برنامه‌ريزي چيني‌ها براي سوغاتي زائران ايراني!

شواهد نشان مي‌دهد كه همزمان با آغاز بازگشت حجاج به كشور و نزديك شدن به زمان اتمام مناسك حج، بازارهاي فروش كالا در عربستان به ويژه در شهر مدينه رونق چشمگيري پيدا كرده‌اند.

سفر حج همه ساله هزاران نفر از هموطنانمان را راهي سرزمين وحي مي‌كند و در اين بين، به غير از به‌جا آوردن مناسك حج، حاجيان بخشي از وقت خود را صرف خريد سوغاتي و گشت‌وگذار در بازارهاي عربستان و به ويژه بازارهاي مدينه مي‌كنند.

باتوجه به عادات و بعضا عرف‌هايي كه در ميان ايرانيان رواج گسترده‌اي پيدا كرده، عمدتا خريد سوغاتي دست‌كم براي بستگان و آشنايان يكي از اولويتهاي برنامه كاري همه راهيان سفر حج است.

اما درحاليكه انجام مراسم حج، ساليان دراز است كه باعث رونق چشمگير بازارهاي عربستان سعودي شده است، بر همگان روشن شده كه عربستان، توليدي از خود نداشته و بازار اين كشور نيز همچون بازار بسياري از كشورهاي ديگر در قبضه‌ اجناس و كالاهاي چيني قرار گرفته است.

اخيرا شبكه خبري الجزيره از درآمد يك ميلياردي مغازه‌هاي فروش سوغاتي در عربستان طي برگزاري مراسم حج تمتع خبر داد.

پيش‌بيني مي‌شود عمده اين درآمد مربوط به خريد مشتريان ايراني از مغازه‌هاي عربستان باشد.

پيشتر نيز بانك جهاني اعلام كرده بود كه عربستان سالانه از بابت برگزاري مراسم حج تمتع درآمدي معادل 30 ميليارد دلار كسب مي‌كند.

با وجود درآمد هنگفت عربستان از محل خريد حجاج شواهد نشان مي‌دهد كه عمده بازار محصولات در عربستان مربوط به اجناس چيني است. در واقع توليدكنندگان چيني با يك برنامه‌ريزي دقيق و حساب ‌شده، توانسته‌اند بخش‌ عمده‌اي از درآمد حاصل از خريد حجاج در عربستان را به خود اختصاص دهند.

در بازارهاي مدينه و در هر فروشگاه و حجره‌اي مي‌توان از هر نوع جنس و كالاي چيني را يافت كه شايد بسياري از آنها هم چندان با شرايط فرهنگ اسلامي و منطقه سازگار نباشند.

انواع پارچه و لباس، عروسك، وسايل الكترونيكي و دهها و شايد صدها نوع جنس و كالاي چيني ديگر در بازارهاي مدينه يافت مي‌شوند كه با حسابي سرانگشتي، به راحتي مي‌توان متوجه شد اگر هر زائر خانه خدا فقط 500 هزار تومان تا يك ميليون تومان با خود براي خريد به عربستان ببرد، سالانه چه ارز هنگفتي از كشور خارج مي‌شود؛ در حالي كه با همين مبالغ كه متاسفانه صرف خريد كالاهاي بي‌كيفيت چيني از بازارهاي عربستان مي‌شود، مي‌توان از توليدات داخلي خريداري كرد و چرخ توليد و اشتغال را نيز در كشور روشن نگه داشت.

جالب اينجاست كه چيني‌ها طي سالهاي اخير پا را از توليد محصولات روتين و هميشگي فراتر گذاشته و متناسب با نياز زوار خانه خدا اقدام به توليد كالاهاي مذهبي مانند تسبيح، مهر، قبله‌ياب و جانماز كرده‌اند!

در همين حال مسئولان عربستاني هم گويا چندان از داشتن چنين بازار آشفته‌اي ناراضي نيستند، زيرا در همين بازار مملو از كالاهاي رنگارنگ چيني هم بخشي از توليدات عربستان به فروش رفته و در كنار آن زائران براي رفتن به بازار و مناطق خريد قطعا هزينه‌هايي را نيز صرف اياب و ذهاب مي‌كنند كه اين مبالغ نيز به جيب مردم عربستان رفته و باعث رونق اقتصادي اين كشور مي‌شود. در واقع مي‌توان گفت كه وجود بازارهاي پررونق حتي با وجود كالاهاي بي‌كيفيت چيني براي عربستان يك مزيت بزرگ به شمار مي‌رود.

عربستان و منطقه حجاز اگر در روزگاري رونق تجارت و اقتصاد خود را مديون زائران كعبه و در راس آنها خانه خدا مي‌دانستند، امروزه خواه ناخواه بخش مهمي از اقتصاد خود را مرهون كالاهاي چيني است كه به بازار اين كشور رنگ و بويي داده‌اند.

يكي از حجاج ايراني در گفت‌وگو با خبرنگار ايسنا با اشاره به استقبال خيره‌كننده زوار كشورمان از بازارهاي عربستان در شهرهاي مكه و مدينه اظهار كرد: وضعيت به گونه‌اي بوده كه اگر صبح داخل يكي از اين بازارها شويد، شب از آن خارج مي‌شويد.

او با بيان اين‌كه عمده مشتريان بازارهاي عربستان در جريان مراسم حج، ايراني هستند كه اغلب پوشاك و پارچه خريداري مي‌كنند، گفت: فروشندگان عربستاني نيز براي جذب مشتريان ايراني بيشتر اقدام به يادگيري زبان فارسي كرده‌اند تا بهتر بتوانند با مشتريان ايراني خود ارتباط برقرار كنند؛ وضعيتي كه در بازارهاي عراق و سوريه نيز وجود دارد.

طي سالهاي اخير در رسانه‌هاي مختلف اطلاع‌رساني گسترده‌اي در زمينه نخريدن سوغاتي از بازارهاي عربستان انجام شده و اين در حالي است كه پيش‌بيني مي‌شود، امسال نيز همچون سالهاي گذشته حاجيان خانه خدا بازهم با چمدانهاي پر از كالاهاي چيني به كشور بازگردند. چمدانهايي كه هر كدام به معني خروج ارز از كشور هستند.

پيش‌بيني مي‌شود از كل واردات پوشاك به كشور بيش از 20 درصد به صورت چمداني وارد كشور مي‌شود كه بخشي از اين نوع واردات نيز توسط حاجيان انجام مي‌شود.