مورد عجیب تیم ملی فوتبال ایران

یکی از نکاتی که باید سرمربیان تیم‌های ملی به آن توجه داشته باشند بحث جوان‌گرایی است که تیم ملی ایران بار‌ها در مسابقات از حداکثر بازیکنان با تجربه و مسن استفاده کرده است و خبری از جوان‌گرایی نبود. برای مثال امیر قلعه‌نویی سرمربی تیم ملی ایران ۲۷ بازیکن را در جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۳ به اردوی تیم ملی ایران دعوت کرده بود و در آن تورنمنت بازیکنان جوان لیگ در لیست او نبودند. 

لیست تیم ملی ایران و سن بازیکنان برای جام ملت‌های آسیا

علیرضا بیرانوند (۳۱ سال)، پیام نیازمند (۲۸ سال)، سید حسین حسینی (۳۱ سال)، احسان حاج صفی (۳۳ سال)، میلاد محمدی (۳۰ سال)، شجاع خلیل‌زاده (۳۴ سال)، سید مجید حسینی (۲۷ سال)، سامان فلاح (۲۲ سال)، حسین کنعانی‌زادگان (۲۹ سال)، صادق محرمی (۲۷ سال)، رامین رضائیان (۳۳ سال)، آریا یوسفی (۲۱ سال)، روزبه چشمی (۳۰ سال)، امید ابراهیمی (۳۶ سال)، سعید عزت‌اللهی (۲۷ سال)، سامان قدوس (۳۰ سال)، محمد محبی (۲۵ سال)، مهدی ترابی (۲۹ سال)، مهدی قائدی (۲۵ سال)، جواد حسین‌نژاد (۲۰ سال)، مهدی طارمی (۳۱ سال)، رضا اسدی (۲۷ سال)، علیرضا جهانبخش (۳۰ سال)، علی قلی‌زاده (۲۷ سال)، سردار آزمون (۲۸ سال)، کریم انصاری‌فرد (۳۳ سال) و شهریار مغانلو (۲۹ سال)

ایران با مینگین سنی ۲۸/۶ یکی از تیم‌های مسن این مسابقات بود که این آمار خوبی نسبت به رقبای ایران در جام ملت‌ها که اکثر آنها دست به جوان‌گرایی زدند نبود، اما سرمربی تیم ملی ایران پس حذف در مرحله نیمه نهایی جام ملت‌ها مقابل قطر برای تورنمنت انتخابی جام جهانی ۲۰۲۶ تعدادی از بازیکنان جوان لیگ را در کنار بازیکنان با تجربه تیم فراخواند. 

آخرین لیست امیر قلعه‌نویی برای انتخابی جام جهانی ۲۰۲۶ به شرح زیر اعلام شد:

علیرضا بیرانوند (۳۲ سال)، پیام نیازمند (۲۹ سال)، سید حسین حسینی‏ (۳۲ سال)، شجاع خلیل‌زاده (۳۵ سال)، میلادمحمدی (۳۱ سال)، صالح حردانی (۲۶ سال)، ابوالفضل جلالی (۲۶ سال)، علی نعمتی (۲۸ سال)، محمدامین حزباوی (۲۱ سال)، آریا یوسفی ‏ (۲۲ سال)، سعید عزت الهی (۲۸ سال)، سامان قدوس (۳۱ سال)، امید نورافکن (۲۷ سال)، محمد کریمی (۲۸ سال)، محمد قربانی (۲۳ سال)، مهدی قایدی (۲۵ سال)، مهدی ترابی ‏ (۳۰ سال)، علیرضا جهانبخش (۳۱ سال)، علی قلی‌زاده (۲۸ سال)، مهدی طارمی (۳۲ سال)، سردار آزمون (۲۹ سال)، جواد حسین‌نژاد (۲۱ سال)، امیرحسین حسین‌زاده (۲۳ سال)، محمد مهدی زارع (۲۱ سال)، شهریار مغانلو (۲۹ سال)، محمد دانشگر (۳۰ سال)، محمد محبی (۲۵ سال)

در نبود بازیکنانی مثل امید ابراهیمی، احسان حاج‌صفی، رامین رضائیان و کریم انصاری‌فرد که هر کدام عضو ترکیب اصلی تیم ملی ایران در جام ملت‌ها بودند، جوانانی از جمله امین حزباوی، محمد مهدی زارع، محمد قربانی، محمد جواد حسین‌نژاد، امیرحسین حسین‌زاده که بازیکنان ۲۳ و زیر ۲۳ سال بودند به تیم ملی دعوت شدند تا میانگین سنی تیم ملی ایران پایین بیاید. میانگین سنی تیم ملی ایران در این مسابقات ۲۷/۴ بود که این خبر خوبی می‌توانست برای آینده تیم ملی ایران باشد.

در حال حاضر در لیست تیم ملی ایران ۹ بازیکن حضور دارند که سن‌شان ۳۰ سال یا بالای ۳۰ سال است؛ علیرضا بیرانوند، سید حسین حسینی‏، شجاع خلیل‌زاده، میلادمحمدی، سامان قدوس، مهدی ترابی‏، علیرضا جهانبخش، مهدی طارمی و محمد دانشگر این بازیکنان هستند و تا آغاز جام جهانی ۲۰۲۶ این تعداد به ۱۶ نفر می‌رسد. اما نکته قابل تامل این است که این بازیکنان بدنه اصلی تیم ملی را تشکیل می‌دهند و در بازی‌ها بیش‌تر فیکس بازی می‌کنند. با این وضعیت باز هم ایران به یکی از مسن‌ترین تیم‌های تورنمنت‌ها تبدیل می‌شود. امیر قلعه‌نویی، سرمربی تیم ملی ایران اگر بخواهد با همین فهرست به مسابقات جهانی آینده برود میانگین سنی تیم ملی به ۳۲/۱ خواهد رسید. این رقم در کنار تیم‌های اروپایی مثل اسپانیا، آلمان، ایتالیا و ... که برخی از آنها بازیکن ۱۸ ساله در ترکیب‌شان دارند، مناسب نیست و تیم ملی ایران دچار مشکل می‌شود. 

به عنوان مثال اگر به ترکیب خط دفاعی تیم ملی نگاهی بیندازیم در حال حاضر در بیش‌تر بازی‌ها از بیرانوند، کنعانی‌زادگان، میلاد محمدی، صالح حردانی و شجاع خلیل‌زاده استفاده می‌شود که این ترکیب در جام جهانی میانگین سنی ۳۲.۸ را خواهد داشت که سرمربی تیم ملی ایران بار‌ها اعلام کرده است که بعد از مسجل شدن صعود تیم ملی به جام جهانی قصد دارد از بازیکنان جوان استفاده کند، اما سوال اصلی این‌جاست که بازیکنان جوان اضافه شده چقدر فرصت هماهنگی دارند و در کدام بازی‌های مهم قرار است برای جام جهانی آماده شوند. اگر به پیشینه بازی‌های دوستانه تیم ملی قبل از جام‌های جهانی نگاهی بیندازیم همیشه مشکل بازی تدارکاتی با تیم‌های بزرگ وجود داشته است با این شیوه جوانان تیم ملی بدون تجربه بازی بزرگ به جام جهانی می‌روند.

به همین دلیل به‌نظر می‌رسد امیر قلعه‌نویی نباید فرصت بازی‌های مقدماتی جام جهانی را از دست دهد و ضروری است از هم‌اکنون بازیکنان جوان در کنار با تجربه‌ها به میدان روند تا در جام جهانی با تیمی جوان و شاداب به مصاف حریفان برود.