جایگاه صنایع تبدیلی در توسعه اقتصاد

سید هادی حسینی؛ امروزه خام فروشی محصولات کشاورزی به یکی از چالش‌های اصلی اقتصاد کشاورزی در کشور بدل شده است. تا جایی که برخی محصولات با اصالت و با کیفیت ما بعد از صادرات فله‌ای، فرآوری شده و با بسته بندی شیک به نام کشور‌های دیگر در دنیا عرضه می‌شوند.

به دیگر سخن اگر چه کشاورزی به عنوان کانون و محور اصلی توسعه کشور، از نقش و جایگاه ویژه‌ای برخوردار است ولی باید پذیرفت صنایع وابسته به کشاورزی، شرط لازم و محرک توسعه این بخش، محسوب می‌شوند. از سوی دیگر جایگاه صنایع تبدیلی و تکمیلی در بخش محصولات کشاورزی به دلیل مقتضیات بین المللی و جهانی، ضرورت حضور در بازار‌های منطقه‌ای و بین المللی و پیوستن به سازمان تجارت جهانی، یک جایگاه استراتژیک و حیاتی محسوب می‌شود.

اما با وجود برنامه ریزی ها، سرمایه گذاری‌ها و تلاش‌های صورت گرفته در سال‌های اخیر در جهت کاهش خام فروشی به ویژه در محصولات کشاورزی، جایگاه کشور در بحث فرآوری جایگاه مطلوبی نیست و ایران جزو کشور‌های پیشرفته در این امر محسوب نمی‌شود.

 همین امر خسارات فراوانی را از پنجره ایجاد اشتغال، ایجاد ضایعات کشاورزی و کمرنگ شدن حضور در اقتصاد بین المللی، متوجه کشورمان ساخته است. در حال حاضر عمده محصولات کشاورزی به صورت خام و فرآوری‌نشده به کشور‌های مختلف صادر می‌شود که با رونق و توسعه صنایع تبدیلی کشاورزی و مطابقت تولید با استاندارد‌های جهانی می‌توان بازار‌های صادراتی بهتر و ارزش افزوده بیشتری را به دست آورد.

فلذا توسعه صنایع تبدیلی و فرآوری محصولات کشاورزی به یک عنوان یک گام اساسی و قابل اعتنا در توسعه اقتصاد و ایجاد اشتغال پایدار همواره در محافل اقتصادی مورد توجه جدی قرار گرفته است و  سرمایه گذاری در این بخش، بیش از گذشته مورد نیاز است.

گسترش صنایع تبدیلی علاوه بر چرخاندن چرخ اقتصاد کشور در چرخاندن چرخ اقتصاد روستایی نیز بسیار حائز اهمیت است. در حقیقت توسعه صنایع تبدیلی به ویژه در مجاورت روستا‌ها با محوریت تلفیق صنعت و کشاورزی، فرصت استفاده از از پتانسیل‌های مناطق روستایی را به نحو مطلوبی فراهم می‌سازد. استفاده بهینه از اوقات فراغت روستاییان و نیروی انسانی حاضر به یراق، کاهش هزینه‌های حمل و نقل، بهره گیری از تولیدات مختلف روستایی، نگاه علمی کشاورزان به تولیدات محصولات و توجه به آمایش کشت، کاهش ریسک کشاورزی،  کاهش ضایعات محصولات کشاورزی با امکان سریعتر انتقال به کارخانه، افزایش درآمد‌های غیرکشاورزی در مناطق روستایی، اشتغالزایی در فصول غیر کشاورزی و کاهش بیکاری‌های فصلی، تنوع بخشی به اقتصاد روستایی، تامین مواد غذایی و عرضه آن در خارج از فصل تولید، توسعه درون زای مناطق روستایی، کاهش مهاجرت روستائیان و ایجاد فرصت مهاجرت معکوس و در نهایت جلوگیری از تبدیل زمین‌های حاصلخیز به ویلا و خانه باغ از مزایای اصلی و جانبی پیامد‌های استقرار صنایع تبدیلی محسوب می‌شوند.

 در مجموع باید اذعان داشت در راستای تحقق این مهم، باید متخصصین حوزه صنایع تبدیلی با کمک سرمایه گذاران، کارآفرینان، دانشمندان جوان دانش بنیان، کشاورزان و تولیدکنندگان در کنار همراهی جدی و غیر کلیشه‌ای مسئولین، دست به اقدامات اثربخش زده و با ایجاد جبهه اقتصادی در این حوزه سعی در فتح قله‌های توسعه پایدار در حوزه صنایع تبدیلی نمایند.

با استفاده از تکنولوژی‌های نوین و مدرن در بخش کشاورزی، استفاده از علوم دانش بنیان و هوش مصنوعی، افزایش تولیدات کشاورزی باکیفیت،  دعوت از سرمایه گذاران داخلی و خارجی می‌تواند علاوه بر ایجاد همبستگی در صنعت و کشاورزی، می‌توان به در دست گرفتن بازار‌های خارجی، کاهش واردات محصولات مورد نیاز و ... به ایجاد اشتغال پایدار  و توسعه اقتصادی در شهر‌ها و روستا‌ها امیدوار بود.