تفال به حافظ امروز سه‌شنبه ۵ مهرماه ۱۴۰۱

فرارو- فال گرفتن از آثار ادبی، از باور‌های کهن این مرز و بوم است. در گذر زمان ساکنان این خاک به ادیبانی که گمان می‌بردند بهره‌ای از کلام حق دارند رجوع می‌شد. با این حال، اما در گذر زمان تنها تفال به حافظ در فرهنگ عامیانه ما باقی مانده است.

مزرع سبز فلک دیدم و داس مه نو

یادم از کشته خویش آمد و هنگام درو

گفتم‌ای بخت بخفتیدی و خورشید دمید

گفت با این همه از سابقه نومید مشو

گر روی پاک و مجرد چو مسیحا به فلک

از چراغ تو به خورشید رسد صد پرتو

تکیه بر اختر شب دزد مکن کاین عیار

تاج کاووس ببرد و کمر کیخسرو

گوشوار زر و لعل ار چه گران دارد گوش

دور خوبی گذران است نصیحت بشنو

چشم بد دور ز خال تو که در عرصه حسن

بیدقی راند که برد از مه و خورشید گرو

آسمان گو مفروش این عظمت کاندر عشق

خرمن مه به جوی خوشه پروین به دو جو

آتش زهد و ریا خرمن دین خواهد سوخت

حافظ این خرقه پشمینه بینداز و برو

شرح لغت: مزرع سبز فلک: تشبیه صریح، همچنین است داس مه نو/شب دزد: آن که شب به دزدی بپردازد

تفسیر عرفانی:

کشتزار آسمان را دیدم و هلال ماه را و بدین سان زمان کاشته خودم و برداشت آن در ذهنم آمد. مقصود او از این شعر این است که، آنان که می‌خواهند قدم در راه دوست نهند، فقط به اقبال خود روی نمی‌کنند، چراکه با توجه به آن، از چیزی نصیب نمی‌برند. از این رو باید پاکدلی را پیشه راه خود سازند و در راه عشق به او سختی بکشند و از لطف محبوب غافل نگردند تا به لقای او نایل شوند.

تفسیر غزل:

دوست و شریکی برای خود برگزیده‌ای که اصلا نسبت به تو هیج علاقه‌ای ندارد و ادامه این دوستی برای تو غیرممکن می‌نماید. پس بهتر است این دوستی را ترک گویی تا بیشتر از این ضرر و زیان روحی دامنگیر تو نشود.