جلوگیری از سرطان روده با داروی دیابت و چاقی

بر اساس تجزیه و تحلیل جدید پژوهشگران در ایالات متحده، دارویی که معمولا برای درمان دیابت نوع ۲ و کاهش وزن استفاده می‌شود، می‌تواند به طور موثری در برابر سرطان روده بزرگ (کولورکتال) محافظت ایجاد کند.

به گزارش ایسنا، داروی مورد نظر در دسته‌ای از دارو‌ها قرار دارد که به عنوان آگونیست‌های گیرنده پپتید-۱ شبه گلوکاگون (GLP-۱ RAs) شناخته می‌شوند. این داروی شگفت‌انگیز با نام تجاری Wegovy فروخته می‌شود و آثاری از کاهش وزن و کاهش خطر مشکلات قلبی عروقی را نیز از خود نشان داده است.

ما می‌دانیم که اضافه وزن یا ابتلا به دیابت نوع ۲ خطر ابتلا به سرطان روده را افزایش می‌دهند؛ این دارو ضمن این که به همین مشکلات می‌پردازد، موارد سرطان روده را در افرادی که اضافه وزن ندارند یا چاق نیستند نیز کاهش می‌دهد.

سرطان روده بزرگ (Colorectal cancer) که به نام‌های سرطان کولون، سرطان رکتوم یا چنگار روده بزرگ نیز شناخته می‌شود، به رشد سلول‌های سرطانی در کولون یا رکتوم (بخشی از روده بزرگ) گفته می‌شود. این بیماری به دلیل رشد و تکثیر غیرطبیعی سلول‌ها اتفاق می‌افتد. این سلول‌ها می‌توانند به بافت‌های دیگر بدن انتشار و یا در آن‌ها تکثیر یابند. نشانه‌ها و علائم این بیماری می‌تواند شامل مواردی همچون خون در مدفوع، تغییر در حرکات روده و دفع مدفوع، کاهش وزن و خستگی همیشگی باشد.

ناتان برگر، دانشمند تحقیقات پزشکی در دانشکده دانشگاه کیس وسترن رزرو (Case Western Reserve) می‌گوید: نتایج ما به وضوح نشان می‌دهد این دارو در جلوگیری از ایجاد سرطان روده بزرگ، به طور قابل توجهی موثرتر از دارو‌های رایج ضد دیابت مانند متفورمین یا انسولین است.

برگر و همکارانش داده‌های جمع آوری شده از بیش از یک میلیون بیمار را در پایگاه داده ملی سوابق سلامت ایالات متحده بررسی کردند و بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ را که درمان‌های متفاوتی را برای این بیماری انجام داده بودند، شناسایی کردند.

سپس مطابقت‌ها تا آنجایی که ممکن بود بر اساس ویژگی‌هایی نظیر جنسیت، نژاد، سن و وضعیت اجتماعی-اقتصادی انجام شد.

در ۲۲ هزار و ۵۷۲ بیمار مبتلا به دیابت نوع ۲ که تحت درمان با انسولین قرار گرفته بودند، ۱۶۷ مورد سرطان روده بزرگ ثبت شد. در حالی که در یک مجموعه مشابه از ۲۲ هزار و ۵۷۲ بیمار مبتلا به دیابت نوع ۲ تحت درمان با داروی GLP-۱ RAs، فقط ۹۴ مورد سرطان روده بزرگ وجود داشت که حاکی از کاهش ۴۴ درصدی است.

این تیم همچنین دو گروه متشکل از ۱۸ هزار و ۵۱۸ بیمار دیابت نوع ۲ را که با داروی متفورمین درمان شده بودند، در مقابل بیماران استفاده کننده از GLP-۱ RAs مورد بررسی قرار دادند. در اینجا، تعداد موارد سرطان روده بزرگ به ترتیب ۱۵۳ در مقابل ۹۶ بود که یک کاهش ۳۷ درصدی را نشان می‌دهد. اگرچه اضافه کردن عواملی مانند مدت زمان نظارت بر هر بیمار، این میزان را به ۲۵ درصد کاهش داد.

زمانی که گروه‌ها به بیماران مبتلا به چاقی یا دارای اضافه وزن محدود شدند، این خطر بیشتر کاهش یافت. در این گروه‌ها، داروی GLP-۱ RAs با ۵۰ درصد کاهش در موارد سرطان روده بزرگ در مقایسه با افراد تحت درمان با انسولین و ۵۸ درصد کاهش در مقابل افراد تحت درمان با متفورمین همراه بود.

این نتایج برای اثبات اینکه داروی GLP-۱ RAs به شکل ویژه در برابر سرطان روده بزرگ محافظت ایجاد می‌کند، حتی اگر گروه‌های مختلف تا حد ممکن با هم مطابقت داشته باشند، کافی نیست، اما قطعاً نشان می‌دهد که تحقیقات و آزمایش‌های بالینی بیشتر، ارزش پیگیری دارند.

این کارآزمایی‌ها می‌توانند داروی GLP-۱ RAs را با دقت بیشتری بررسی کنند تا تجزیه و تحلیل کنند که چگونه ممکن است این دارو مانع از ایجاد سرطان روده بزرگ شود.

با توجه به شیوع روزافزون چاقی و قرارگیری سرطان روده بزرگ به عنوان دومین عامل مرگ و میر ناشی از سرطان در ایالات متحده (مسئول حدود ۵۲ هزار و ۵۵۰ مرگ در هر سال در این کشور) مطمئناً از هرگونه پیشرفت در این حوزه استقبال می‌شود.

رونگ ژو پژوهشگر این مطالعه از دانشگاه کیس وسترن رزرو می‌گوید: طبق دانش ما، این اولین نشانه‌ای است که این دسته از دارو‌های محبوب کاهش وزن و ضد دیابت، بروز سرطان روده بزرگ را نسبت به سایر عوامل ضد دیابت کاهش می‌دهند.

این پژوهش در مجله JAMA Oncology منتشر شده است.