راز ماندگاری بناهای چند هزارساله روم باستان چیست؟

رومیان باستان به بسیاری از چیز‌ها از جمله مهندسان و سازندگان باهوش معروف بودند. اما آیا تا به حال فکر کرده‌اید که چگونه برخی از بنا‌های مشهور آن‌ها برای قرن‌ها پابرجاست و هنوز هم تا به امروز به خوبی حفظ شده‌اند؟

به گزارش بی بی سی، این بنا‌ها از زلزله، سیل و جنگ جان سالم به در برده‌اند و عمرشان حالا به مراتب بیشتر از حکومتی است که آن‌ها را ساخته بود. واضح است که رومی‌ها می‌دانستند چطور بنا‌های بزرگ بسازند.

دانشمندان تصور می‌کنند که بالاخره جواب این سئوال را پیدا کرده‌اند.

دانشمندان چه پیدا کرده‌اند؟

همه این‌ها به ترکیب خاصی از مواد تشکیل دهنده بتن مربوط می‌شود و کارشناسان بر این باورند که بتن یکی از اختراعات رومیان باستان بوده است.

مطالعات قبلی نشان داده است که این ماده حاوی سه ترکیب است: آهک، خاکستر آتشفشانی و آب که نقش مهمی در سازه‌های رومی ایفا کرده و به آن‌ها کمک کرد تا همه چیز از طاق‌ها، ساختمان‌ها، پل‌ها و کانال‌های آب را بسازند.

برخی از سازه‌هایی که رومیان باستان ساخته‌اند، برای قرن‌ها دوام آورده‌اند و با وجود قدمتشان تا به امروز به همان شکل باقی مانده‌اند نظیر معبد پانتئون در رم که نزدیک به ۲۰۰۰ سال قدمت دارد. این بنا گنبدی شگفت‌انگیز به قطر ۴۳ متر دارد که در مرکزش حفره‌ای برای ورود نور طبیعی تعبیه شده است.

شگفت انگیزتر این که در بسیاری از این سازه‌ها، بتن رومی ماندگاری بسیار طولانی تری به نسبت بتن امروزی دارد که می‌تواند در طی سال‌ها و یا دهه‌ها خرد شود.

گروهی از دانشمندان موسسه فناوری ماساچوست در آمریکا و همچنین در سوئیس و ایتالیا دریافتند که راز ماندگاری این بتن در آهک موجود در بتن و همچنین نحوه ترکیب مواد با هم نهفته باشد. خوب است که می‌توان آن را بازسازی کرد و دوباره در آینده به کار برد.

برای این مطالعه، محققان نمونه‌های بتن رومی ۲۰۰۰ ساله را بر روی یکی از دیوار‌های شهر ایتالیا بررسی کردند.

آن‌ها دریافتند که فرآیندی به نام «ترکیب داغ» وجود دارد که در آن رومی‌ها، آهک زنده را با آب و خاکستر آتشفشان در دما‌های بالا ترکیب می‌کردند، فرآیندی که به بتن استحکام فوق العاده‌ای می‌دهد.

نه تنها این، بلکه آهک همچنین به بتن توانایی «خودترمیمی» در صورت بکارگیری در هر سازه‌ای را می‌دهد. این به این دلیل است که وقتی آهک در معرض آب قرار می‌گیرد. واکنشی شیمیایی انجام می‌دهد به این معنا که هر شکاف ریز در بتن را پرمی‌کند؛ بنابراین آهک در سازه مانند یک چسب عمل کرده و ساختار را مستحکم‌تر می‌کند.

کارشناسان معتقدند که امروز می‌توان از این ویژگی‌های خاص بتن رومی برای تولید بتن مدرن با ماندگاری بیشتر و پایدارتر استفاده کرد.