سندرم تخمدان پلی کیستیک وضعیتی است که در آن تخمدانها مقدار غیر طبیعی از آندروژنها، هورمونهای جنسی مردانه را تولید میکنند که معمولاً در زنان به مقدار کمی وجود دارد. در این بیماری، کیستهای کوچک متعددی در تخمدانها تشکیل میشوند که عوامل مختلفی از جمله نوع تغذیه نیز میتواند بر آنها مؤثر باشد.
به گزارش همشهری آنلاین، مطالعات نشان دادهاند رژیم غذایی سرشار از غذاهای فرآوری شده و قند ممکن است خطر ایجاد کیست تخمدان به دلیل به سندرم تخمدان پلی کیستیک PCOS؛ Poly Cystic Ovary Syndrome را افزایش دهد؛ در حالی که رژیم غذایی غنی از میوهها، سبزیجات و غلات کامل ممکن است این خطر را کاهش دهد. رژیمهای غذایی خاص مانند رژیم مدیترانهای یا رژیم کم کربوهیدرات هم ممکن است برای زنان مبتلا به این سندرم مفید واقع شود.
دکتر سارا صرافی زاده، متخصص تغذیه و رژیم درمانی درباره تغذیه افراد مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک میگوید: توجه داشته باشیم سلولهای چربی بستر پذیرش هورمونهای جنسی هستند یعنی مقدار سلولهای چربی که در بدن ما وجود دارد تنظیم کننده هورمونهای جنسی هم محسوب میشوند؛ بنابراین اگر مقدار آنها از تعادل خارج، یعنی بیشتر یا کمتر شود، در تنظیمهای هورمونهای بدن هم نقش دارند؛ بنابراین بسیار مهم است فردی که دچار سندرم تخمدان پلی کیستیک شده وزن ایدهآلی داشته باشد.
به گفته این متخصص تغذیه، لاغر یا چاق بودن شما میتواند در سندرم تخمدان پلی کیستیک مؤثر باشد؛ چراکه اگر لاغر باشید یعنی میزان سلولهای چربی برای هورمونهای استروژن و پروژسترون کمتر خواهد بود و در نتیجه تنظیمات هورمونی به هم میخورد. اگر هم تعداد سلولهای چربی بیشتر از حد نرمال و در نتیجه فرد چاق باشد نیز مقدار ترشح و پذیرش هورمونهای جنسی بیشتر خواهد شد.
به گفته این متخصص تغذیه با توجه به اینکه میزان چربیهای بدن میتواند در متعادل بودن هورمونها مؤثر باشد اهمیت تغذیه مشخص خواهد شد. ضمن آنکه تعادل نیز باید در دریافت همه انواع مواد مغذی رعایت شود. به خصوص برای تنظیم قند خون، چون داروهایی که برای درمان این بیماری تجویز میشوند باعث کاهش قند خون در طی روز میشود و اگر فردی از رژیم متعادل استفاده نکند مشکلاتی برای او ایجاد خواهد شد.
صرافی زاده میگوید: افراد مبتلا به این سندرم نباید هیچ وعده غذایی را حذف کنند. یعنی در رژیم غذایی آنها هر سه وعده غذایی باید و جود داشته باشد و به هیچ عنوان فرد نباید صبحانه یا ناهار نخورند. چون باعث تغییرات انرژی بدن میشود و درمان موفقیت آمیز واقع نخواهد شد. ضمن آنکه این افراد برای داشتن تعادل غذایی حتماً باید به متخصص تغذیه مراجعه کنند تا کالری دریافتی آنها متناسب و درست باشد.
این متخصص تغذیه استفاده از مواد لبنی مانند شیر و تخممرغ و همچنین انواع مغزها و آجیلها را توصیه میکند و میگوید فقط کالری نباید به کنترل توجه داشت بلکه انتخاب نوع آنها هم مهم است. مثلاً مصرف روزانه تخم مرغ تأثیر بسزایی دارد. ضمن آنکه میوهها استفاده میتوانند به کاهش اشتها کمک کنند و بر روی کنترل مقاومت به انسولین نیز تأثیر بگذارند.
مصرف غذایی امگا ۳ هم مؤثر است که در ماهی و مغزها یافت میشود. ضمن آنکه میتوان به صورت قرص هم آنها را در برنامه غذایی خود قرار دارد، چون میتواند در کاهش التهاب هم مؤثر واقع شود.
این متخصص تغذیه علاوه بر تغذیه، نقش فعالیتهای روزانه را هم مؤثر میداند و میگوید پیادهروی بین ۸ تا ۱۰ هزار گام طی روز توصیه میشود. چون علاوه بر اینکه فعالیت روزانه مناسبی محسوب میشود میتواند به کاهش مقاومت انسولین بدن هم کمک کند که در بیماران مبتلا به سندرم تخمدان پلی کیستیک و همچنین کنترل وزن تأثیر گذار باشد.
انجام ورزش و داشتن تحرک و جنب و جوش زیاد هم موضوع مهم دیگری است که نباید نادیده گرفته شود. استفاده از تکنیکهای مختلف کاهش وزن هم برای افرادی که اضافه وزن دارند حتماً توصیه میشود و میتواند به کاهش علائم بیماری کمک کند.
البته فراموش نکنیم اولین خط درمان آگاهی فرد از این مسائل و آشنایی با چنین مشکلاتی است که میتواند سعی در پیشگیری از ابتلا یا کاهش علائم بسیار تأثیر گذار باشد.
صرافی زاده میگوید برای درمان سندرم تخمدان پلی کیستیک داروهایی تجویز میشوند که با توجه به نوع بیماری و شدت و ضعف آن ممکن است از هورمونهای استروژن و پروژسترون هم در آنها استفاده شود.