با نوشیدن بیش از حد آب چه اتفاقی برای بدن می‌افتد؟

بیشتر مردم شنیده‌اند که باید روزانه هشت لیوان آب بنوشند؛ اما میزان نیاز به آب در افراد مختلف متفاوت است.

میزان مصرف آب روزانه بسته به آب و هوا و فصل سال متفاوت است. در روز‌های گرم، بسیاری از مایعاتی که فرد مصرف می‌کند از طریق عرق کردن دفع می‌شود. بدن برای عملکرد صحیح باید مایعات و الکترولیت کافی داشته باشد. کم آبی به سرگیجه، گیجی، خستگی و تشنگی شدید منجر می‌شود. همچنین به عوارض جدی‌تری مانند تشنج یا نارسایی کلیه می‌انجامد.

در همین حال مسمومیت با آب یا آب‌رسانی بیش از اندازه در ورزشکاران استقامتی، مبتلایان به مشکلات کلیوی و کسانی که دارو‌های خاص مانند دارو‌های ضد افسردگی و ادرارآور مصرف می‌کنند، بیشتر دیده می‌شود. افراد مسن نیز به دلیل کاهش عملکرد کلی اندام‌ها به دلیل افزایش سن بیشتر در معرض خطرند و آسیب پذیری آنان در برابر آب‌رسانی بیش از حد بیشتر است.

نشانه‌هایی که می‌گویند زیادی آب نوشیده‌ایم

یکی از متخصصان تغذیه «مایو کلینیک» می‌گوید مشکل اینجا است که بسیاری از نشانه‌های کمبود آب ممکن است با ازدیاد آب اشتباه گرفته شوند. هر دو این مشکلات به تهوع، گرفتگی عضلانی و خستگی منجر می‌شود؛ اما برای تشخیص تفاوت آن‌ها چند راه کلیدی وجود دارد:

توجه به تشنگی و رنگ ادرار

اگر احساس تشنگی می‌کنید، احتمالا باید آب بیشتری بنوشید. رنگ زرد تیره ادرار هم نشان دهنده نیاز به نوشیدن مایعات بیشتر است؛ اما ادرار شفاف نشان می‌دهد که برعکس، باید آب کمتری نوشید.

اگر بیش از حد آب بنوشید، چه می‌شود؟

مصرف آب بیش از حد به وضعیتی به نام هیپوناترمی (کم‌سدیمی) منجر می‌شود. در این حالت، غلظت نمک بدن بسیار کم می‌شود که به آن مسمومیت با آب هم می‌گویند. اگر در مدت زمانی کوتاه مقدار زیادی مایعات بنوشید، تعادل الکترولیت بدن از بین می‌رود. در این حالت ممکن است کلیه‌ها نتوانند آب اضافی را دفع کنند.

دکتر «دیوید متز»، استاد دانشکده پزشکی دانشگاه «پنسیلوانیا» در این باره می‌گوید: اگر بیش از اندازه آب خالص بنوشید، محلول‌های بدن به فضای اضافی رانده می‌شوند و ممکن است به اختلال الکترولیتی مبتلا شوید که باعث مشکلاتی عمده در مغز می‌شود و حتی به تشنج می‌انجامد.

سایر نشانه‌های هیپوناترمی عبارت‌اند از تهوع، سردرد، استفراغ، تغییر وضعیت ذهنی/ گیجی، غش، بی‌حالی و کما. در برخی موارد شدید، هیپوناترمی به مرگ نیز منجر می‌شود. در سال ۲۰۱۴ میلادی یک بازیکن ۱۷ ساله فوتبال در گرجستان بعد از نوشیدن دو گالن آب و دو گالن نوشابه غیر گازدار هنگام تمرین جان باخت.

در هوای گرم چقدر باید آب بنوشیم؟

پیش از آنکه احساس تشنگی کنید، آب بنوشید. اگر بیرون از خانه و در هوای گرم کار می‌کنید، هر ۱۵ تا ۲۰ دقیقه یک فنجان آب بنوشید. نوشیدن تدریجی مقدار کمی آب بهتر از آن است که یک‌باره حجم زیادی آب بنوشید. افراد تشنگی را عاملی می‌دانند که آن‌ها را به نوشیدن آب ترغیب می‌کند؛ اما تشنگی تقریبا نشانه دیرهنگام «بی‌آبی» بدن است؛ بنابراین منتظر تشنگی نمانید.

هرچند نوشیدن آب برای جایگزین کردن آب از دست رفته از راه تعریق مهم است، اما باید به طور منظم وعده‌های غذایی سالم نیز مصرف کنید تا نمکی که با تعریق دفع می‌شود، جبران و تعادل الکترولیتی بدن حفظ شود.

منبع: ایسنا