آن چه ترکیه با اهرم ناتو به دست آورد؟

فرارو- در دوباره باز شده است. پس از هفته‌ها تنش، ترکیه سرانجام به اعتراض خود درباره درخواست فنلاند و سوئد برای پیوستن به ناتو پس از آغاز نشست سران ائتلاف در مادرید در روز سه شنبه پایان داد.

به گزارش فراو به نقل از اندیشکده شورای آتلانتیک، «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه دیداری رو در رو با «جو بایدن» رئیس جمهور ایالات متحده خواهد داشت و از استکهلم و هلسینکی خواسته تا نگرانی‌های ترکیه را در مورد حزب کارگران کردستان (پ ک ک) و جریان وابسته به آن یعنی یگان‌های مدافع خلق (YPG) در سوریه در نظر گیرند در حالی که ناتو به سوی پذیرش عضویت دو عضو جدید (سوئد و فنلاند) حرکت کرده است.

کارشناسان اندیشکده امریکایی «شورای آتلانتیک» به آن چه اردوغان از مانور دادن اخیر خود برای مخالفت با عضویت سوئد و فنلاند در ناتو و سپس عقب نشینی از موضع‌اش به دست آورده پرداخته‌اند.

«کریس اسکالوبا» مدیر ابتکار امنیت ترانس آتلانتیک مرکز اسکوکرافت و مدیر اصلی سابق سیاست اروپا و ناتو در وزارت دفاع ایالات متحده می‌گوید دیدار اردوغان با بایدن یک امتیاز بزرگ از سوی کاخ سفید به ویژه با توجه به موضع فعلی دولت امریکا در موردعدم تعامل با رهبران خودکامه برای اردوغان است. او می‌گوید: «همراه با دیدار پیش روی بایدن با محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی به نظر می‌رسد کاخ سفید فرایند عملگرایانه را به پیروی از اصول و ارزش‌های ترجیح می‌دهد».

«ریچ اوتزن» عضو ارشد شورای آتلانتیک در ترکیه، مقام سابق وزارت خارجه امریکا و افسر سابق منطقه خارجی ارتش ایالات متحده با اشاره به تعهد کشور‌های شمال اروپا برای سرکوب اعضای پ ک ک و واحد‌های یگان‌های مدافع خلق می‌گوید: «یکی دیگر از پیروزی‌های بزرگ برای آنکارا این است که نگرانی‌های پیرامون تروریسم را در دستور کار ائتلاف ناتو قرار داده است».

او با اشاره به درخواست‌های مکرر رئیس جمهور ترکیه برای اقدام علیه آن گروه‌ها می‌گوید: «این اصرار اردوغان در دو ماه گذشته را تایید می‌کند. هم چنین، روایتی را که نشان می‌دهد نگرانی‌ها درباره پ ک ک بیش از حد متورم شده و پیش‌تر نادیده گرفته شده بود را مورد تایید قرار می‌دهد».

«فرد کمپ» رئیس اندیشکده «شورای آتلانتیک» می‌گوید این یک بازی استادانه از سوی اردوغان بود که به طرز ماهرانه‌ای از لحظه کنونی به عنوان اهرمی حداکثری استفاده کرد تا بیش‌ترین امتیاز ممکن را برای منافع امنیتی ترکیه و سیاست داخلی خود کسب کند.

«اوتزن» هم چنین به یک نتیجه کمتر مورد توجه قرار گرفته از توافق برای ترکیه اشاره می‌کند: همکاری گسترده در معاملات صنایع دفاعی. او می‌گوید: «نه تنها لغو تحریم تسلیحاتی سوئد علیه ترکیه (این تحریم پس از حمله ترکیه به نیرو‌های کرد در شمال سوریه اعمال شد) تحقق می‌یابد بلکه آن دو کشور شمال اروپایی (فنلاند و سوئد) متعهد می‌شوند که ترکیه را به سوی طرح‌های امنیتی مشترک اتحادیه اروپا مانند پروژه حمل و نقل نظامی پسکو متمایل سازند.»

در حالی که گمانه زنی‌هایی وجود داشت مبنی بر این که مقاومت ترکیه در برابر پیوستن سوئد و فنلاند به ناتو برای دریافت جنگنده‌های اف -۱۶ از ایالات متحده و یا صرفا برای جلب توجه بایدن از سوی ترکیه طراحی شده بود «اوتزن» می‌گوید چنین ملاحظاتی «انگیزه اصلی» اردوغان نبوده‌اند، زیرا نگرانی‌های امنیتی او در مورد پ ک ک موضوعی دیرینه و محوری برای دولت‌های مختلف ترکیه از دیرباز بوده است.

«دفنه آرسلان» مدیر منطقه‌ای شورای آتلانتیک و اقتصاددان ارشد سابق در سفارت آمریکا در آنکارا می‌گوید اکنون همه نگاه‌ها به دیدار بایدن و اردوغان در روز چهارشنبه دوخته شده است تا ببینند آیا ایالات متحده از فنلاند و سوئد در اتخاذ تدابیر جدید برای تحت فشار قرار دادن یگان‌های مدافع خلق نیز پیروی خواهد کرد یا خیر.

آرسلان می‌گوید علیرغم دستاورد‌ها اخیر برای آنکارا همه طرفین از این توافق سود می‌برند، زیرا هم ترکیه از گسترش ناتو حمایت می‌کند و هم نگرانی‌های امنیتی ترکیه از سوی ناتو برسمیت شناخته می‌شوند.

«اسکالوبا» با این نظر موافق است و اشاره می‌کند که در نهایت ناتو به یک پیروزی بزرگ در جهت «افزودن دو دموکراسی پر جنب و جوش» و در نتیجه «تقویت اصول دموکراتیک ناتو و امنیت کلی آن پیمان دست یافته است».