جماران نوشت: «به گفته تحلیلگران، حمله تلافی جویانه اسرائیل به ایران در صبح روز شنبه آغاز مرحله جدید و خطرناکتر در درگیری چندساله دو کشور بود، اما به نظر میرسد حداقل در حال حاضر باعث ایجاد یک جنگ همه جانبه نشده است.»
نیویورک تایمز با این مقدمه مینویسد:
این اولین باری بود که اسرائیل پس از سالها سکوت راهبردی درباره ترورها و اقدامات خرابکارانه خود در خاک ایران، علناً به انجام یک عملیات نظامی در داخل ایران اعتراف کرد. همچنین از زمان جنگ با عراق در دهه ۱۹۸۰، این یک حمله نادر توسط نیروی هوایی خارجی در ایران بود. اگرچه لحظه مهمی بود، اما این حمله بلافاصله تهدید ایران را برای انتقام به دنبال نداشت و همین موضوع این نگرانی را کاهش داد که دو تن از قدرتمندترین بازیگران خاورمیانه در نقطه درگیری غیرقابل کنترل قرار دارند.
«الی گرانمایه»، کارشناس مسائل ایران در شورای روابط خارجی اروپا، یک گروه تحقیقاتی مستقر در برلین، گفت: اکنون سالها جنگ در سایه به طور کامل وارد درگیری آشکار شده است؛ البته در حال حاضر یک درگیری مدیریت شده. تهران میتواند این حملات علیه تأسیسات نظامی را هضم کند، بدون اینکه به گونهای تلافی کند که اسرائیل را به اقدام بیشتر دعوت کند.
پس از هفتهها فشار از سوی ایالات متحده برای کاهش دامنه حمله، اسرائیل از حمله به سایتهای حساس غنیسازی هستهای و تأسیسات تولید نفت خودداری کرد. به گفته مقامات اسرائیلی، روز شنبه، جتهای جنگنده اسرائیل بر روی تقریباً ۲۰ تأسیسات نظامی از جمله سامانههای دفاع هوایی، ایستگاههای رادار و سایتهای تولید موشک متمرکز شدند. تمرکز نسبتاً محدود آن حملات به نهادهای نظامی ایرانی این امکان را داد که ایران در صبح شنبه احساس عادی بودن را به نمایش بگذارند. سازمان هوانوردی حریم هوایی ایران را بازگشایی کرد و خبرگزاریهای دولتی تصاویر و فیلمهایی از بازگشت زندگی به روال عادی پخش کردند - تحلیلگران گفتند که همه این نشانهها نشان میدهد که رهبری ایران در تلاش است اهمیت حمله اسرائیل را کم اهمیت جلوه دهد و انتظارات داخلی برای پاسخ به یک حمله بزرگ را کاهش دهد.
یوئل گوزانسکی، کارشناس اسرائیلی در مورد ایران در موسسه مطالعات امنیت ملی، یک گروه تحقیقاتی مستقر در تل آویو، گفت: «این آغاز مرحله جدیدی است؛ مرحله خطرناک، با حساسیتهای بسیار بیشتر. البته صدایی که از ایران میشنویم این است که اتفاق خاصی رخ نداده است. در نتیجه این امکان وجود دارد که دو طرف حداقل این دور از تنش را پایان دهند. شاید اگر هم شاهد پاسخ ایران باشیم در مقیاس کوچک باشد.
با این حال، تحلیلگران هشدار دادند که حتی اگر تشدید تنش اخیر کاهش یابد، ایران و اسرائیل را در مسیری به سمت یک درگیری غیرقابل کنترل قرار داده است.
برای سالها، ایران و اسرائیل جنگی مخفیانه داشتند که در آن هر یک از طرفین منافع طرف مقابل را تضعیف کرد و از مخالفان طرف مقابل حمایت کرد، در حالی که به ندرت مسئولیت حملات خود را بر عهده میگرفت. این درگیری مخفی زمانی که سال گذشته جنگ بین اسرائیل و حماس، متحد ایران در غزه آغاز شد، به رویارویی آشکار تبدیل شد.
پس از حمله به رهبری حماس به اسرائیل در اکتبر گذشته که جنگ ویرانگر اسرائیل در غزه را آغاز کرد، دیگر نیروهای نیابتی ایران در خاورمیانه، از جمله حزبالله، در همبستگی با متحد فلسطینی خود، حمله به اسرائیل را آغاز کردند. به نوبه خود، اسرائیل حملات خود را علیه منافع ایران در منطقه افزایش داد که منجر به تبادل مستقیم آتش بین تهران و تل آویو شد، ابتدا در آوریل و اکنون در اکتبر.
برخی از تحلیلگران نگرانند که حمله اسرائیل اگرچه در روز شنبه نسبتاً محدود بود، زمینه را برای یک حمله بزرگتر پس از انتخابات ریاست جمهوری ایالات متحده در اوایل نوامبر فراهم کند. در دوره انتخابات به دلیل شرایط حاکم بر ایالات متحده، نفوذ این کشور بر اسرائیل برای کنترل حملاتش به ایران کاهش پیدا میکند.
اسرائیل با آسیب رساندن به پدافند هوایی و سیستم راداری ایران، حمله جنگندههای خود به ایران را در آینده آسانتر کرده است، اقدامی که ممکن است تهران را از پاسخ قاطع باز دارد، یا اسرائیل را برای انجام حملات بیشتر یا هر دو تشویق کند.
الی گرانمایه با اشاره به بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، گفت: «در سرتاسر ایران و منطقه یک نفس راحت کشیده شده، مبنی بر اینکه ایالات متحده فعلاً توانست نتانیاهو را مهار کند. اما ترس این است که این اقدام موقتی و به منظور حفظ ملاحظههای دولت امریکا در ایام انتخابات باشد. در مرحله بعد از انتخابات تا روی کار آمدن دولت جدید اسرائیل فرصت حملات مجدد و گستردهتر به ایران را دارد. او این فرصت را پنجرهای طلایی برای کاهش توانمندی نظامی ایران میبیند.