از همان روزی که محمدجواد ظریف آستینها را بالا زد و شهر به شهر راهی جمع کردن رای برای انتخاب مسعود پزشکیان شد، میشد تصور کرد که منتقدان سالهای دورش کار او را برنتابند. شاید خود او هم میدانست که اگر نامزد مورد نظرش به پاستور راه یابد، آماج تیر منتقدان قرار خواهد گرفت. با این حال او عزم خود را برای انتخاب پزشکیان جزم کرده بود. حضور او به عنوان مشاور پزشکیان در مناظرات تلویزیونی نامزدها نیز بر آتش مخالفتها با حضور ظریف در کمپین انتخاباتی پزشکیان بیشتر از قبل دمید.
به گزارش دنیای اقتصاد، حالا در روزهای پس از انتخاب مسعود پزشکیان به عنوان رئیسجمهور منتخب، او ریاست شورای راهبری انتخاب اعضای کابینه دولت چهاردهم را بر عهده گرفته است؛ پست کلیدی که باز هم صدای مخالفان حضور احتمالی او را در دولت چهاردهم درآورده است. همه اینها سرانجام روز جمعه در حاشیه نمازجمعه به شعارهایی تند علیه او تبدیل شد که البته پیش از این نیز در ابعاد کوچکتر در حاشیه سفرهای انتخاباتیاش برای پزشکیان سر داده شده بود.
روز گذشته اما در فضای پس از انتخابات ریاستجمهوری، اقدام صورت گرفته علیه ظریف در حاشیه نماز جمعه تهران، با واکنشهای بسیاری از سوی چهرههای سیاسی از هر دو سوی جریانهای سیاسی کشور مواجه شد. واکنشهایی از جنس محکوم کردن این رویه و تاکید بر ضرورت همدلی در فضای پس از انتخابات.
درهمین راستا اگرچه محسن رضایی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در پیام خود در شبکه ایکس به شعاردهی علیه ظریف در نماز جمعه اشاره نکرد، اما نوشت: «ایران عزیز ما در این شرایط بیش از هر زمانی به آرامش، همدلی و اجماع ملی نیازمند است. همه به عنوان یک وظیفه ملی و انقلابی باید به آقای پزشکیان در ایجاد دولت اجماع ملی کمک کنیم. دوران سهمخواهی جناحی برای اداره کشور باید پایان یابد.»
حمید رسایی، نماینده مجلس و از منتقدان سرسخت ظریف طی سالهای گذشته نیز در دو پیام در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: «قطعا حضور ظریف در لایه مدیریتی نظام بهدلایل متعدد که کمترینش عملکرد خسارتبار وی در دولت روحانی است محل اشکال است، اما شعاردهی علیه او آن هم با این ادبیات، فقط سبب تضعیف منتقدان و نقدهای کارشناسی میشود، بنابراین بدون تردید اقدام روز جمعه مشکوک و بررسی نهادهای امنیتی ضروری است.
اینکه چه کسانی شعار دادن را شروع کردهاند؛ خصوصا با توجه به عصبانیت نمازگزاران از مواضع ظریف در تلویزیون بدیهی بود که جمعی از مردم شعار علیه او را تکرار کنند. هجمه هماهنگ رسانههای تندرو به منتقدان ظریف حکایت از طراحی این موضوع برای بیرون کشیدن وی از زیر بار انتقادات دارد.»
در ادامه واکنش اصولگرایان، خبرگزاری فارس نیز در یادداشتی به قلم مهدی جهانتیغی نوشت: برخی اظهارات ناقص ظریف درباره نحوه امتیاز دادن به افراد برای منصوب شدن در مدیریتهای ارشد دولت منتخب که در آن شیعه بودن امتیاز ندارد و غیر شیعه بودن امتیاز دارد، سبب واکنشهایی در جامعه مذهبی ایران شد. ظریف گرچه تلاش کرد توضیح بدهد که منظورش چه بوده، ولی برخی اساسا طرح مبنایی این نوع ارزیابی را غلط تلقی کردند. البته ظریف پیش از این نیز با اظهارات حاشیهساز در ایام انتخابات بخشهایی از جامعه را به نوعی دیگر خشمگین کرده بود.
در ادامه این یادداشت آمده است: با همه این انتقادات به ظریف، دادن شعار علیه او در نماز جمعه آنهم با ادبیات دور از ادب حتما غلط است. گرچه جمعیت شعاردهنده در برابر خیل عظیمی که در نماز جمعه این هفته تهران شرکت کرده بودند، بسیار اقلیت محسوب میشوند، ولی قداست مکان و ماموریت دینی نماز جمعه بهگونهای است که این لکه سیاه هم در آن قابل چشمپوشی نیست.
نماز جمعه مظهر جماعت در جمهوری اسلامی و از نمادهای سیاسی و اجتماعی وحدت و اتحاد در ایران محسوب میشود. به همین دلیل اظهاراتی که خلاف وحدت اجتماعی در آن باشد، خلاف ذات و رسالت دینی آن مکان محسوب میشود. بنابراین اتفاقی که این هفته در گوشهای از نماز جمعه تهران شکل گرفت، هم در محتوای شعار، هم مکان و هم نحوه ابراز انتقاد این افراد علیه ظریف، غلط اندر غلط بود.
در بخش دیگر این یادداشت آمده است: رهبر معظم انقلاب پیش از این چندین بار از حوادث مشابه که درباره برخی دیگر از شخصیتهای سیاسی در سالهای گذشته اتفاق افتاده بود و افرادی علیه آنها شعارهای تند در برخی تجمعات سر داده بودند، ابراز گلایه و نارضایتی کردهاند. مخاطب مستقیم این اعلام نارضایتی رهبری هم علاوه بر عموم جامعه، بیشتر متوجه جامعه مذهبی و انقلابی کشور بوده است. ملامتآمیز است که ارتکاب چنین خطای سیاسی و اجتماعی از برخی افراد که خود را مدافع انقلاب و پیرو رهبری میدانند، دوباره تکرار شود.
یاسر جبرائیلی، فعال سیاسی نزدیک به دولت شهید رئیسی نیز در واکنش به شعاردهی علیه ظریف در حاشیه نمازجمعه تهران در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: شعاردهی علیه آقای ظریف در نماز جمعه امروز، اقدامی غیراخلاقی و دور از شأن نماز و نمازگزار بوده و محکوم است.
مهدی عربصادق، معاون سیاسی مستعفی حزب موتلفه هم در پیامی در شبکه ایکس ضمن هشدار به سفارتنوردان تندرو و اهانتکنندگان به ظریف نوشت: اهانت به دکتر ظریف توسط اقلیت دیکتاتورمآب خوداکثریت پندار؛ قبل از آنکه توهین به شخص آقای ظریف باشد، اقدامی است خلاف امنیت ملی و مصلحت کشور.
اهانت دیوارنوردان و سفارتسوزان به نماینده رئیسجمهور ملت ایران، نالههای تندروهای هزینه نداده مشکوک نفوذی است. آقای جلیلی خطکشیتان را با تندروهای خودسر مشخص کنید، نکنید پایان سیاسیتان نزدیک است.
درسوی دیگر محمدعلی ابطحی نیز در واکنش به توهین به ظریف در نماز جمعه در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: جناب حاج علیاکبری، رئیس ستاد نماز جمعه وقتی فحاشی به آقای ظریف را در نماز جمعه دیدید در موفقیت عملکرد نماز جمعه تردید نکردید؟ قدیمترها اسمش نماز وحدتبخش بود. تفرقه که نه، نفرتپراکنی در نماز جمعه آیا در تاثیر خطبههاست یا چمبره عدهای بر نماز جمعهها؟ عبدالله رمضانزاده نیز در اعتراض به فحاشی صورت گرفته به ظریف نوشت: منظور از توهین به ظریف، حمله به شخص او نبود؛ هدف آن ۱۷ میلیون نفر بودند که به پزشکیان رای دادند.
البته حمله این روزها به ظریف، مختص به نماز جمعه تهران نیست. علیرضا سلیمی، عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی نیز در واکنش به انتشار اسامی اعضای شورای راهبری از سوی محمدجواد ظریف، در شبکه اجتماعی ایکس با بیان «کوه موش زایید»، او را به خالصسازی متهم کرد و نوشت: انتشار اسامی شورای راهبری آقای ظریف نشان داد که چقدر زمخت، بهدنبال خالصسازی آن هم با سرعت نور هستند. عالیجناب ظریف تازه اعتراف هم میکنند که قائل به تبعیض مثبت هستند.
لطفا مردم را تقسیم نکنید… لطفا به پزشکیان بینوا رحم کنید. حسین شریعتمداری یکی از منتقدان اصلی این روزهای محمدجواد ظریف، نیز طی روزهای گذشته بارها به حضور ظریف در صداوسیما و پست او به عنوان رئیس شورای راهبری در قالب مصاحبهها و یادداشتهایی انتقاد کرده است. همه اینها را میتوان نشانی از فشارها به دولت جدید برای حذف احتمالی حضور ظریف از دولت چهاردهم دانست.