قلب بهعنوان یک نماد در فرهنگها و ادبیات مختلف بهشدت مورد توجه و الهامبخش بوده است و در طول تاریخ بشر، مردم در سرتاسر جهان درباره قلب به هزاران زبان نوشته، صحبت کرده یا ترانه خواندهاند و آن را نشانهای از عشق، مهربانی و شجاعت توصیف کردهاند. اما عملکرد اصلی قلب حفظ زندگی ما است. این عضو عضلانی به اندازه یک مشت دست، سیستم گردش خون را به حرکت درمیآورد و خون اکسیژندار را به سراسر بدن پمپاژ میکند.
به گزارش ایندیپندنت، سرعت تپش قلب ما ممکن است بسته به احساسات، فعالیت بدنی یا آسیب و بیماری افزایش یا کاهش یابد، اما پیوسته و و بیتوقف میتپد.
ضربان قلب در طول روز بسته به اینکه پشت میز بنشینید یا در حال پیادهروی باشید، یا دویدن روی تردمیل، تغییر میکند و با توجه به انرژی موردنیاز بدن، کندتر یا تندتر میشود. دکتر پارتو سنگوپتا، رئیس پزشکی قلب و عروق دانشکده پزشکی رابرت وود جانسون در دانشگاه راتگرز در نیوجرسی، میگوید: «جالبترین جنبه قلب توانایی آن در تنظیم عملکردش بسته به نیازهای متابولیکی و فیزیولوژیکی بدن است. این تغییرات بهقدری بهموقع و موثرند که گویی قلب هم برای خود مغز یا سیستم هوشمند داخلی دارد که میتواند نیازهای بدن را فورا تشخیص و به آنها پاسخ دهد.»
براورد تعداد ضربان قلب در طول عمر با اندازهگیری دقیقه به دقیقه ضربان قلب آغاز و سپس بررسی میشود که آیا میانگین ضربان قلب در حالت استراحت در محدوده خاصی قرار دارد یا خیر. ضربان قلب با واحد ضربه در دقیقه یا بیپیام (BPM) اندازهگیری میشود. بر اساس اطلاعات دانشکده پزشکی هاروارد، بازه تعداد ضربان قلب یک بزرگسال سالم در حالت استراحت ۶۰ تا ۱۰۰ بیپیام (beats per minute) ضربان در دقیقه، است، اگرچه در اغلب بزرگسالان این میزان بین ۵۵ تا ۸۵ بیپیام قرار دارد.
در مقایسه، ضربان قلب نوزادان در حالت استراحت بین ۷۰ تا ۱۹۰ ضربه در دقیقه است؛ آنچه برای براورده کردن نیازهای انرژی یک متابولیسم سریعتر ضروری است.
در بزرگسالان، اگر ضربان قلب در حالت استراحت خارج از محدوده نرمال قرار گیرد، برای پزشکان قلب نشانهای از وجود بیماری است و باید جدی گرفته شود. متخصصان مشکل قلب را بر اساس ضربان سریعترــ زمانی که بیش از ۱۰۰ میشودــ یا ضربان کندترــ زمانی که کمتر از ۶۰ میشودــ تشخیص میدهند. البته دکتر سالواتوره ساوونا، متخصص بیماریهای قلبیعروقی و استادیار از دانشگاه اوهایو، خطرنشان میکند که ضربان قلب افراد معمولا با افزایش سن تا حدودی کند میشود، زیرا گذر عمر بر عضلات قلب هم اثر میگذارد.
او به لایوساینس گفت: «برای مثال، افزایش سن میتواند سبب فیبروز (رشد بافت اضافی در قلب که بر ضربان تاثیر میگذارد) یا ریتم غیرطبیعی قلب مانند فیبریلاسیون دهلیزیــ شایعترین اختلال ریتم قلبیــ شود و بر سرعت یا کندی ضربان قلب اثر بگذارد.»
قلب فردی با میانگین ضربان در حالت استراحت ۷۰ بیپیام، در یک روز ۱۰۰ هزار و ۸۰۰ بار میتپد. این تعداد در یک سال به حدود ۳۶.۸ میلیون تپش میرسد و اگر متوسط طول عمر را مثلا ۷۷.۵ سال در نظر بگیریم، این بدین معنا است که قلب آن فرد در طول عمرش حدود ۲.۸۵ میلیارد بار میتپد.
عواملی مانند سن، ژنتیک، آسیب و بیماری میتوانند بهتدریج عملکرد قلب را کاهش دهند، بنابراین مراقبت از این عضو حیاتی در عملکرد بهتر و طولانیتر آن نقش مهمی دارد.
به عقیده متخصصان، با وجود آنکه پیری واقعیت زندگی است و در اثر آن همه تواناییهای بدن به مرور زمان کاهش مییابد، ما توانایی این را داریم که حداقل فرسودگی و آسیبهایی را که به دلیل استرس اتفاق میافتند، کاهش دهیم و با پیروی از یک رژیم غذایی سالم، خواب کافی و ورزش منظم به سلامتی قلبمان کمک کنیم.