فرارو- شمس الدین حسینی وزیر اقتصاد با حضور در جلسه علنی روز سه شنبه مجلس گزارشی در خصوص وضعیت اقتصادی کشور ارائه کرد. وی عنوان داشت: طی پنج سال گذشته تولید ناخالص داخلی ایران از 241 میلیارد دلار به 482 میلیارد دلار رسیده است. بنابراین بر اساس این آمار درآمد ناخالص داخلی ایران دو برابر شده است.
حسینی افزود: بر اساس گزارش صندق بین المللی پول جی دی پی ایران بر اساس قدرت برابری خرید از مرز هزار میلیارد دلار گذشته است و موقعیت ایران به عنوان هفدهمین اقتصاد بزرگ دنیا تثبیت شده است.
وی همچنین خاطرنشان کرد: در شرایطی که انواع و اقسام دشمنی ها و سختگیری ها را برای جذب سرمایه گذاری ایجاد کرده اند، جذب سرمایه خارجی ایران از یک میلیارد و 600 میلیون دلار در سال به 4 میلیارد و 300 میلیون دلار رسیده یعنی 2.7 برابر شده است.
«آمارهای ارائه شده به لحاظ کلان و بدون در نظر گرفتن توزیع درآمد می تواند قابل قبول باشد؛ ولی وقتی وارد توزیع درآمد میان اقشار مختلف جامعه و بین استان های مختلف کشور می شویم این موضوع دیگر صدق نمی کند.»
دکتر بایزید مردوخی رئیس سابق هیات امنای صندوق ذخیره ارزی با بیان مطلب بالا در گفتگو با فرارو نظرات خود را این گونه بیان کرد.
• «تولید ناخالص داخلی بر حسب قدرت خرید محاسبه می شود، بر اساس دلار جاری نیست بلکه بر اساس قدرت خرید است. در این روش معمولا سعی می کنند همان قیمتی را که برای هر کالا یا خدماتی در یک کشور پایه مانند آمریکا پرداخت می شود محاسبه کنند.»
• «به طور مثال اگر کسی در تهران برای اصلاح موی خود ده هزار تومان می پردازد ولی در نیویورک باید سی دلار بدهد؛ در ایران آن ده هزار تومان را معادل سی دلار حساب می کنند. این موضوع برای سایر کالاها مانند نان، شیر، هزینه رفت و آمد و ... نیز صدق می کند.»
• «بدین نحو قیمت همه کالاها و خدمات را جمع و محاسبه می کنند و به آن تولید ناخالص داخلی بر پایه قدرت خرید برابر با یک کشور پایه می گویند. در نتیجه اینکه گفته می شود واقعیت دارد.»
• «پایین ترین رقم تولید ناخالص داخلی که چند سال پیش یادم است سیصد میلیارد دلار بود که بعد بالا رفت و به ششصد میلیارد دلار رسید و اکنون صحبت از هزار میلیارد دلار است و این موضوع را نمی توان انکار کرد.»
ملموس نبودن موقعیت اقتصادی ایران
• «علت این موضوع این است که ما در توزیع درآمد اختلاف داریم. اینکه بهره مندی هفتاد و پنج میلیون ایرانی از این اقتصاد هزار میلیارد دلاری برابر نیست. یعنی با توجه به اینکه افراد در چه گروه درآمدی و در چه طبقه اقتصادی و اجتماعی قرار داشته باشند از این درآمد ملی برخوردار می شوند. به طوری که عده ای از درآمد سرانه بسیار بالایی برخوردار هستند و عده ای دیگر حتی هزینه کرایه مترو خود را ندارند.»
• «بدین منظور باید گفت آمارهای ارائه شده به لحاظ کلان و بدون در نظر گرفتن توزیع درآمد می تواند قابل قبول باشد؛ ولی وقتی وارد توزیع درآمد میان اقشار مختلف جامعه و بین استان های مختلف کشور می شویم این موضوع دیگر صدق نمی کند.»
• «آنچه که اهمیت دارد و در این آمارها بیان نشده تشکیل سرمایه و سرمایه گذاری در اقتصاد ایران است. وقتی ما با این همه بیکاری مواجه هستیم بدین معناست که یک کار بسیار ضروری را با مشکل روبرو کرده ایم که همان بحث سرمایه گذاری است.»
• «باید برای این موضوع فکری کرد و گرنه قدرمطلق هر چه بزرگتر شود اهمیتی ندارد؛ چرا که ما در سال فقط صد میلیارد دلار نفت می فروشیم و می توانیم پنجاه میلیارد دلار دیگر هم کانی ها و مواد معدنی بفروشیم. ولی باید دید این درآمد چطور توزیع می شود و این موضوع است که اهمیت دارد.»
• «لذا لازم نیست ما درباره هر آماری که به صورت رسمی ارائه می شود تردید کنیم. من اعتقاد دارم باید بگوییم آن آمارهای کلیدی را ارائه کنید. سرمایه گذاری چقدر افزایش یافته است؟ در کشاورزی چقدر سرمایه گذاری صورت گرفته است؟ عملا می توان گفت هیچی. در بخش صنعت چقدر سرمایه گذاری صورت گرفته است؟ این موضوعات است که خیلی اهمیت دارد و در آمارهای ارائه شده به این موضوعات پرداخته نشده است.»
درباره سرمایه گذاری خارجی در ایران
• «چهار میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی در کشور عظیمی مانند ایران یعنی نخود، یعنی هیچی. شما ببینید چین وقتی شروع به حرکت کرد هر هفته یک میلیارد دلار سرمایه گذاری خارجی داشت. اکنون سرمایه گذاری خارجی در چین به بیش از صد و پنجاه میلیارد دلار در سال رسیده است. یا اگر اشتباه نکنم سرمایه گذاری خارجی در ترکیه حدود سی میلیارد دلار در سال است.»
• «آمارهای سرمایه گذاری خارجی تا حدودی گمراه کننده است. باید حتما با تعریف دقیق آن توام باشد. یعنی مثلا یک متقاضی نزد دولت می آید و می گوید می خواهد یک میلیارد دلار سرمایه گذاری داشته باشد. در اینجا این متقاضی فقط قصد خود را بیان کرده و احتمالا یک تقاضایی هم نوشته است. حال این موضوع تا تبدیل شود به آنچه که ما به آن سرمایه گذاری می گوییم ممکن است پنج سال طول بکشد، ممکن است یک سال طول بکشد و یا ممکن است هرگز اتفاق نیفتد. این موضوع است که قابل اهمیت است.»
• «بنابراین وقتی آمار سرمایه گذاری خارجی اعلام می شود باید بگویند در ماشین آلات و تجهیزات چقدر، در ساختمان و تاسیسات چقدر و در سرمایه انسانی چقدر سرمایه گذاری خارجی انجام شده است. در عین حال باز هم اینکه یک میلیارد دلار به چهار میلیارد دلار رسیده جای خوشحالی است ولی کافی نیست. اقتصاد ما اکنون تشنه سرمایه گذاری خارجی است.»