فربد فدایی، روانپزشک، گفت: اصطلاحی با عنوان عامل فشار روانی یا استرسور داریم که شامل تغییراتی هستند که از نظر زیستی، روانی و اجتماعی در زندگی افراد رخ میدهد و میتواند موجب بروز حالت ناخوشایندی در فرد شوند که استرس نام دارد. مفهوم استرس این است که فرد از سازگاری قبلی خارج شده و نیاز به سازگازی مجدد دارد که میتواند در عرصههای زیستی، روانی و اجتماعی رخ دهد.
به گزارش میزان، وی افزود: برای مثال شخصی زیر آفتاب سوزان احساس گرمای شدید میکند، در اینجا نور خورشید استرسور فیزیکی و حالتی که در شخص به وجود میآید استرس فیزیکی است. افراد ممکن است با استرسورهای روانی و اجتماعی نیز روبهرو شوند که از جمله آنها تغییر و تحولهای زندگی نظیر طلاق است که در این صورت افراد مجبور هستند زندگیشان را از نو بسازند و سازگازی مجدد بهدست آوردند.
فدایی با اشاره به اینکه استرس میتواند به صورتهای مختلفی ظاهر شود، ادامه داد: ممکن است فرد در برابر فشارهای روانی و اجتماعی دچار اضطراب به معنی ترس با منشاء ناشناخته شود و دائما فکر کند که احتمال دارد، اتفاق بدی رخ دهد و یا خبر بدی به او برسد و یا اینکه بر اثر عامل استرس آور دچار افسردگی شود و علائمی نظیر بغض و گریه، بیمیلی نسبت به زندگی، تیره و تار دیدن دنیا و فکر خودکشی را داشته باشد.
وی ادامه داد: همچنین ممکن است فردی با عامل استرس آور اجتماعی مواجه شود، برای مثال تاجری را در نظر بگیرید که ورشکسته شده و احساس ناخوشایندی را تجربه میکند و برای رفع استرسش به راههای نامناسب از جمله مصرف مواد مخدر روی آورد است.
این روانپزشک با بیان اینکه اضطراب و افسردگی از نشانههای استرس است، افزود: استرس همچنین احتمال دارد موجب تحریکپذیری و پرخاشگری در افراد شود، به همین دلیل است که در شهر تهران به محض اینکه بین ۲ نفر برخوردی نظیر تصادف رخ میدهد، دعوا اتفاق میافتد. در اینجا عامل استرسآور استرس را به صورت خشم و پرخاشگری نشان میدهد.
وی افزود: در مواردی نیز استرس میتواند بروز عارضههای جسمی را به همراه داشته باشد. تعدادی از افراد به دنبال مشکلهای روانی دچار بیماریهای روانتنی میشوند، به عنوان نمونه کارمندی که در محل کارش با تحقیر و توهین مواجه است، ممکن است دچار فشار خون شریانی شود، در اینجا خشم فروخورده خودش را به شکل فشار خون نشان میدهد.
این پزشک متخصص با اشاره به اینکه به طور کلی عوامل استرسآور میتوانند سبب بروز مشکلهای روانی و جسمی برای افراد شوند بیان کرد: هر رویدادی که نیاز به سازگاری مجدد دارد درجهای از استرس را در اشخاص به وجود میآورد و اگر مرگ همسر را شدیدترین عامل استرس آور در نظر بگیریم، بقیه استرسورها نسبت به آن سنجیده میشوند و برای نمونه درجه استرسور طلاق ۶۷ است و کسی که جریمه رانندگی شده ۱۲ درجه استرسور دریافت میکند و این درجهها روی هم جمع میشود و چنانچه به مقدار مشخصی برسند سبب ایجاد بیماری در فرد میشوند.
وی توضیح داد: اگر میزان استرسورها در فردی به درجه ۱۵۰ برسد به احتمال زیاد طی ۶ ماه آینده دچار بیماری میشود که ممکن است جسمی، روانی و اجتماعی باشد و همچنین اگر شخصی ۳۰۰ درجه استرسور را در طول یک سال تجربه کند، حتما به بیماری روانی گرفتار میشود.
این متخصص اعصاب و روان ضمن بیان اینکه زندگی در تهران با استرسورهای هر روزه همراه است و شهروندان با عواملی نظیر استرس آمدن مترو، اتوبوس و تغییر قیمتت اجناس، اجاره خانه، آلودگی هوا و نگرانی از سلامتی مواجه هستند، گفت: یک شهروند تهرانی به صورت مرتب در معرض فشار روانی و استرس است که این امر میتواند ابتلا به بیماریها را در این شهر بالا ببرد.
فدایی افزود: متاسفانه شاهد این مسئله هستیم که افراد پس از مدتی زندگی با این فشارها دچار فشار خون شریانی، حساسیتهای پوستی، بیماریهای قلبی عروقی، روده تحریک پذیر، آسم و ... میشود که همه این عوامل میتواند از فشارهای روانی باشند که طی مدت کوتاه و به مقدار زیاد به فردی وارد شده است.
این روانپزشک بیان کرد: برخی از استرسورهای قابل پیشبینی است. برای مثال اگر دانشآموزی در طول سال تحصیلی درس نخواند، شب امتحان استرس زیادی را تجربه میکند و این امکان وجود دارد که با درس خواندن در طول سال این استرس را کاهش داد. اما بیشتر عوامل استرسآور خارج از ارداه اشخاص است.