کیهان نوشت: مقامات آمریکایی وانمود میکنند که از توافق ریاض- تهران خوشحالاند، اما آمریکا در واقع ناراضی و دلخور است.
روزنامه العربی الجدید چاپ لندن در تحلیل خودنوشت: برگزاری نشست این توافق در پکن، به این معنی است که اصولاً سه طرف قصد جدی برای غلبه بر موانع را دارند. دشواریهایی که در نگاه اول به دلیل حجم اختلافات تهران و ریاض پس از هفت سال بیگانگی ظاهر میشود. در مورد چین نیز به عنوان یک قدرت نوظهور اقتصادی، فناوری و سرمایهگذاری که به دلیل عدم دخالت نظامی در جنگهای خارج از مرزهای خود مورد قبول کشورهای خاورمیانه بوده از سویی علاقهمند به واردات نفت و گاز از ایران و عربستان سعودی میباشد و در سوی دیگر میخواهد از طریق تنشزدایی و حل و فصل برخی اختلافات، با صادرات محصولات فناورانه خود به بازارهای حیاتی خلیجفارس و این کشورها در خاورمیانه نفوذ کند.
توافق اخیر، ضربه محکمی به واشنگتن به عنوان بزرگترین دشمن راهبردی ایران است. همچنین زیان بزرگی به اسرائیل، دشمن منطقهای ایران وارد میکند. در نتیجه، تشدید تنشهای آمریکا و اسرائیل علیه ایران به عنوان تشدید تنش در منطقه تبدیل شده و به نفع تهران است که کشورهای حاشیه خلیجفارس را از این درگیری دور نگه دارد. بیاد بیاوریم که پیش از آن، روابط امنیتی و اقتصادی و همکاریهای مالی بین ایران و امارات صورت گرفته بود و تضمینهای لازم درباره موشک بالستیک انجام شده مبنی بر اینکه موشکها و برنامه هستهای ایران امارات را تهدید نمیکند و در نتیجه امارات هم متعهد شد که اجازه نخواهد داد از خاک خود به عنوان پایگاهی برای حمله به تاسیسات هستهای ایران استفاده شود و آن را به عنوان یک مرکز امن برای تجارت جهانی حفظ میکند.
ریاض نمیخواهد عرصه را به رقیب اماراتی خود واگذار کند و به دنبال بازگرداندن وضعیت عربی و منطقهای خود از طریق دروازه تنشزدایی در منطقه و آشتی با تهران است. روابط عربستان با ایالات متحده پس از کاهش علاقه این کشور به نفت عربستان و عدم تعهد آن به حفاظت از امنیت خلیجفارس در برابر تهدیدات حوثیها متزلزل شده است. این امر ریاض را بر آن داشت تا به دنبال استقلال از واشنگتن باشد.
واشنگتن امروز دیگر وضعیت خوبی ندارد، زیرا تمرکز نظامی آن بر آسیای شرقی و چین، بیش از ۱۲ سال است که به اولویت اول سیاستهایش تبدیل شده و تغییر این استراتژی و بازگشت از آن برای آمریکا آسان نیست. اگرچه آمریکا از خاورمیانه خارج نشد، اما زنجیرههای تامین نیز تحت تاثیر بحران کرونا قرار گرفتهاند، سپس جنگ روسیه با اوکراین آسیب وارد کرد و همین باعث یک بحران تورمی و رکود اقتصادی عمیق شد، که مقابله با آن در اولویت عربستان قرار داد.
توافق عادی سازی ایران و عربستان یک نقطه عطف مهم در زمینه درگیریهای بینالمللی به سمت تضعیف هژمونی آمریکا و به رسمیت شناختن نقش احتمالی برای ابرقدرتهای در حال ظهور به نمایندگی از چین است. چالشهای زیادی پیش روی دو کشور برای پیشرفت در پروندههای پیچیده بین آنها وجود دارد و همچنین مشکلاتی پیش روی آمریکا و اسرائیل در یافتن ابزارهای فشار یا اغواء برای برهم زدن توافق وجود دارد.