امروز ماه می‌گیرد؛ احکام نماز آیات

گرفتگی جزئی ماه از ساعت 16:16 و گرفتگی کلی از ساعت 17:36 بعد از ظهر در آسمان ایران آغاز می‌شود و «نماز آیات» بر همه مسلمانان آن منطقه ـ حتی کسانی که ماه‌گرفتگی را هم رؤیت نمی‌کنند ـ واجب است.

گرفتگی جزئی ماه در خسوف امروز از ساعت 16:16 و گرفتگی کلی از ساعت 17:36 بعد از ظهر در آسمان ایران آغاز می‌شود، گرفتگی کلی ماه در ساعت 18:27و گرفتگی جزئی در ساعت 19:48 دقیقه پایان می‌یابد.

آیات جمع آیه یا آیت در زبان عربی است به معنی «نشانه‌ها» است، نماز آیات را از این جهت به این نام می‌خوانند که حادثه‌هایی ویژه در طبیعت روی می‌دهد که از نشانه‌های قدرت خداوند است.

نماز آیات دو رکعت است که هر رکعت آن پنج رکوع و دو سجده دارد و اسباب شرعى وجوب آن عبارت است از: کسوف خورشید و خسوف ماه، اگر چه مقدار کمى از آنها گرفته شود؛ زلزله و هر حادثه غیر عادى که باعث ترس بیشتر مردم شود، مانند بادهاى سیاه یا سرخ و یا زرد که غیرعادى باشند؛ تاریکى شدید، فرو رفتن زمین و ریختن کوه، صیحه آسمانى و آتشى که گاهى در آسمان ظاهر مى‏شود، در غیر از کسوف و خسوف و زلزله، باید آن حادثه موجب ترس و وحشت بیشتر مردم شود و حادثه‏اى که ترس آور نباشد و یا موجب ترس و وحشت افراد نادرى شود، اعتبار ندارد.

روش‌های مختلف خواندن نماز آیات
نماز آیات را به چند صورت مى‏توان، بجا آورد: 

صورت اول: بعد از نیت و تکبیره الاحرام، حمد و سوره خوانده شود و به رکوع برود، سپس سر از رکوع برداشته و دوباره حمد و سوره را بخواند و به رکوع رود و باز سر از رکوع بردارد و حمد و سوره بخواند و به رکوع رود و سپس سر از رکوع بردارد و همین طور ادامه دهد تا یک رکعت پنج رکوعى که قبل از هر رکوعى حمد و سوره خوانده است انجام دهد، سپس به سجده رفته و دو سجده کند و بعد براى رکعت دوم قیام کند و مانند رکعت اول انجام دهد و دو سجده را بجا آورد و بعد از آن تشهد بخواند و سلام دهد.

صورت دوم: بعد از نیت و تکبیره الاحرام، حمد و یک آیه (البته احتساب بسم‌الله به عنوان یک آیه خلاف احتیاط است)، از سوره‏اى را قرائت کرده و رکوع کند، سپس سر از رکوع بردارد و آیه دیگرى از آن سوره را بخواند و به رکوع رود و بعد سر از رکوع برداشته و آیه دیگرى از همان سوره را قرائت کند و همین طور تا رکوع پنجم ادامه دهد تا سوره‏اى که پیش از هر رکوع، یک آیه از آن را قرائت کرده، قبل از رکوع آخر تمام شود، سپس رکوع پنجم را بجا آورد و به سجده رود، و پس از اتمام دو سجده، براى رکعت دوم قیام نماید و حمد و آیه‏اى از یک سوره را بخواند و به رکوع برود و همین طور مانند رکعت اول ادامه دهد تا تشهد بخواند و سلام دهد و چنانچه بخواهد براى هر رکوعى به یک آیه از سوره‏اى اکتفا کند، نباید سوره حمد را بیش از یک مرتبه در اول آن رکعت بخواند.

صورت سوم: یکى از رکعت‌ها را به یکى از دو صورت و رکعت دیگر را به نحو دیگر بجا آورد.

صورت چهارم: سوره‏اى را که آیه‏اى از آن را در قیام پیش از رکوع اول خوانده، در قیام پیش از رکوع دوم یا سوم یا چهارم تکمیل کند، که در این صورت واجب است، بعد از سر برداشتن از رکوع، سوره حمد را در قیام بعدى اعاده کرده و یک سوره یا آیه‏اى از آن را اگر پیش از رکوع سوم یا چهارم است، قرائت کند و در این صورت واجب است که آن سوره را تا قبل از رکوع پنجم به آخر برساند. 

شایان ذکر است که نباید سوره سجده‌دار را در نماز آیات ‌قرائت کرد.

برخی از احکام نماز آیات
وجوب نماز آیات مختص کسانى است که در شهر وقوع حادثه هستند و کسى هم که در شهر متصل به شهرى که حادثه در آن رخ داده، به ‌طورى که مانند یک شهر محسوب شوند، زندگى مى‏کند، حکم آنها را دارد. 

لذا تمام افرادی که از ماه‌گرفتگی اطلاع پیدا ‌کنند، اگر در منطقه‌ای باشند که آن ماه‌گرفتگی قابل رؤیت است، نماز آیات بر آن‌ها واجب می‌شود.

زمان خواندن نماز آیات از زمانی که ماه‌گرفتگی شروع می‌شود تا زمانی که به نهایت می‌رسد‌، ‌این نماز باید با نیت ادا خوانده شود؛ اما از هنگامی که ماه گرفتگی شروع به بازشدن می‌کند، تا پایان‌ماه گرفتگی نماز آیات باید با نیت مافی‌الذمه خوانده شود و پس از ماه گرفتگی باید با نیت قضا خوانده شود.

این نماز اذان و اقامه ندارد؛ اما پیش از رکوع دوم، چهارم، ششم، هشتم و دهم؛ خواندن قنوت مستحب است؛ همچنین مستحب است انسان ‌این نماز را طولانی اقامه کند و تا پایان ماه‌گرفتگی نیز به ذکر و دعا مشغول شود، مستحب است این نماز به جماعت خوانده شود که مأمومین باید غیر از حمد و سوره بقیه اذکار را قرائت کنند.

این خسوف در آسیا، اروپا، شرق آفریقا، آمریکای شمالی، اقیانوسیه و جنوبگان قابل رؤیت است.