صادق زیباکلام، استاد علوم سیاسی دانشگاه چرایی کاربرد جریان خالصسازی در اطلاعیه لاریجانی را نوعی طرح ایراد نسبت به سیاستهای گذشته ساختار سیاسی توصیف کرده است.
به گزارش هم میهن او در اینباره گفت: «این اصطلاحات و لغات را بعضا شخصیتهای سیاسی به کار میبرند برای اینکه با مخالفت حاکمیت روبهرو نشوند. در واقع این اصطلاحات مانند جریان خالصسازی که توسط علی لاریجانی مطرح شده راهی است برای جلوگیری از مخالفت و واکنش شدید حاکمیت. مقصود از این دست اصطلاحات آن است که نظام قادر به ادامه دادن با سیاستهایی که ظرف ۴۴ سال گذشته اعمال شده است، نیست و باید تفکری صورت بگیرد. مقصود لاریجانی دقیقا آن است که آیا سیاستهایی که تاکنون و بهویژه ظرف یک دهه گذشته استفاده کردهایم، جواب میدهند یا چارهای نداریم که یک تجدیدنظر در شیوه حکمرانی به عمل آوریم.»
او افزود: «در سادهترین شکل ممکن حاکمیت باید از خود سوال کند که آیا مشکلات، اقتصادی است یا اجتماعی و سیاسی؟ چه چیزی باعث قهر نسلهای بعد از انقلاب شده است و چرا این میزان از ناامیدی و سرخوردگی درجامعه ایجاد شده است؟ لاریجانی در واقع اصطلاح خالصسازی را به این دلیل ابداع کرده است که متهم به همسویی با معترضان، ضدانقلاب و اپوزیسیون نشود.»
این تحلیلگر سیاسی درباره استفاده از اصطلاح «رقابت تصنعی» در اطلاعیه لاریجانی و تاثیر این موضع لاریجانی بر انتخابات و تحولات سیاسی آینده بیان کرد: «حقیقت این است که اعتراضات سال گذشته یک تکانی به بسیاری از مسئولان و مقامات داده است. لاریجانی و بسیاری از افراد دیگر متوجه نادرست بودن سیاستها و به بنبست کشیدن کشور توسط این سیاستها شدهاند. او در حقیقت خواسته است که از حالا آب پاکی را روی دست آقایان بریزد که اگر این سیاستها همچنان تداوم یابد، حتی برای افرادی مانند لاریجانی نیز اساسا انتخابات بیمعنا میشود. به علاوه اینکه مهمتر از انتخابات وضعیت نابسامانی است که کشور به آن دچار شده است.»
زیباکلام درباره تغییرات لازم برای مشارکت نیروهای سیاسی در انتخابات گفت: «در قدم نخست جریانات سیاسی واقعگرا، معتدل و میانهرو جملگی باید به این نقطه برسند که در شرایط فعلی صحبت از انتخابات به چه معناست؟ تنها علی لاریجانی نیست که باید به این نقطه برسد که انتخابات بیمعنی است. افرادی مانند باهنر، احمد توکلی و بسیاری از بزرگان اصولگرا نیز باید به این نقطه برسند که انتخابات چه معنا و مفهومی دارد و تنها جبهه پایداری و یکسری از گروههای تندرو هستند که همچنان امید به صندوق رای دارند و این صندوق را جدی میگیرند.»
او بیان کرد: «در حال حاضر اگر هم بزرگان اصولگرا به این نقطه رسیده باشند، فعلا محافظهکاری کرده و به این موضوع که انتخابات فایدهای ندارد و هیچ آبی از صندوق رای وزارت کشور گرم نمیشود، اعتراف نمیکنند. اما اگر با همین شرایط حرکت کنیم، یقینا با گذشت زمان تعداد افرادی مانند لاریجانی افزایش خواهد داشت که در آن زمان باید به لحاظ سیاسی به این موضوع بیندیشند که تا امروز میگفتیم امیدی به صندوق رای هست، اما امروز که عملا از صندوق رای قطع امید کردهایم، چگونه باید درصدد تغییر سیاستهای نظام برآییم.
با توجه به عدم موفقیت دولت رئیسی، خصوصا در حوزه اقتصادی، فکر میکنم تعداد افرادی مانند لاریجانی روز به روز افزایش مییابد. زیرا این سوال ایجاد میشود که یکدست شدن حاکمیت و قوای سهگانه که رخ داده است، به کجا رسیده است. در این شرایط نهتنها پیشرفت نکردهایم که درنتیجه عملکرد دولت رئیسی یک گام هم به عقب حرکت کردهایم.»