاکرات در جمع خبرنگاران گفت: «مشکل فعلی نه تنها تفاوت مواضع، بلکه ترتیب مطرح شدن آنها است، اینکه چه مورد اول و چه موردی پس از آن مطرح شود و اینکه این عمل متقابل به چه معنا است. شرایط و منطق مذاکرات بسیار پیچیده است.»
سعید جلیلی، دبیر شورای عالی امنیت ملی و مذاکره کننده ارشد ایران پس از مذاکرات رسمی طی تقابلی مهم با نیکلای پاتروشف، دبیر شورای عالی امنیت ملی روسیه دیدار کرد. اما چندان مشخص نیست که آیا نفوذ روسیه می تواند برای پیشبرد مذاکراتی که امروز از سر گرفته می شوند، کافی خواهد بود یا نه. یک دیپلمات ایرانی نزدیک به مذاکرات به کریستین ساینس مانیتور گفت که جلسه صبح «به هیچ وجه خوب نبود» اما جلسه بعد از ظهر را «بهتر» ارزیابی کرد.
وی در ادامه افزود: «هیچ یک از طرفین آماده ارائه نقطه نظرات و اهداف واقعی خود نیستند. آنها نمی خواهند در موضعی قرار بگیرند که طرف قابل بتواند کارت هایشان را حدس بزند. ضمن اینکه عدم وجود اعتماد در مذاکرات موج می زد... گروه 1+5 آمادگی ندارد که در واکنش به گام های ایران، امتیازی ارائه دهد. آنها امروز به مسکو آمده اند تا تنها پاسخ ایران را بشنوند. به نظر می رسید آنها هیچ دیدگاه روشنی در مورد گام های بعدی ندارند.»
مایکل مان، سخنگوی کاترین اشتون با اشاره به مشارکت و تبادل دیدگاه های دو طرف طی مذاکرات تصریح کرد: «باید منتظر مذاکرات سه شنبه باشیم و ببینیم آیا آنها با رویکردی مثبت نسبت به پیشنهادات ما در جلسه حاضر می شوند یا خیر.»
وی نخستین گام مشخص ایران را همکاری در مورد غنی سازی 20 درصدی اورانیوم دانست. مقامات ایرانی از پائیز گذشته اعلام کردند که آماده مبادله اورانیوم با غنای 20 درصد هستند. مقامات ایرانی روز گذشته اعلام کردند که بخشی از پیشنهادات پنج گانه ایران این بود که در ازای کنار گذاشته شدن تحریم ها، ایران مبادله اورانیون 20 درصد را مورد بررسی قرار دهد. ضمن اینکه محمود احمدی نژاد، رئیس جمهوری ایران نیز یک روز پیش از آغاز مذاکرات از آمادگی ایران برای مذاکره در مورد توقف غنی سازی 20 درصدی در صورت تامین سوخت مورد نیاز ایران است.
علی باقری، معاون سعید جلیلی برای نخستین بار طی سه دوره مذاکره صورت گرفته طی سال جاری، در پایان روز نخست مذاکرات در جمع خبرنگاران حاضر شده و با توجه به اهمیت مطرح کردن مواضع ایران گفت: «اولویت نخست برای ما به رسمیت شناختن حق ایران برای غنی سازی به عنوان عضوی از ان پی تی است. ایران همچنین خواستار گام های اعتمادساز از سوی طرف مقابل است.»
در آستانه مذاکرات مسکو بود که یک مقام رسمی غربی گفت گروه 1+5 آماده برداشتن گام های متقابل در ازای اقدامات قابل بازبینی ایران است. پیشنهادی که گروه 1+5 در مسکو مطرح کرد، همان پیشنهادات بغداد است و شامل نکات مشکل سازی برای ایران، از جمله تعلیق غنی سازی و تعطیلی سایت فردو در قم می شود.
این مقام غربی با اشاره غیرمستقیم به قطعنامه های سازمان ملل که خواستار تعیلق غنی سازی است گفت: «همانطور که پیش از این گفتیم، ایران حق استفاده صلح آمیز از انرژی هسته ای بر اساس قواعد ان پی تی را دارد اما نخست باید به تعهدات بین المللی خود عمل کند. اگر ایران تمایلی به استفاده از فرصت هایی که این مذاکرات ایجاد می کنند، نداشته باشد با تداوم و تشدید فشارها روبرو خواهد شد.»
دیپلمات ایرانی در اینباره گفت: «اولویت گروه 1+5 هرگونه انحراف از فعالیت های هسته ای و حرکت به سوی اهداف نظامی است اما اولویت ما به رسمیت شناخته شدن حق غنی سازی برای ایران است.»
