بهترین فیلم‌های علمی ـ تخیلی تاریخ سینما

در این گزارش به بهترین فیلم‌های علمی تخیلی تاریخ سینمای جهان تا امروز پرداخته ایم.

به گزارش گیمفا، این آثار در ژانر علمی تخیلی حرف‌های بسیار زیادی برای گفتن دارند و از جذابیت‌های بسیار بالایی برخوردار هستند.

 فیلم Inception – محصول سال ۲۰۱۰

کارگردان: کریستوفر نولان

بازیگران: لئوناردو دی کاپریو – کن واتانابه – جوزف گوردون لویت – تام هاردی

فیلم «تلقین» یا «سرآغاز» نقطه اوج سینمای سال ۲۰۱۰ میلادی به شمار می‌رود و این در حالی است که در آن سال با رقابت بسیار شدیدی از سوی دیگر آثار برجسته و قدرتمند روبه‌رو بود. کریستوفر نولان در این اثر سینمایی میل خودش به اکشن و داستان‌های علمی تخیلی را با یکدیگر ترکیب کرده و این ترکیب را به شکلی روان ایجاد کرده که همراه با فرض داستانی جذابی درباره سرقتی معکوس در ضمیر ناخودآگاه هدف است و همین این موارد در کنار هم به خوبی عمل کردند و باعث شدند تا این فیلم اکشن و مهیج یک اثر علمی تخیلی عالی نیز باشد.

این اثر سینمایی فیلمی است که ایده‌های نسبتاً پیچیده‎ای را به سرعت به سمت بیننده‌ها ارائه می‌کند و بنابراین، اگر انتقادی وجود داشته باشد که بتوان نسبت به فیلم «تلقین» داشت، این است که گاهی اوقات بیش از اندازه محتوای سنگینی دارد. اما سکانس‌های اکشن محور به خوبی نتیجه‌بخش بودند و داستان نیز به مسیرهای جالب و غیرمنتظره‌ای فراتر از دیالوگ‌های توضیحی در اکت آغازین و سنگین خودش می‌رود.

فیلم Under the Skin – محصول سال ۲۰۱۳

کارگردان: جاناتان گلیزر

بازیگران: اسکارلت جوهانسون – جرمی مک ویلیامز – اندرو گورمن

کسانی که دوست دارند تا فیلم علمی تخیلی عادی و با رویکردی سنتی را مشاهده کنند، ممکن است بخواهند از فیلم «زیر پوست» اجتناب کنند یا محتاطانه به آن نزدیک شوند، چراکه این اثر سینمایی فیلم عجیب و دلخراش دیگری به کارگردانی جاناتان گلیزر است. این اثر سینمایی اساساً برداشتی هنری از داستانی درباره آمدن یک موجود بیگانه به زمین است. این اثر سینمایی برای دهه ۲۰۱۰ میلادی به همان اندازه فیلم The Man Who Fell to Earth در دهه هفتاد میلادی عجیب و جذاب بوده است.

اسکارلت جوهانسون در این اثر سینمایی نقش شخصیتی بیگانه را بازی می‌کند که در مرکزیت داستان قرار دارد و بیشتر فیلم نیز درباره این گونه بیگانه است که ظاهری انسانی به خودش می‌گیرد و مردهای مختلفی را جذب خودش می‌کند که به طعمه وی تبدیل می‌شوند. این اثر سینمایی پاسخ‌های ساده را ارائه می‌دهد و بخش اعظمی از آن نیز بستگی به تفسیر بیننده دارد که آن را اثری خوب بداند یا بد.

فیلم Avatar – محصول سال ۲۰۰۹

کارگردان: جیمز کامرون

بازیگران: سم ورثینگتون – زوئی سالدانا – سیگورنی ویور

جیمز کامرون ممکن است پس از اینکه فیلم Titanic محصول سال ۱۹۹۷ میلادی توانست جوایز متعددی در اسکار به دست بیاورد، به کارگردانی برجسته و سرشناس تبدیل شده باشد اما باید گفت که این کارگردان در ژانر علمی تخیلی نیز از مهارت بسیار بالایی برخوردار است که او را به فیلم‌سازی برجسته در این ژانر تبدیل می‌کند. او برخی از بزرگترین و محبوب‌ترین آثار علمی تخیلی در تاریخ سینما را ساخته است و هیچ کدام از آن‌ها نیز از لحاظ مالی به موفقیت فیلم «آواتار» محصول سال ۲۰۰۹ میلادی نمی‌رسند. دنباله‌ای نیز برای این فیلم سینمایی ساخته شده که فیلم Avatar: The Way of Water نام دارد، فیلمی که همانند فیلم اصلی توانست به فروش بسیار بالایی در گیشه جهانی دست پیدا کند.

این اثر سینمایی از کلیشه‌ها و خطوط داستانی آشنا بهره می‌برد اما در دنیای خارق‌العاده‌ای جریان دارد و جلوه‌های بصری آن فوق‌العاده و خیره‌کننده هستند. این اثر سینمایی آن قدر ترکیب موفقی از ژانرهای مختلف بود که توانست مورد تحسین همه افراد قرار بگیرد چراکه این اثر سینمایی علاوه بر اینکه یک فیلم علمی تخیلی است، فیلمی اکشن و ماجراجویی و حتی عاشقانه نیز محسوب می‌شود.

فیلم Planet of the Apes – محصول سال ۱۹۶۸

کارگردان: فرانکلین جی شفنر

بازیگران: چارلتون هستون – رادی مک‌دووال – کیم هانتر

هر چه قدر هم که سه‌گانه ریبوت و پیش‌درآمد منتشر شده در دهه ۲۰۱۰ میلادی خوب باشد، سخت است که بالاتر از فیلم اصلی «سیاره میمون‌ها» محصول سال ۱۹۶۸ قرار بگیرند، حداقل زمانی که هر کدام از فیلم‌های این مجموعه را بر اساس شایستگی‌های خاص خودشان قضاوت کنیم. این اثر سینمایی فیلمی وهم‌آور و اغلب مرموز است که به نتیجه‌ای خارق‌العاده می‌رسد که ممکن است افرادی که هنوز فرصت تماشای این فیلم را نداشته‌اند را غافلگیر کند.

این اثر سینمایی نشان می‌دهد که انسان‌ها گونه‌های تابع هستند و مجبور می‌شوند با نژاد پیشرفته‌ای از میمون‌ها مبارزه کنند که بر سیاره حکومت می‌کنند و همین نیز در تضاد با انتظارات بینندگان است. این اثر سینمایی آن طور که فکر می‌کنید آبکی و بی کیفیت نیست و به‌عنوان یک فیلم علمی تخیلی و اکشن توانسته جذاب و سرگرم‌کننده باقی بماند که نکات جالبی درباره بشریت و آینده احتمالی بیان می‌کند.

فیلم District 9 – محصول سال ۲۰۰۹

کارگردان: نیل بلومکمپ

بازیگران: شارلتو کوپلی – جیسون کوپ – ناتالی بلوت

با اینکه سال‌ها است دنباله‌ای برای این اثر سینمایی در دست توسعه بوده اما به نظر می‌رسد که هیچ گاه این دنباله به روی پرده سینماها نخواهد بود. با این وجود، فیلم «منطقه ۹» همچنان فیلمی عالی و درخشان است. این فیلمی بخشی مستندوار و بخشی اکشن و بخشی نیز وحشت بدنی است که به جزئیات آنچه می‌پردازد که وقتی سفینه‌ای بیگانه بر فراز شهر ژوهانسبورگ سرگردان می‌شود.

این اثر سینمایی مملو از نظرات اجتماعی درباره نژاد و نحوه بدرفتاری با پناهندگان در دنیای واقعی است چراکه در این اثر سینمایی، بیگانگان خودشان را در میانه یک بحران پناه‌جویان در مقیاس بزرگ می‌بینند. این اثر سینمایی فیلمی تأمل‌برانگیز، منحصربه‌فرد و هیجان‌انگیز است که یکی از بهترین فیلم‌های علمی تخیلی قرن بیست و یکم تا به امروز محسوب می‌شود و همچنین ثابت کرد که سال ۲۰۰۹ میلادی سال بسیار خوبی برای ژانر علمی تخیلی بود.

فیلم Stalker – محصول سال ۱۹۷۹

کارگردان: آندره تارکوفسکی

بازیگران: الکساندر کایدانوفسکی

یکی از تحسین‌شده‌ترین فیلم‌های سال ۱۹۷۹ میلادی، فیلم «استاکر» است که همچنین شناخته‌شده‌ترین عنوان از فیلموگرافی آندره تارکوفسکی محسوب می‌شود. این اثر سینمایی داستان سه مرد را دنبال می‌کند که در تلاش برای پیدا کردن مکانی مرموز هستند که فقط به‌عنوان زون شناخته می‌شود چراکه شایعه شده است این منطقه قدرت زیادی به هر کسی می‌دهد که بتواند آن را پیدا کند. فیلم «استاکر» کمتر روی روایت تمرکز می‌کند چراکه جایگاه آن به‌عنوان یک فیلم علمی تخیلی هنری به این معنی است که بیشتر به بررسی مضامین انتزاعی و ارائه یک حالت منحصربه‌فرد می‌پردازد.

این اثر سینمایی به گونه‌ای بازگو می‌شود که بسیار کُند است اما به طرز شگفت‌انگیزی جذاب و گیرا احساس می‌شود. این نوعی داستان علمی تخیلی به شدت روان‌شناختی است که به بررسی کاوش ذهن کاراکترهایش بیش از قرار دادن آن‌ها در مجموعه‌ای از سکانس‌های اکشن یا مهیج می‌پردازد. این نوعی رویکرد به ژانر علمی تخیلی است که ممکن است مناسب همه بیننده‌ها نباشد اما بدون شک جالب است.

فیلم Moon – محصول سال ۲۰۰۹

کارگردان: دانکن جونز

بازیگران: سم راکول – کوین اسپیسی – کایا اسکودلاریو

از میان بسیاری از فیلم‎‌های علمی تخیلی بزرگی که در سال ۲۰۰۹ میلادی به روی پرده سینماها آمدند، فیلم «ماه» درباره مردی است که با انزوا روبه‌رو می‌شود و این در حالی است که تنها فرد در کارخانه تولیدی در ماه است. با اینکه او در آستانه بازگشت به زمین قرار دارد اما همه چیز به شکلی غیرمنتظره پیش می‌روند و همین نیز باعث می‌شوند تا رویدادهای فیلم به سمت و سویی کاملاً جدید سوق پیدا کنند.

هرچه کمتر درباره داستان فیلم «ماه» بدانید، بهتر است اما باید گفت که این اثر سینمایی به بهترین روش‌ها توانسته جذاب و شگفت‌انگیز باشد. این اثر سینمایی همچنین ویترینی برای به نمایش گذاشتن استعدادهای سم راکول است چراکه او توانسته حضور جذابی در فیلم داشته باشد، آن هم با وجود اینکه او هیچ بازیگر دیگری را در کنار خودش ندارد که بتواند با آن‌ها بازی کند. با این حال، فیلم «ماه» توانسته جایگاه سم راکول به‌عنوان یکی از بهترین و کمتر شناخته شده‌ترین بازیگران حال حاضر را تثبیت کند.

فیلم Ex Machina – محصول سال ۲۰۱۴

کارگردان: الکس گارلند

بازیگران: دامنهل گلیسون – اسکار آیزاک – آلیشیا ویکاندر

الکس گارلند قبل از اینکه با کارگردانی فیلم‌هایی همچون فیلم Annihilation و فیلم Men به سوی آثار ترسناک گام بردارد، اولین تجربه کارگردانی خودش را با فیلم علمی تخیلی Ex Machina به دست آورد. این اثر سینمایی برداشتی منحصربه‌فرد از هوش مصنوعی است که پیرامون مجموعه‌ای از آزمایش‌ها در مکانی دور افتاده با یک ربات هوشمند جدید است و در کنار او نیز خالق این فناوری و همچنین کدنویس جوانی قرار دارند.

این اثر سینمایی نگاهی وهم‌آور و جذابی از داستان‌ها و ایده‌های علمی تخیلی آشنا ارائه می‌کنند که بینندگان ممکن است قبلاً دیده باشند اما این اثر آن‌ها را به شیوه‌هایی محدود، واقع‌گرایانه و شگفت‌انگیز ارائه می‌کند. این اثری علمی تخیلی شخصی و در مقیاس کوچکی است که به درستی ساخته شده و با اینکه قدیمی نیست اما همانند فیلمی است که در گذر زمان توانسته ماندگار باقی بماند و این موضوع در سال‌های آینده نیز همین گونه خواهد بود.

فیلم Minority Report – محصول سال ۲۰۰۲

کارگردان: استیون اسپیلبرگ

بازیگران: تام کروز – مکس ون سیدو – نیل مک‌دونا

فیلم «گزارش اقلیت» در آینده‌ای جریان دارد که در آن، نظارت چنان گسترده و قدرتمند شده است که چشم‌انداز جرم و عدالت کاملاً تغییر کرده است. جنایات خشونت‌آمیز را می‌توان قبل از اینکه رخ بدهند، پیش‌بینی کرد و همین نیز منجر به این می‌شود که مردم به‌خاطر جنایتی که واقعاً مرتکب نشده‌اند اما قصدش را داشتند، دستگیر و متهم شوند.

این اثر سینمایی پیش‌فرض داستانی ناراحت‌کننده و قابل تأملی دارد و به گونه‌ای مورد بررسی و کاوش قرار گرفته که باعث شده تا فیلم «گزارش اقلیت» از جمله بهترین فیلم‌های سال ۲۰۰۲ میلادی باشد. با اینکه سال‌ها از این اثر سینمایی گذشته اما آنچه که برای گفتن دارد هنوز هم مرتبط و آزاردهنده است و در آینده مشخص خواهد شد که این اثر تا چه اندازه داستانی مرتبط و ماندگار خواهد داشت. در هر صورت، این اثر سینمایی یکی از بهترین فیلم‎های علمی تخیلی و هیجانی‌ای است که استیون اسپیلبرگ تا به حال کارگردانی کرده است.

فیلم Interstellar – محصول سال ۲۰۱۴

کارگردان: کریستوفر نولان

بازیگران: متیو مک کانهی – ان هتوی – جسیکا چستین

با اینکه فیلم «میان ستاره‌ای» تنها فیلم علمی تخیلی عالی کریستوفر نولان نیست اما با توجه به ماهیت اکشن محور فیلم «تلقین» و همچنین حس و حال جاسوسی و مهیج فیلم Tenet، فیلم «میان ستاره‌ای» خالص‌ترین فیلم علمی تخیلی کریستوفر نولان محسوب می‌شود. این اثر سینمایی همچنین یکی از طولانی‌ترین فیلم‌های وی است که باعث شده تا به تمام معنا حماسه‌ای علمی تخیلی باشد.

این اثر سینمایی حول محور گروهی از فضانوردان است که از طریق یک کرم چاله فضا را کاوش می‌کنند چراکه بشریت در روی زمین در خطر قرار دارد و ممکن است برای زندگی کردن به سیاره جدیدی نیاز داشته باشد. از نظر فنی، فیلم «میان ستاره‌ای» با جلوه‌های بصری شگفت‌انگیز و موسیقی متن فوق‌العاده هانس زیمر، اثری تماشایی است. این اثر طولانی است اما واقعاً رضایت‌بخش است و برخلاف برخی از داستان‎‌های علمی تخیلی، مقدار شگفت‌انگیزی از احساسات دلنشین درون خودش دارد.

فیلم Invasion of the Body Snatchers – محصول سال ۱۹۷۸

کارگردان: فیلیپ کافمن

بازیگران: دونالد ساترلند – لئونارد نیموی – جف گلدبلوم

به ندرت پیش می‌آید که فیلمی خوب بازسازی شود و این نسخه جدید نیز از نظر کیفیت برابر یا بهتر از نسخه اصلی باشد اما فیلم «حمله جسد دزدها» یکی از همین فیلم‌های نادر است. این اثر نسبت به فیلم اصلی محصول سال ۱۹۵۶ میلادی طولانی‌تر و کمی تاریک‎‌تر است، اگرچه هر دوی آن‌ها روی تهاجم منحصربه‌فرد بیگانه‌ها متمرکز هستند که در آن، مهاجمان انسان‌ها را با نسخه‌های ساختگی جایگزین می‌کنند که از نظر فیزیکی شبیه به انسان هستند اما از نظر احساسی اینگونه نیستند.

این اثر سینمایی همچنین به خاطر داشتن بازیگران بسیار قوی برجسته است و در رأس آن‎‌ها نیز دونالد ساترلند قرار دارد و لئونارد نیموی و جف گلدبلوم نیز باعث شدند تا این اثر سینمایی جذاب‌تر نیز باشد. تماشای نسخه اصلی نیز ارزش دارد اما این اثر سینمایی ممکن است اندکی بهتر از فیلم اول باشد.

فیلم Solaris – محصول سال ۱۹۷۲

کارگردان: آندره تارکوفسکی

بازیگران: دوناتاس بانیونیس – ناتالیا بوندارچوک – جوری جاروت

یکی از بهترین فیلم‌های روسی در تاریخ سینما یعنی فیلم Solaris توسط فردی کارگردانی شده که یکی از بهترین فیلمسازان روسی تاریخ است و آن فرد نیز آندره تارکوفسکی است. این اثر فیلم علمی تخیلی کند و متراکمی است که عمدتاً در ایستگاهی فضایی جریان دارد و داستان روان‌شناسی را روایت می‌کند که به آنجا فرستاده شده و باید به دیگر افراد این ایستگاه کمک کند چراکه همه افرادی که در آنجا زندگی می‌کنند، در وضعیت غیر قابل توضیحی از ناراحتی عاطفی قرار گرفته‌اند.

آندره تارکوفسکی فیلمسازی است که به خاطر وقت گذاشتن برای داستان در فیلم‌هایش شهرت دارد و بنابراین، بیننده‌ها باید آمادگی اثری با سرعت داستانی کُند را داشته باشند. با این حال، طرفداران صبوری که تحمل تماشای این اثر علمی تخیلی را داشته باشند احتمالاً شاهد جوی منحصربه‌فرد و سؤالاتی فلسفی خواهند بود.

فیلم The Day the Earth Stood Still – محصول سال ۱۹۵۱

کارگردان: رابرت وایز

بازیگران: مایکل رنی – پاتریشیا نیل – لاک مارتین

بر خلاف فیلم «حمله جسد دزدها» که فیلم بازسازی شده بهتر بود، فیلم «روزی که دنیا از حرکت ایستاد» از آن دسته فیلم‌های علمی تخیلی کلاسیک دهه پنجاه میلادی است که نسخه اصلی بر نسخه بازسازی شده برتری دارد. بینندگان به جای نسخه سال ۲۰۰۸ میلادی بهتر است که به سراغ فیلم سال ۱۹۵۱ میلادی بروند تا شاهد این داستان علمی تخیلی باشند. این فیلم داستانی یک بیگانه را دنبال می‌کند که همراه با یک ربات به زمین می‌آید و ادعا می‌کند که پیام مهمی برای بشریت دارد.

این اثر سینمایی به خاطر برداشتش از سفر بیگانگان به زمین که نه خشونت‌آمیز و نه تهاجمی است و همچنین به خاطر داشتن مضامینی مرتبط با جنگ سرد و همچنین اضطراب عمومی درباره سلاح هسته‌ای جالب است. بسیاری از فیلم‌های علمی تخیلی دهه پنجاه و شصت میلادی دارای چنین موضوعی هستند اما تعداد کمی از آن‌ها به اندازه این اثر سینمایی آن‎ها را جالب به نمایش در می‌آورد.

فیلم Arrival – محصول سال ۲۰۱۶

کارگردان: دنی ویلنوو

بازیگران: امی آدامز – جرمی رنر – فارست ویتاکر

دنی ویلنوو همیشه ارتباط نزدیکی با ژانر علمی تخیلی نداشت چراکه قبل از سال ۲۰۱۶ بیشتر روی آثار درام، روان‌شناختی مهیج و جنایی تخصص داشت. با این حال، از سال ۲۰۱۶ میلادی و با فیلم «ورود» این موضوع تغییر کرد و پس از آن فیلم Blade Runner ۲۰۴۹ را ساخت و سپس کارگردانی فیلم Dune محصول سال ۲۰۲۱ و دنباله آن یعنی فیلم Dune: Part Two محصول سال ۲۰۲۴ را برعهده داشت. همه این موارد نشان می‌دهند که دنی ویلنوو به‌عنوان فیلمسازی مدرن توانسته فیلم‌های علمی تخیلی خوبی بسازد.

فیلم «ورود» حول محور سفینه‌ای بیگانه و مرموز است که روی زمین فرود می‌آید و ارتش ایالات متحده نیز از یک زبان‌شناس کمک می‌گیرد تا سعی کند تا با این موجودات ارتباط برقرار کند و دلیل بازدید آن‌ها از زمین را متوجه شود. این اثر سینمایی یکی دیگر از فیلم‌ها پیرامون بازدید بیگانه‌ها از زمین است که مطمئناً یک فیلم اکشن نیست و در عوض، از پیش‌فرض علمی تخیلی خودش بهره می‌برد تا به مواردی همچون غم، تعلق و جایگاه بشریت در جهان بپردازد.

فیلم Dune: Part Two – محصول سال ۲۰۲۴

کارگردان: دنی ویلنوو

بازیگران: تیموتی شالامی – زندیا – خاویر باردم

دنی ویلنوو در دهه ۲۰۲۰ میلادی توانست با دو فیلم «تل‌ماسه» محصول سال ۲۰۲۱ و «تل‌ماسه ۲» محصول سال ۲۰۲۴ میلادی سلطه خودش در ژانر علمی تخیلی را گسترش بدهد. فیلم اول توانست زمینه‌سازی را به شکلی ماهرانه انجام بدهد، شخصیت‌های اصلی را معرفی کند و سپس رویدادی دراماتیک را به نمایش در بیاورد که مسیر کل داستان را تغییر می‌دهد و شخصیت‌های خاصی را به موقعیت‌های پیچیده و خطرناک‌تر سوق می‎‌دهد.

فیلم «تل‌ماسه ۲» به فیلم اول نیاز داشت تا به موفقیت برسد و از همان بهره برد تا به دستاورد چشمگیرتری تبدیل شود چراکه از زمینه‌سازی‌های فیلم اول به خوبی بهره برده و توانسته کیفیت بهتری از فیلم اول داشته باشد. این اثر سینمایی یک حماسه علمی تخیلی است که نمونه‌ای عالی از اقتباس از کتابی گسترده و ماندگار به شمار می‌رود و جذابیت آن به نحوی است که مطمئناً در سال‌های آینده بارها توسط بینندگان تماشا خواهد شد.