اگر شما در حوزه ارزهای دیجیتال اطلاعات کافی نداشته باشید به سادگی قربانی کلاهبرداری میشوید. «پنیر مجانی فقط در تله موش پیدا میشود» عنوان یادداشت امیرحسین صفدری برای روزنامه اعتماد است که در آن آمده است: با افزایش کاربران در فضای سایبر بیشک شاهد افزایش جرایم در این حوزه هم خواهیم بود. یکی از این جرایم مهم کلاهبرداری رایانهای است که این روزها در حوزه ارزهای دیجیتال هم زیاد شده است. قبل از ورود به بحث کلاهبرداری در حوزه رمزارزها باید با چند اصطلاح مهم در این حوزه آشنا شویم.
ابتدا در تعریف ساده رمزارز باید بگویم که رمزارز، گونهای پول دیجیتال است که در آن تولید واحد پول و تایید اصالت تراکنش پول با استفاده از الگوریتمهای رمزگذاری شده کنترل میشود و معمولا بدون وابستگی به یک مرجعیت مرکزی کار میکند؛ این یعنی هیچ گروه یا سازمانی آنها را کنترل نمیکند.
جالب است بدانید که هر رمز ارز در بستر یک بلاکچین مشخص قرار دارد و تبادل و نقل و انتقال آن داخل آن بلاکچین انجام میشود. بلاکچینها اصولا شبکههای انتقال رمز ارزها بوده، و رمزارزهایی که بلاکچین اختصاصی دارند را «کوین» و رمزارزهایی که در بستر سایر بلاکچینها قرار دارند را «توکن» مینامند.
به عنوان مثال کوینهایی که شبکه بلاکچین اختصاصی دارند و بهصورت مستقل عمل میکنند مانند: بیتکوین، اتریوم، لایتکوین و... هستند؛ و توکنهایی که شبکه اختصاصی ندارند هم مانند: چین لینک، دای، آوی و... هستند؛ به همین دلیل است که ایجاد توکن آسانتر و راحتتر از ایجاد کوینها است.
نکته قابل توجهی که باید به آن اشاره کنم این است که این روزها همه ما با بازی همستر کامبت آشنا هستیم و این بازی در فضای مجازی جامعه ما بهشدت داغ شده و قشر جوان ما را هم درگیر خود کرده است؛ اما آن چیزی که راجع به این بازی اهمیت دارد این است که تا به امروز هیچ اطلاعات دقیقی در خصوص چگونگی پرداختها، منابع مالی، سازندههای این بازی، اهداف این بازی و... وجود ندارد که همین مساله باید زنگ خطر را برای جامعه به صدا در آورد. چرا که افراد سودجو همیشه در کمین هستند و ممکن است با فریب دادن شما دست به کلاهبرداری از شما بزنند.
با توجه به اینکه برنامه تلگرام در کشور ما فیلتر است، وقتی ما بخواهیم وارد این بازی شویم مجبور هستیم از فیلترشکن استفاده کنیم، که این مساله ممکن است دسترسی خوبی را به هکرها و افراد سودجو بدهد تا آنها به راحتی به دیتاها و اطلاعات ما توسط نصب همین فیلترشکنها دست پیدا کنند که این مساله خطر لو رفتن اطلاعات شخصی و خصوصی ما را به شدت افزایش میدهد.
به عنوان یک پژوهشگر علم حقوق باید بگویم که حتی اگر به عقیده برخی افراد در جامعه ما بازی همستر کامبت کلاهبرداری نباشد یا هیچ سود مالی هم نداشته باشد و فقط یک سرگرمی باشد باز هم به نظر بنده میتواند برای افراد جامعه خطرآفرین باشد؛ بدین صورت که ممکن است هکرهای حرفهای با ارسال لینکهای آلوده جهت دعوت در این بازی برای شما به اطلاعات خصوصی شما دست پیدا کنند یا به کمک سایر رباتها و برنامهها به بهانههای مختلف برای این بازی به عنوان یک پوشش برای انتشار انواع بدافزارها اعم از ویروسها، جاسوسافزارها و... در آینده استفاده کنند و از همین طریق شما را مورد تهدید قرار بدهند. آگاه باشید و فریب تبلیغات پوشالی فضای مجازی را در این خصوص نخورید و روی هر لینکی که برای شما ارسال شد، کلیک نکنید تا قربانی این افراد سودجو هم نشوید.
همانطور که بیان شد متاسفانه با توجه به تبلیغات گسترده و پوچ در فضای مجازی، کلاهبرداری در حوزه رمزارزها و دیگر حوزههای فضای سایبر افزایش زیادی پیدا کرده و حتی این کلاهبرداریها حرفهایتر و دقیقتر از قبل هم انجام میشود.
یکی از این روشهای معروف کلاهبرداری، روش پامپ و دامپ است که مورد استفاده خیلی از کلاهبرداران فعال در حوزه ارزهای دیجیتال و دیگر حوزهها ست. اگر شما در حوزه ارزهای دیجیتال اطلاعات کافی نداشته باشید و به قوانین پیرامون این حوزه هم مسلط نباشید به سادگی قربانی کلاهبرداری شده و سرمایهتان را به کلی از دست میدهید.
روش پامپ و دامپ معمولا یک روش غیرقانونی در بازارهای مالی است، در این روش کلاهبرداران حرفهای در حوزه ارزهای دیجیتال با در اختیار داشتن تعداد زیادی از توکنهایی که قبلا با قیمت ارزان خریداری کردهاند، اقداماتی را انجام میدهند که قیمت توکن به صورت جعلی بالا میرود و زمانی که قیمتها به میزانی که مدنظر این افراد سودجو است بالا رفت اقدام به فروش توکنهای خود میکنند و بعد از فروش و خالی کردن ارزهای دیجیتال خود در قیمتهای بالا، قیمت آن به سرعت کاهش پیدا میکند و به میزان واقعی خود باز میگردد و به همین راحتی شما سرمایه اصلیتان را از دست میدهید.
به عبارت دیگر کلاهبرداری پامپ و دامپ یعنی اقدام غیرقانونی یک سرمایهگذار یا گروهی از سرمایهگذاران است که سهامی را که در اختیار دارند، پس از افزایش نرخ سهام در پی تأیید آن، قیمت سهام افزایش مییابد و آن را به فروش میرسانند.
روش پامپ زمانی اتفاق میافتد که افراد دارای ثروت و شهرت شروع به خرید ارزهای دیجیتال یا سهام یک کالای خاص میکنند، این افراد یا گروهها پس از آنکه حجم بالایی از سرمایه خود را وارد معامله کردند، اقدام به تبلیغات گسترده دروغین و تشویق مردم از راههای مختلف میکنند تا مردم روی آن کالا یا ارز خاص یا سهام مورد نظر آنها سرمایهگذاری کنند و متاسفانه ممکن است برخی از شما هم در مواجهه با چنین تبلیغاتی وسوسه شده و اقدام به خرید کنید و حتی آن را به دیگران هم پیشنهاد بدهید؛ بر همین اساس با افزایش تعداد خریداران قیمت آن ارز خاص یا سهام آن کالا بالا میرود و مثل یک حباب توخالی رشد زیادی میکند که این پروسه را پامپ میگویند.
هنگامی که این افراد یا گروههای کلاهبردار به هدف و سودی که میخواستند رسیدند، در یک اقدام کاملا هماهنگ شده و از پیش تعیین شده برای خود، شروع به فروش سهام میکنند و در این زمان افراد حرفهای که موفق به افزایش عرضه در بازار شدهاند سریعا سود خود را سیو کرده و قبل از ریزش شدید از بازار خارج میشوند و افراد عادی و کم تجربه که به روش پامپ اعتماد کرده و وارد بازار شدهاند، هنگام مشاهده حجم فروش و کاهش سنگین قیمت، به دلیل ترسی که از نابودی کامل سرمایهشان دارند، شروع به فروش در قیمت کمتر از قیمت خرید خود میکنند، در این صورت کل بازار دچار ریزش شدیدی شده و شما افراد کم تجربه و ناآگاه در این حوزه با ضرر بسیار سنگینی مواجه خواهید شد که این روش را دامپ میگویند.
این نکته مهم را هم باید بگویم که این روزها استفاده از هوش مصنوعی برای فعالیت در حوزه رمزارزها و حوزههای دیگر زیاد تبلیغ میشود که در پی آن افراد سودجو دست به کلاهبرداری از مردم ناآگاه میزنند به این صورت که میگویند با نصب یک برنامه یا وارد شدن به فلان وبسایت سرمایهگذاری مبتنی بر هوش مصنوعی میتوانید سود دلاری به دست بیاورید؛ شما هم که در این وضعیت بد اقتصادی و معیشتی به این فکر میکنید که با این سرمایهگذاری دلاری در ارزهای دیجیتال یا سایر حوزهها میتوانید سود زیادی به دست آورید در دام این کلاهبرداران حرفهای افتاده و در نهایت با از دست دادن کل سرمایه خود در این بازارهای جعلی که توسط هوش مصنوعی ساخته شده، قربانی کلاهبرداری میشوید.
هموطنان عزیز یادتان باشد پنیر مجانی فقط در تله موش پیدا میشود. آگاه باشید امروزه کلاهبرداریهای رایانهای به واسطه هوشمصنوعی خیلی دقیقتر و پیچیدهتر از قبل انجام میشود، طوری که حتی شما اصلا تشخیص جعلی بودن آن را هم نمیدهید، پس به هر چیزی که در فضای مجازی میبینید در هر حوزهای هرگز اعتماد نکنید و وسوسه هم نشوید، ابتدا با افراد متخصص و آگاه مشورت کنید و پس از اطمینان کافی پیدا کردن اقدام کنید.