ماموریت شکست خورده بایدن؛دهن کجی نتانیاهو به طرح ۳ مرحله‌ای آمریکا

مذاکرات قاهره که هدفش برقراری آتش بس در غزه بود، به اختلاف نظر‌های بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل و رهبری حماس بر سر اختلافات کلیدی، شکست خورد.

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از فارین پالیسی، در همین راستا یکی از مقام‌های عربی آگاه از مذاکرات جاری گفت که تیم‌های فنی این هفته در دوحه ملاقات می‌کنند، اما قرار نیست آتش بس به این زودی حاصل شود. فارین پالسی در ادامه یادداشت خورد آورد، نتانیاهو علیرغم اینکه تحت فشار شدید خانواده‌های گروگان‌های قرار دارد، بر حفظ حضور نظامی اسرائیل در غزه و ادامه عملیات نظامی علیه حماس اصرار دارد.

از سوی دیگر، حماس نیز از تحویل گروگان‌ها خودداری می‌کند. با این حال، در حالی که هم نتانیاهو و هم حماس میلی به تداوم رایزنی‌ها ندارند. به نظر می‌رسد که ایالات متحده بیش از هر یک از طرفین، درگیر فرایند برقراری آتش‌بس و آزادی گروگان‌ها است. کارشناسان می‌گویند الزامات سیاسی که نتانیاهو و حماس و رهبری دموکرات در ایالات متحده را هدایت می‌کنند بسیار متفاوت هستند و در همین قاب می‌توان تا حدودی از این معما رمزگشایی کرد.

سازناکوک اسرائیل و حماس

به نوشته این منبع، در حالی که واشنگتن خواهان پایان دادن به کشتار در غزه برای رفع نگرانی رای دهندگان در داخل است، نتانیاهو احتمالا منتظر است تا دونالد ترامپ نامزد جمهوری خواه ریاست جمهوری در انتخابات نوامبر پیروز شود تا در نحوه مدیریت مناقشه دست آزادتری داشته باشد. حماس نیز می‌خواهد اطمینان حاصل کند که در معامله محتمل خطوط قرمزش لحاظ شود.

جوست هیلترمن، مدیر برنامه خاورمیانه و شمال آفریقا برای گروه بین‌المللی بحران، گفت: این به این معنا نیست که نتانیاهو یا حماس خواهان توافق نیستند، بلکه آن‌ها آن را «فقط بر اساس شرایط خود می‌خواهند که ناسازگار است». در حالی که اسرائیل خواهان توافقی که مانع از جنگ شود نیست، یحیی سنوار رهبر حماس خواهان عقب‌نشینی کامل اسرائیل و بازگشت به وضعیت قبل از حمله این گروه به اسرائیل است. هیلترمن گفت، در مقابل، دولت بایدن «خواهان آتش‌بسی مبتنی بر مصالحه است، بالاخص با توجه به تشدید حساسیت‌های سیاسی قبل از انتخابات ایالات متحده».

بر اساس آخرین نظرسنجی گالوپ که در ماه ژوئن انجام شد، بسیاری از آمریکایی‌ها با اقدام نظامی اسرائیل در غزه موافق نیستند، اگرچه ادعا می‌شود حمایت عمومی از عملیات نظامی اسرائیل از ماه مارس کمی افزایش یافته، اما اکثریت دموکرات‌ها و مستقل‌ها هنوز آن را تایید نمی‌کنند. به ادعای ناظران، دموکرات‌ها برای نجات جان گروگان‌های اسرائیلی و فلسطینی‌ها خیز برداشته اند چرا که این امر بر شمارش آرا در پنج ایالت نوسانی که جوامع عرب آمریکایی در آن ساکن هستند، را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

در ماه می، جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده پیشنهاد سه مرحله‌ای را رسانه‌ای کرد. در مرحله اول، به مدت شش هفته، صد‌ها اسیر فلسطینی با تمام گروگان‌های زن، مسن و مجروح معاوضه می‌شوند و در مرحله دوم همه گروگان‌های باقی مانده آزاد. اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، آتش بس موقت به «توقف دائمی خصومت ها» تبدیل می‌شود. در مرحله سوم، بازسازی غزه آغاز خواهد شد. اما نتانیاهو هرگز با این طرح موافق نبود و هرگز موافقت نکرد.

شکاف میان کابینه اسرائیل و ارتش

هیلترمن براین باور است که بخشی از تشکیلات اسرائیل مایل است توافق روی میز را قبول کند –، اما نتانیاهو مخالف است. بایدن تلاش داشت به واسطه این بازی نتانیاهو را تسلیم کند، اما در این مسیر شکست خورد. شواهد نشان می‌دهد حق با هیلترمن است. در چند ماه گذشته، تشکیلات دفاعی در اسرائیل خواهان انعطاف بیشتر برای دستیابی به توافق بوده، اما این احساس نتانیاهو مانع می‌شود تا متحدان راست افراطی خود را راضی نگاه دارد. یک افسر بلندپایه سابق ارتش که تا همین اواخر در عملیات نظامی در غزه شرکت داشت، گفت که نتانیاهو وابسته به رهبران راست افراطی، چهره هایی، چون بزالل اسموتریچ و ایتامار بن گویر است و شکست حماس را بر آزادی گروگان‌ها در اولویت قرار داده است. به گفته این افسر ارتش: نتانیاهو به سه زبان مختلف صحبت می‌کند: یکی با آمریکایی ها، یکی با خانواده‌های گروگان‌ها و دیگری با متحدان ائتلافش. او مدعی است «بی بی نسبت به متحدانش صادق‌تر است».

آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه ایالات متحده، بار دیگر در این ماه با «پیشنهاد پل زدن» به خاورمیانه اعزام شد، تا راه حلی برای مسائل مهم کلیدی از جمله درخواست نتانیاهو برای نگه داشتن سربازان اسرائیلی در کریدور فیلادلفی، گستره باریک ۹ مایلی پیدا کند. جغرافیایی در امتداد مرز جنوبی غزه با مصر و کریدور نتزاریم که نوار را به مناطق شمالی و جنوبی تقسیم می‌کند.

در حالی که جزئیات طرح پل زدن فاش نشده، نیویورک تایمز گزارش داد که کاهش تعداد سربازان می‌تواند هر دو طرف را آرام کند. با این حال یکی از افسران بلندپایه سابق ارتش که از تفکرات حاکم بر تشکیلات دفاعی اسرائیل آگاه است، مدعی است که نتانیاهو مسئولیت از بین بردن حماس را بر دوش نیرو‌های دفاعی انداخته در حالی که وظیفه سیاسی خود برای یافتن یا ایجاد جایگزینی برای حماس در غزه را نادیده می‌گیرد.

نیرو‌های دفاعی اسرائیل (IDF) مدتی است که به کابینه گفته‌اند که هرگونه اقدام نظامی صرفاً برای خدمت به یک طرح سیاسی است، اما اگر این طرح محقق نشود، پس فایده چیست؟ بیایید اکنون با آتش بس موافقت کنیم و گروگان‌ها را پس بگیریم و در صورت نیاز بار دیگر وارد غزه شویم».

جاناتان کنریکوس، سخنگوی سابق ارتش اسرائیل که اکنون در بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها فعالیت دارد، گفت که پیروزی در جنگ‌ها فقط با کشتن دشمن حاصل نمی‌شود، بلکه یک توافق دیپلماتیک کیتواند دست بالا را به شما بدهد».

با این همه فعلا اختلافات بین نتانیاهو و تشکیلات دفاعی به آرامی عریان شده و همین مقوله می‌تواند در برابر حملات مقاومت بالاخص حزب الله تل آویو را در موضع ضعف قرار دهد. در کنوانسیون ملی دموکرات‌ها (DNC) یکی از موضوعاتی که مورد توجه قرار گرفت اظهارات کامالا هریس نامزد انتخاباتی درباره درگیری اسرائیل و حماس بود.

او گفت که «همیشه از حق اسرائیل برای دفاع از خود دفاع خواهد کرد» و همیشه تضمین می‌کند که اسرائیل توانایی دفاع از خود را دارد، به این معنی که تدارکات تسلیحات را قطع نخواهد کرد. اما او خواستار آتش بس فوری شد و گفت که از حق فلسطینیان برای "کرامت، امنیت، آزادی و تعیین سرنوشت" حمایت می‌کند. این در حالی است که ترامپ تهدید کرده که کمک به فلسطینی‌ها را قطع خواهد کرد و مهاجرانی که با حماس هم صدا هستند را اخراج می‌کند. با این همه او نیز به اسرائیل هشدار داده که کار را "تمام کند"، زیرا به ادعای رئیس جمهوری پیشین تداوم این جنگ اسرائیل را در سطح جهانی به شکلی منفی تحت تاثیر قرار داده است. ممکن است هریس از راه حل دو کشوری حمایت کرده و در باب حراست از حقوق مسلمانان آمریکایی در ایالات متحده بهتر از ترامپ عمل کند. با این حال، رویکرد متعادل کننده او در مورد غزه بیش از حد یادآور سیاست بایدن است و به طور کامل در رفع نگرانی رای دهندگان غیرمتعهد موفق نبوده است.