آشالازی اختلالی نادر است که عبور غذا و مایع را از لوله بلع دهان و مری که به معده متصل است را دشوار میسازد. آشالازی زمانی اتفاق میافتد که عصبهای مری آسیب ببینند در این صورت، مری با گذشت زمان فلج و گشاد میشود و در نهایت توانایی فشردن غذا داخل معده را از دست میدهد سپس غذا در مری جمع و گاهی تخمیر شده و دوباره وارد دهان میشود که میتواند طعم تلخی ایجاد کند.
برخی افراد این را با بیماری رفلاکس معده (GERD) اشتباه میگیرند. با این حال، در آشالازی غذا از مری میآید، در حالی که در GERD مواد از معده میآید.هیچ درمانی برای آشالازی وجود ندارد و هنگامی که مری فلج شود، ماهیچه نمیتواند دوباره به درستی کار کند، اما علائم را میتوان با آندوسکوپی، درمان حداقل تهاجم یا جراحی کنترل کرد.
علائم آشالازی به طور کلی به تدریج ظاهر و با گذشت زمان بدتر میشوند. علائم و نشانهها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
ناتوانی در بلع (دیسفاژی) که ممکن است احساس گیر کردن غذا یا نوشیدنی در گلو کنید
برگشت غذا یا بزاق
سوزش سردل
آروغ زدن
درد قفسه سینه که میآید و میرود
سرفه در شب
ذات الریه (کشیدن غذا به ریه ها)
کاهش وزن
استفراغ
علت دقیق آشالازی هنوز به درستی شناخته نشده است. محققان گمان میکنند که ممکن است در اثر از بین رفتن سلولهای عصبی در مری ایجاد شود. نظریههایی درباره علت این امر وجود دارد، اما احتمال عفونت ویروسی یا واکنشهای خود ایمنی وجود دارد. به ندرت، آشالازی ممکن است در اثر یک اختلال ژنتیکی ارثی یا عفونت ایجاد شود.
آشالازی را میتوان نادیده گرفت یا به اشتباه تشخیص داد، زیرا با سایر اختلالات گوارشی علائم مشابهی دارد. برای آزمایش آشالازی، پزشک به احتمال زیاد موارد زیر را توصیه میکند:
آزمایش انقباضات ماهیچهای مری در هنگام بلع، هماهنگی و نیروی اعمال شده توسط ماهیچههای مری را اندازه گیری میکند و اینکه اسفنکتر تحتانی مری در حین بلع چگونه شل یا باز میشود. این آزمایش برای تعیین نوع مشکل حرکتی که ممکن است داشته باشید، مفیدترین است.
پس از نوشیدن مایع گچی که پوشش داخلی دستگاه گوارش را میپوشاند، اشعه ایکس گرفته میشود. این پوشش به پزشک اجازه میدهد تا یک تصویر از مری، معده و روده فوقانی شما را مشاهده کند همچنین ممکن است از شما خواسته شود که قرص باریم را ببلعید که میتواند انسداد مری را نشان دهد.
پزشک یک لوله نازک و انعطاف پذیر مجهز به نور و دوربین (آندوسکوپ) را در گلوی شما قرار میدهد تا داخل مری و معده شما را بررسی کند. اگر علائم یا نتایج یک مطالعه باریم این احتمال را نشان دهد، از آندوسکوپی میتوان برای تعریف انسداد مری استفاده کرد. همچنین آندوسکوپی میتواند برای جمع آوری نمونهای از بافت (بیوپسی) مورد آزمایش قرار گیرد تا از نظر عوارض رفلاکس مانند مری بارت مورد آزمایش قرار گیرد.
درمان آشالازی بر آرامش یا کشش باز شدن اسفنکتر تحتانی مری متمرکز است تا غذا و مایعات بتوانند به راحتی در دستگاه گوارش حرکت کنند. درمان خاص بستگی به سن، وضعیت سلامتی و شدت آشالازی دارد.
گزینههای غیر جراحی عبارتند از:
یک بالون با آندوسکوپی به مرکز اسفنکتر مری وارد شده و باد میشود تا دهانه بزرگ شود. اگر اسفنکتر مری باز نماند، ممکن است لازم باشد این روش سرپایی تکرار شود و تقریباً یک سوم افرادی که بالون میزنند طی پنج سال به درمان مجدد نیاز دارند و این روش نیاز به آرام بخش دارد.
این شل کننده عضلانی را میتوان مستقیماً با یک سوزن آندوسکوپی به اسفنکتر مری تزریق کرد. تزریق ممکن است نیاز به تکرار داشته باشد و شاید تزریقهای مکرر در صورت لزوم انجام عمل جراحی را دشوارتر کند.
بوتاکس به طور کلی فقط برای افرادی توصیه میشود که به دلیل سن یا سلامت بدن کاندید مناسبی برای اتساع پنوماتیک یا جراحی نیستند. تزریق بوتاکس معمولاً بیش از شش ماه طول نمیکشدو بهبود شدید تزریق بوتاکس ممکن است به تایید تشخیص آشالازی کمک کند.
پزشک ممکن است قبل از غذا شل کنندههای عضلانی مانند نیتروگلیسیرین (نیتروستات) یا نیفدیپین (پروکاردی) را پیشنهاد کند. این داروها اثر درمانی محدود و عوارض جانبی شدیدی دارند. داروها عموماً در صورتی تجویز میشوند که شما کاندید انجام اتساع پنوماتیک یا جراحی نباشید و بوتاکس کمکی نکرده باشد و این نوع درمان به ندرت استفاده میشود.
گزینههای جراحی برای درمان آشالازی عبارتند از:
جراح ماهیچه را در انتهای اسفنکتر مری قطع میکند تا غذا به راحتی وارد معده شود. این روش را میتوان به صورت غیر تهاجمی (میوتومی لاپاراسکوپی هلر) انجام داد. برخی افراد که مبتلا به میوتومی هلر هستند ممکن است بعداً دچار رفلاکس معده (GERD) شوند.
برای جلوگیری از مشکلات GERD در آینده، ممکن است روشی به نام فوندوپلیکیشن همزمان با میوتومی هلر انجام شود. در فوندوپلیکیشن، جراح بالای معده را در اطراف پایین مری میپیچد تا دریچهای ضد رفلاکس ایجاد و از برگشت اسید (GERD) به مری جلوگیری میکند. عمل فوندوپلیک معمولاً با یک روش حداقل تهاجمی (لاپاراسکوپی) انجام میشود.
در روش POEM، جراح با استفاده از آندوسکوپی که از طریق دهان و گلوصورت میگیرد، برشی را در قسمت داخلی مری ایجاد میکند سپس، مانند میوتومی هلر، جراح ماهیچه را در انتهای پایینی اسفنکتر مری قطع میکند.
منبع: نمناک