ستارهشناسان میگویند برای اولین بار با استفاده از تلسکوپ فضایی جیمز وب توانستهاند یک مولکول مهم کربن را در فضا پیدا کنند.
به گزارش یورونیوز، بنابر اعلام سازمان فضایی آمریکا، ناسا، این ترکیب که کاتیون متیل یا متیلیوم (با فرمول شیمیایی +CH3) نام دارد در یک منظومه ستارهای جوان واقع در ۱۳۵۰ سال نوری از زمین در سحابی شکارچی ردیابی شده است.
ترکیبات کربن برای دانشمندان جذاب به شمار میروند چرا که آنها به عنوان پایه و اساس تمام حیات، آنطور که ما میدانیم و درک میکنیم، عمل میکنند. کاتیون متیل غالبا به عنوان یک جزء کلیدی در شکلگیری حیات در نظر گرفته میشود که به تشکیل مولکولهای پیچیدهتر مبتنی بر کربن کمک میکند.
تصاویر گرفته شده توسط تلسکوپ وب بخشی از سحابی شکارچی را نشان میدهد که به عنوان «نوار شکارچی» شناخته میشود، جایی که نور پرانرژی فرابنفش با ابرهای متراکم مولکولی در تعامل است و باعث تاثیر عمیق در مولکولها و مواد شیمیایی موجود در قرصهای پیشسیارهای میشود.
ترکیب شیمیایی کربنی کاتیون متیل در یک قرص پیشسیارهای به نام «دی۵۰۶-۲۰۳» (d203-506) شناسایی شده است که به دور یک ستاره کوتوله سرخ جوان میچرخد. این قرصها که از گاز و غبار ساخته شدهاند، مواد لازم برای تشکیل سیارهها به شمار میروند. سیارات در این هالههای گاز و غبار ستارهای بزرگ متولد میشوند و منظومههای سیارهای را به وجود میآورند.
مولکول کاتیون متیل در سحابی شکارچی کشف شده است
در بیشتر حالات انتظار میرود اشعه فرابنفش، که از ستارگان جوان و داغ مجاور متصاعد میشود، مولکولهای آلی را از بین ببرد اما تیم محققان دریافت که تابش این اشعه همچنین میتواند منبع انرژی لازم برای تشکیل کاتیون متیل را فراهم کند. تشکیل کاتیون متیل به نوبه خود منجر به واکنشهای شیمیایی اضافی میشود که به مولکولهای کربن پیچیدهتر اجازه میدهد حتی در دماهای پایین در فضا ساخته شوند.
قابلیتهای بسیار دقیق تلسکوپ جیمز وب، که قابلیت مشاهده کیهان را از طریق نور فروسرخ به دانشمندان میدهد، این اطلاعات را در مورد ساختار شیمی آلی در فضا آشکار ساخته است.
کاتیون متیل با طیف وسیعی از مولکولها به خوبی واکنش میدهد و اخترشناسان مدتهاست آن را به دلیل خواص شیمیایی منحصر به فردی که دارد به عنوان یک عنصر سازنده مهم در شیمی آلی میانستارهای در نظر گرفتهاند. این ترکیب اما تاکنون در فضا کشف نشده بود.
ماری آلین مارتین-درومل، محقق در موسسه علوم مولکولی اورسی در دانشگاه پاریس-سکلی، در این باره میگوید: «این کشف نه تنها میزان حساسیت باورنکردنی تلسکوپ جیمز وب را نشان میدهد، بلکه اهمیت مرکزی این ترکیب را در شیمی میانستارهای تأیید میکند.»
بر اساس این مطالعه، محققان مولکولهای متفاوتی را در قرص پیشسیارهای «دی۵۰۶-۲۰۳» نسبت به مولکولهای موجود در دیسکهای معمولی شناسایی کردند. امری که به وضوح نشان میدهد تابش فرابنفش میتواند به طور کامل ساختار شیمیایی یک قرص پیشسیارهای را تغییر دهد.
اولیویه برنه، اخترفیزیکدان در مرکز ملی تحقیقات علمی فرانسه در تولوز، میگوید: «ترکیب مولکولی یافتشده در واقع میتواند نقش مهمی در مراحل اولیه شیمیایی پیدایش حیات داشته باشد».
اخترشناسان با این حال تا کنون نتوانستهاند مولکولهای آب را در این قرص پیشسیارهای پیدا کنند.
دانشمندان میگویند درک چگونگی شروع و تکامل حیات بر روی زمین میتواند به محققان کمک کند تا تعیین کنند آیا این امکان در جای دیگری از کیهان نیز وجود دارد یا خیر.