روزنامه شرق نوشت: ورزش و سیاست برای ورزشکاران ایرانی بیش از هر زمان دیگری با یکدیگر عجین شدهاند؛ اگر تا پیش از این آمریکا بود که به واسطه سختگیریهای همیشگیاش برای ایرانیها از صدور راحت ویزا برای ورزشکاران ایرانی سر باز میزد، در سالهای اخیر کشورهایی که به ورزشکاران ایرانی ویزا نمیدهند آنقدر زیاد شدهاند که رفتهرفته تعدادشان از انگشتان دست فراتر میرود. در تازهترین اتفاق ممکن و شاید در یک رفتار غیرمنتظره، مراکش هم به جمع کشورهایی پیوسته که به ورزشکاران ایرانی ویزا نداده است.
این یکی مربوط به تیم ملی کاراته ایران است که قرار بود در سفر به این کشور مهیای حضور در رقابتهای کاراته وان شوند؛ رقابتی که قرار است از روز ۱۱ خرداد شروع شود. با وجود اقدام فدراسیون جهت صدور ویزای ورزشکاران آنهم از مدتها قبل، حالا مسئولان کاراته خبر دادهاند که مراکشیها حاضر به صدور ویزا برای ایرانیها نشدهاند. روز گذشته حتی فدراسیون کاراته مجبور شد در این زمینه بیانیهای صادر کند. در بخشی از اطلاعیه فدراسیون کاراته آمده بود: «روابط بینالملل فدراسیون کاراته از حدود یک ماه قبل برای حضور نمایندگان کاراته ایران در رقابتهای کاراته وان مراکش، مدارک لازم را به فدراسیون کاراته مراکش و فدراسیون جهانی کاراته ارائه داد. علیرغم پیگیریهای رسمی و غیررسمی فدراسیون کاراته از مبادی ذیربط و قولهای همکاری از سوی فدراسیون کاراته مراکش و همچنین پیگیریهای فدراسیون کاراته ایران از فدراسیون جهانی کاراته، کشور مراکش به دلایل سیاسی از دادن ویزا به نمایندگان کاراته ایران خودداری کرد».
اشاره فدراسیون به «دلیل مسائل سیاسی» از آن جملات تکراری است که پیش از این از سوی فدراسیونهای ورزشی مختلف عنوان شده است. اگرچه فدراسیون کاراته اشارهای به جزئیات این اتفاق نکرده، ولی میتوان حدس زد دلایل سیاسی که برای عدم صدور ویزا برای ورزشکاران ایران عنوان شده، چه مسائلی را شامل میشود. هرچند این بار ایران تنها نیست و مراکشیها برای ورزشکاران لیبی و چینتایپه نیز ویزا صادر نکردهاند.
درست است که این برای اولین بار نیست که کشورهای مختلف به ورزشکاران ایرانی ویزا نمیدهند، ولی پیه این ماجرا تا به الان چندین بار به تن کاراته خورده است؛ آمریکا قریب به دو سال پیش از صدور ویزا برای کاراتهکاهای ایرانی سر باز زد تا آن موضوع تبدیل به یک اتفاق خبرساز شود. پس از آمریکا، رفتهرفته پای کشورهای اروپایی هم به دایرهای که ویزای کاراتهکاهای ایرانی را صادر نکردند، باز شد؛ فرانسه در این زمینه پیشگام شد و بعدها نوبت به کشوری همچون مجارستان هم رسید.
البته که در این بین، شرایط به گونهای رقم خورد که شایعه شد عربستان هم در مقطعی از صدور ویزا برای کاراتهکاهای ایرانی سر باز زده است. هرچند آن برهه عنوان شد که ماجرای اقدام عربستانیها چندان سیاسی نبوده و به دلیل عدم اقدام بهموقع از سوی ایرانیها چنین اتفاقی پیش آمده است.
به هر روی، معضل عدم صدور ویزا برای ورزشکاران ایرانی همانطور که عنوان شد چندان تازه نیست، ولی عجیب است که با وجود ادعای مسئولان ایرانی مبنی بر رایزنی و در دستور کار قراردادن دیپلماسی ورزشی، این رویه نهتنها متوقف نشده بلکه به نظر میرسد شتاب هم گرفته است. مسئولان ورزش ایران همواره در چنین شرایطی فقط با تقبیح چنین رفتاری از این گلایه کردهاند که نباید سیاست در ورزش دخالتی داشته باشد. با این حال، برای رفع این مشکل اساسی گام ملموسی تا به الان برداشته نشده است. بدیهی است که ادامه چنین روندی لطمه بزرگی به ورزش حرفهای ایران و ورزشکاران طیفهای مختلف خواهد زد.
تا به الان تقریبا کشورهایی از هر پنج قاره به بهانههای مشابه، حاضر به صدور ویزا برای ورزشکاران ایرانی نشدهاند. کاراته، کشتی، تیروکمان، دوومیدانی، والیبال، بولینگ و بیلیارد و... رشتههایی هستند که ورزشکاران ایرانی در سالهای اخیر به دلیل صادرنشدن ویزای آمریکا، از سفر به این کشور و حضور در مسابقات مربوطه بازماندهاند.
مجارستان، یونان، آلبانی، اتریش، انگلیس، فرانسه، ایتالیا و بلژیک هم در زمره کشورهای اروپایی هستند که در رشتههایی مانند کاراته، کشتی، شمشیربازی، تنیس، تکواندو، گلف، دوچرخهسواری، رشتههای ورزشکاران ناشنوا و کاروان ورزش کارگری ویزا را صادر نکرده و اجازه ندادهاند تعدادی از ورزشکاران ایرانی به این کشورها سفر کنند تا در مسابقاتی که قاعدتا اهمیت و ارزش زیادی داشته به میدان بروند.
در آفریقا هم به غیر از مراکش، اسم کشور مصر دیده میشود که پیش از این از صدور ویزا برای تیراندازان ایرانی خودداری کرده بود. استرالیا هم به ژیمناستهای ایرانی در برههای به این بهانه که ممکن است در این کشور پناهنده شوند، ویزا نداد. جالب است که به غیر از داستان عجیبی که عربستان با کاراتهکاهای ایرانی داشت، اسم یک کشور آسیایی دیگر هم در این زمینه دیده میشود که مربوط به سنگاپور است. این کشور پیشتر از صدور ویزا برای تیم بسکتبال سهنفره ایران خودداری کرده بود.
حالا با مرور مختصر همین اتفاقاتی که برای ورزشکاران ایرانی در این سطح رخ داده، نیاز است تا مسئولان ورزشی کشور به طور جدی به فکر یافتن راهحلی برای این مشکل باشند. سخت است ورزشکارانی را که اعتقاد دارند عمر ورزشیشان بسیار کوتاه است با وعده دیپلماسی راضی نگه داشت، ولی در عمل پیشرفتی را در این زمینه محقق نکرد.