فرارو- بحث فیلترینگ و لزوم رفع آن، یکی از معدود نقاط اشتراک نامزدهای انتخاباتی بود. هر کدام از آن ۶ نفر حاضر در مناظرات، از دیدگاه خود این مساله را نقد میکردند. با پیروزی پزشکیان و صحبتهایی که او درباره رفع فیلترینگ داشت، امیدواریهایی برای بازگشت اینترنت به حالت عادی به وجود آمد.
به گزارش فرارو، گستردهترین محدودیتهای اینترنتی در دولت سیزدهم اعمال شد که به دنبال آنها، ابزارهای موسوم به ویپیان که پیش از این به صورت محدود و رایگان استفاده میشدند، در مدت زمان کوتاهی نقش اصلی در دسترسی به اینترنت را بر عهده گرفتند. بعد از رخدادهای سال ۱۴۰۱ و اعتراضاتی که به وجود آمد محدودیتهای زیادی بر اینترنت اعمال شد که بخش اعظم آن تا امروز نیز ادامه دارد. در دولت سیزدهم، دسترسی عادی مردم به اینستاگرام، واتساپ، لینکدین، اسکایپ، گوگلپلی، اپاستور، تیک تاک، دیسکورد، پینترست و چند بازی مسدود شد که برخی از آنها مثل لینکدین، اپ استور، دیسکورد، اسکایپ و بازی کلش آف کلنز رفع فیلتر شدند اما بقیه همچنان مسدود هستند.
فیلتر واتساپ و اینستاگرام به عنوان دو اپلیکیشن پرطرفدار در ایران و اضافه شدن آنها به فیلترینگ پیشین تلگرام، به مرور زمان فضا را برای خرید و فروش ویپیان باز کرد. ابتدای گسترش ویپیان یا به قول ادبیات رسمی کشور پالایششکنها نیز چند نفر دستگیر شدند و بنرهایی در مجتمعهای تجاری مربوط به تلفن همراه نصب شد که نسبت به فروش این ابزار هشدار میداد. اما در حال حاضر طی چند دقیقه میشود به فیلترشکن دسترسی پیدا کرد که برای جامعه مخاطرات خودش را دارد. گزارشها حاکی از آن است که گردش مالی بازار فروش این ابزار به ارقام هزار میلیاردی رسیده است.
روزنامه دنیای اقتصاد در این باره نوشته است: «استفاده از فیلترشکن در پاییز ۱۴۰۱ تا به امروز سه برابر شده و بهطور میانگین هر کاربر ایرانی در طول روز ۴ساعت از فیلترشکن استفاده میکند. آمارها نشان میدهد که شبکه اینترنت کشور تحت تاثیر تداوم سیاستهای محدودکننده و فیلترینگ، ناامن شده است.
کارشناسان امنیت شبکه معتقدند که شبکه ایران بهدلیل فیلترینگ و استفاده گسترده از فیلترشکن بسیار آلوده و آسیبپذیر شده و به همین دلیل بهشت هکرهاست. این موضوع را میتوان در گزارشهای بینالمللی، آمارهای انجمن تجارت الکترونیک و گزارش اخیر شرکت زیرساخت نیز مشاهده کرد؛ زیرا طبق گزارش این شرکت از هر ۱۰۰ حمله منع خدمت توزیع شده در کشور، ۶۵ حمله از طریق شبکه دستگاههای آلوده است.»
سال ۱۳۹۹ نیز یکی از کارشناسان حوزه ارتباطات در گفتگو با ایرنا مطرح کرده بود: «فیلترشکن میتواند سیستم را آسیبپذیر کند. آلودگی سیستم، شنود ترافیک رد و بدل شده و نقص حریم خصوصی از اصلیترین معایب استفاده از فیلتر شکنها است که این روزها در اغلب گوشیهای تلفن همراه ایرانیان نصب شده است.»
اخبار غیررسمی مبنی بر رفع فیلتر برخی برنامههای کاربردی در کشورمان منتشر شده اما هنوز مقام رسمی در این خصوص اعلام نظر نکرده است. رفع فیلترینگ غیرضروری اپلیکیشنهای پرکاربرد یکی از وعدههای انتخاباتی مسعود پزشکیان بود.