در نیروهای مسلح ایالات متحده، رقابت بین شاخههای ارتش این کشو فراوان است، همانطور که این رقابت در بازی سنتی بین نیروی زمینی و نیروی دریایی در فوتبال دانشگاهی تجسم یافته است. آنچه در محافل غیرنظامی چندان شناخته شده نیست، رواج رقابتهای درون سرویسی است: برای مثال، در نیروی هوایی ایالات متحده (USAF)، شما خلبانان جنگنده در مقابل خلبانان بمبافکن را دارید. بعد از آن، در جامعه خلبانان جنگنده نیروی هوایی، شما خلبانان F-15 Eagle را در مقابل خلبانان F-16 «Viper» دارید.
به گزارش روزیاتو، اما اکنون ما قصد داریم در مورد نوع دیگری از رقابت بحث کنیم، این بار یک رقابت بین المللی و بین اتحادی که به تازگی اعلام شده است، بین جوامع جنگنده ایالات متحده و یکی از متحدان دیرینه آن در ناتو: ترکیه. ترکیه علیرغم اینکه رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور این کشور، روابط خوبی با روسیه دارد، متحد ناتو باقی مانده است. این اتحاد ترکیه-آمریکایی با این واقعیت که ترکیه در داشتن بزرگترین ناوگان F-16 در جهان پس از ایالات متحده در رتبه دوم قرار دارد، بیش از پیش برجسته میشود.
با این حال، تا جایی که به انتخاب جت جنگنده نسل پنجمی برای جایگزینی F-16 در میان باشد، ترکیه اکنون به جای F-35 Lighting ساخت لاکهید مارتین ایالات متحده، به یک پرنده جنگی بومی روی آورده است. اینجاست که باید به جنگنده کاآن (Turkish Aerospace Industries (TAI) KAAN) یا TF-X (جنگنده ترکیه ای) و MMU (هواپیمای رزمی ملی) سلام کنید.
دولت ترکیه در واقع خواستار خرید F-35 بود، درست مانند بسیاری از متحدان ایالات متحده در داخل و خارج از ناتو. با این حال، آنچه را که در مورد رابطه صمیمی اردوغان با روسیه گفتیم، به خاطر دارید؟ در این مورد باید گفت که از یک طرف، رییس جمهور اقتدارگرای ترکیه هواپیماهای بدون سرنشین Bayraktar را به اوکراین میفروشد. اما از سوی دیگر اردوغان با خرید سامانه پدافند هوایی اس-۴۰۰ روسی، در هر دو طرف حصار بازی میکند!
در واقع، ترکیه بخشی از مشارکت کنندگان در برنامه هواپیماهای F-35 به رهبری لاکهید مارتین بود و شرکتهای ترکیهای قطعاتی از این هواپیما را تولید میکردند، اما در سال ۲۰۱۹ آمریکا مشارکت ترکیه در این پروژه را بر سر خرید سامانههای پدافند هوایی اس-۴۰۰ روسیه توسط آنکارا به حالت تعلیق درآورد که خشم بسیاری را از طرف دولت اردوغان برانگیخت.
اخراج از پروژه F-35 منجر به تاکید بیشتر توکیه بر توسعه و تولید طرح KAAN شده است که اولین پرواز خود را در فوریه ۲۰۲۴ با موفقیت انجام داد. اولین پرواز KAAN عملکرد نسبتاً معتدلی داشت و تنها ۱۳ دقیقه طول کشید و طبق گزارش ها، هواپیما به ارتفاع ۸.۰۰۰ فوت (۲.۴۳۸. ۴ متر) و سرعت ۴۲۵.۹ کیلومتر در ساعت رسید. جنگنده ترکیهای KAAN دومین پرواز را در ماه گذشته انجام داد، که در آن خلبان آزمایشی TAI یک نمونه اولیه KAAN را تا ارتفاع ۱۰.۰۰۰ فوتی (۳.۰۴۸ متر) به مدت بیش از ۱۴ دقیقه به پرواز درآورد.
تکمیل موفقیتآمیز دومین تست، ادعای نسبتاً جسورانهای را از جانب تمل کوتیل، مدیر کل TAI برانگیخت. کوتیل به یک روزنام ترکیهای گفت: «این هواپیما از F-35 بهتر است. F-35 شش تن حمل میکند، [KAAN] ۱۰ تن مهمات حمل میکند… داشتن دو موتور به معنای انرژی بیشتر است و رادارها مسافت بیشتری را روشن میکنند.»
اما ادعای متهورانه آقای کوتیل یک سوال جدی را مطرح میکند: KAAN و F-35 واقعاً چگونه با هم مقایسه میشوند؟ آیا ویژگیها و آمار و ارقام مربوط به KAAN واقعاً ادعاهای کوتیل را تأیید میکند؟ چالشی که در مسیر مقایسه مناسب دو پرنده جنگی رقیب وجود دارد، این واقعیت است، که در مورد مشخصات کاآن اطلاعات زیادی وجود ندارد. کاری که ما میتوانیم اینجا و اکنون انجام دهیم این است که مشخصات این دو جنگنده نسل پنجمی را کنار هم قرار دهیم.
پارامتر | KAAN | F-35 |
حداکثر سرعت | ۱.۸ ماخ (۲,۲۲۲ کیلومتر بر ساعت) | ۱.۶ ماخ (۱,۹۷۵ کیلومتر بر ساعت) |
سقف پروازی | ۵۵,۰۰۰ فوت (۱۶,۷۴۶ متر) | بیش از ۵۰,۰۰۰ فوت (۱۵,۰۰۰ متر) |
موتور | ۲ موتور F110-GE129 با پیشرانه ۲۶,۳۰۸ کیلوگرم | ۱ موتور توربوفن Pratt & Whitney F135-PW-100 با پیشرانه ۱۹,۵۰۴ کیلوگرم |
بنابراین، بر اساس این آمار بسیار محدود، به نظر میرسد که KAAN دستکم روی کاغذ برتری نسبی به Lightning II دارد. این برتریهای روی کاغذ زمانی در واقعیت و در عمل خود را نشان خواهند داد که جنگنده کاآن از مرحله فاز نمونه اولیه خارج شده و وارد تولید انبوه شود.
در مورد آینده تولید انبوه این جنگنده بومی ترکیه ای، کوتیل بار دیگر با اعتماد به نفس و افتخار صحبت میکند. او و شرکت متبوعش قصد دارند تا سال ۲۰۲۸ دستکم ۲۰ فروند از این هواپیما را به نیروی هوایی ترکیه تحویل دهند، در حالی که امیدوارند در همین سال موتور بومی ترکیه را روی آن سوار کنند و البته بین سالهای ۲۰۳۰ و ۲۰۳۳ اتفاقات بیشتری در مورد این هواپیما رخ دهد.
زمان خواهد گفت که آیا TAI میتواند پیش بینیهای خوشبینانه و رویاگونه کوتیل را محقق کند یا اینکه نتیجه آن چیزی نیست که ترکها امیدوار بودند.