آغاز برخورد‌هایی از جنس گشت ارشاد در خیابان‌ها؟

خبرآنلاین نوشت: انتشار ویدئویی از فعالیت مامورانی که به زنان و دختران بی حجاب تذکر می‌دهند، موجی از نظرات کاربران شبکه‌های اجتماعی را به دنبال داشت. در این ویدئو که به نام «بلوار اندرزگو» منتشر شده است، سازندگان به مخاطب القا می‌کنند، نیرو‌های ضابطانی ناشناس و بدون مشخص شدن نهاد متبوع آنان به بی حجاب‌ها تذکر می‌دهند. نوع ویدیو از ترکیب تصویر، موسیقی و افزوده‌های گرافیکی، چون شناسایی افراد به کمک هوش مصنوعی و البته اعلام معرفی برخی افراد به مراجع قضایی، فضایی از ارعاب و ترس را برای مخاطب ایجاد کند.

تاکنون، نهاد‌های مرتبط با موضوع حجاب، واکنشی به محتوای این فیلم‌ها نداشته اند و تا لحظه تنظیم این گزارش، محتوای این فیلم‌ها را با سکوت بدرقه کرده اند، اما انتظار افکار عمومی آن است که این نهاد‌ها و بویژه فراجا، ماموریت رسمی داشتن یا نداشتن افراد تذکر دهنده و برخودکننده با بی حجاب‌ها آن را مشخص و درصورت رسمی بودن ماموریت شان، مستند و پشتوانه قانونی اقدامات آنان را اعلام کنند.

اگرچه حدود یکسال از فوت مهسا امینی در مرکز گشت ارشاد و پیامد‌های سیای و اجتماعی ناشی از آن گذشته و توقف فعالیت‌های گشت ارشاد اعلام شده، اما انتشار چنین ویدئویی بعد از برگزاری چندین دور تجمع حامیان حجاب در تهران که با تبلیغات وسیع شهرداری تهران همراه بود، این گمانه را در افکارعمومی تقویت کرده که گشت ارشاد یا گشتی شبیه آن در مسیر بازگشت به خیابان‌ها هستند. تعیین صحت و سقم این گمانه زنی در گرو اطلاع رسانی رسمی و اعلام موضع نهاد‌های مرتبط است تا شفاف سازی جایگزین شتئبه‌های شکل گرفته شود.

شائبه‌های کنونی درحالی شکل گرفته که ابراهیم رئیسی، قبل از تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری، گفته بود اگر رئیس جمهور شود، مسئولیت برای اجرای طرح‌های حجاب و عفاف را به جای وزارت کشور به وزارت ارشاد خواهد سپرد. اما بعد از انتخابات ریاست جمهوری و در حالی که فعالیت گشت ارشاد افزایش یافت. رئیسی بعد از مواجهه با انتقادات درباره نحوه اجرای سیاست‌های حجاب و عفاف، گفت در دولتش گشت ارشاد مدیران راه اندازی کرده است و برکناری برخی مدیران و دستگیری و بازداشت برخی افراد نزدیک به وزرای خود را جزئی از برنامه گشت ارشاد خود بازنمایی کرد.

انتقاد‌های جدی به عملکرد گشت ارشاد در دولت سیزدهم از آنجا آغاز شد که تصاویری از برخورد فیزیکی بخشی از ماموران با برخی افراد بازداشتی، قول پیگیری نهاد‌های مسئول با ماموران خاطی را به دنبال داشت. این انتقادات تا شهریور ادامه یافت و در نهایت با فوت مهسا امینی، آغازگر دامنه اعتراضاتی شد که تحلیلگران سیاسی آن را جرقه‌ای بر انباشت نارضایتی مردم متاثر از سوء مدیریت اقتصادی و وضعیت اجتماعی نامیدند و در نقطه مقابل، اصولگرایان، از سواستفاده بیگانگان و نقش نفوذی‌ها در تبدیل اعتراض‌ها به اغتشاش‌ها، سخن گفتند.

همزمان و در برهه بعد از فوت مهسا امینی، نشست‌های مختلفی در صداوسیما با حضور نخبگان سیاسی و دانشگاهی تشکیل شد و ضمن آسیب شناسی گشت ارشاد و قانون حجاب و عفاف به ضرورت تقویت فعالیت‌های ایجابی و تبلیغی اشاره شد. چه آنکه یکی از مهمترین انتقادات مطرح شده درباره سیاست‌های حجاب و عفاف، ضعف نهاد‌های فرهنگی در اقناع سازی جامعه برای پیروی از قانون و ارزش‌های اسلامی بوده است. انتقادی که دامنه‌ی وسیعی از نهاد‌های تبلیغی از صداوسیما تا حوزه‌های علمیه را در بر می‌گیرد.

انتقاد برخی حقوقدانان و فعالان سیاسی درباره نبود پشتوانه قانونی گشت ارشاد، هرچند با مخالفت طیفی از اصولگراین مواجه شد، اما نهایتا، رویکرد و رفتار انتقادبرانگیز ماموران این گشت موجب شد تا نهایتا، توقف فعالیت گشت ارشاد، اعلام رسمی و. ون‌های این نیرو از سطح خیابان‌ها جمع آوری شوند.

اکنون و در حالی که لایحه‌ای با همکاری دولت و قوه قضاییه به مجلس ارسال شده، انتشار فیلم‌هایی غیررسمی از حضور مامورانی با عملکردی از جنس گشت ارشاد، گمانه زنی‌ها درباره بازگشت به دوران پیش از شهریور سال گذشته در حوزه حجاب را تقویت کرده و این در حالی است که قالیباف درباره لایحه حجاب تاکید کرده که «عفاف و حجاب یک مسئله فراملی است و دستگاه‌های اجرایی به دنبال رفتار قهری برای تصویب و اجرای قانون عفاف و حجاب نیستند.» در همین حال در جلسه اخیر سران قوا نیز بر تدوین قانون جامع در موضوع عفاف و حجاب تاکید شده بود»

اکنون، وظیفه نهاد‌های مسئول است تا با شفاف سازی موضع خود به سوالات جدی مردم درباره قانونی بودن یا نبودن برخورد از جنس گشت ارشاد ماموران با مردم، پاسخ مستند و رسمی دهند.