در نظر گرفتن اصول فنی و ضوابط در طراحی و اجرای ساختمان ها از اهمیت بسزایی برخوردار است. متاسفانه در اجرای سازهها بنا به دلایلی همچون عدم وجود طرح مناسب، نظارت ناکافی، استفاده نکردن از مصالح استاندارد یا ناآگاهی و زیاده خواهی سازندگان و مالکین مشکلات زیاد مادی و معنوی به وجود میآید. در نظر گرفتن اصول فنی و مهندسی مطابق استانداردهای نظام مهندسی اهمیت بسیار زیادی دارد. حتی اگر قصد ساخت و طراحی ویلا یا خانه ویلایی آپارتمان مسکونی به قصد فروش را دارید توجه به اصول مهندسی یا به اصطلاح مهندسی ساز بودن تاثیر زیادی در ارزشگذاری نهایی سازه شما دارد.
اصول فنی و مهندسی حتی بر هزینههای سازنده ساختمان موثر است. بی دلیل نیست که سازندگان حرفه ای قبل از شروع ساخت و ساز اقدام به مشاوره و استفاده از خدمات یک شرکت معماری میکنند. یکی از اصول ساختمانی مقررات مبحث شماره 19 مقررات ملی ساختمان است. مقررات ملی ساختمان ایران در مبحث 19 به طور مستقیم به صرفهجویی انرژی در ساختمان میپردازد.
وقتی ساختمان بر اساس اصول فنی و مهندسی ساخته نشده باشد عملا صرفهجویی بهینه در مصرف انرژی نیز محقق نخواهد شد و در نهایت به رشد هزینههای مالک ساختمان ختم خواهد شد. این قضیه در طراحی ویلا هم صدق میکند. به طور مثال با افزایش قیمت حاملهای انرژی و عدم رعایت قوانین ساخت و عدم استفاده از پنجره دو جداره در ساختمان باعث هدر رفت انرژی شده و هزینه آن مستقیم به مالک ساختمان تحمیل خواهد شد.همین موضوع که کاملا برای مالکین قابل لمس است میتوان به عنوان یکی از عوامل اصولی ساخت و ساز ساختمان در نظر گرفت و اهمیت این موضوع را گوشزد کرد. بر همین اساس نکاتی مبناییتر در حوزه اصول فنی و مهندسی مطرح است که از جمله آن میتوان به استحکام سازه اشاره کرد.
استحکام سازهها و رعایت مقررات ملی ساختمان بر عوامل مختلفی مانند عمر مفید سازه و همچنین استقامت آن در مقابل بلای طبیعی مانند زلزله موثر است. برهمین اساس رعایت اصول فنی ساختمان بر جان و مال مالک تاثیر میگذارد. همچنین عدم رعایت این اصول در بلند مدت بر بافت شهری، زیباسازی شهری و هزینههای موثر بر شهرداریها نیز افزوده عملا چهره شهر را مخدوش میکند.
با در نظر گرفتن موارد یاد شده در ادامه مشخصههای یک ساخت و ساز اصولی را برمیشماریم:
1. قوانین تاثیرگذار بر رعایت اصولی ساخت و ساز
قوانین تاثیرگذار بر ساخت و ساز شامل قوانین شهرداری، قانون نظام مهندسی و کنترل ساختمان، مباحث مقررات ملی ساختمان، قوانین شهرسازی و یکپارچکی شهر است.
2. طراحی اصولی و موثر بر ساخت و ساز
طراحی در سه فاز انجام میشود، فاز صفر که شامل مطالعات شده که شامل مطالعات زمین شناختی، مطالعات معماری، مطالعات سازهای و سازه مرقوم به صرفه در جهت کاهش هزینههای اضافی و مطالعات تاسیساتی به نسبت عوامل محیطی میشود.
فاز یک شامل طراحی و ترسیم پروژه شده و بررسی عوامل موثر بر طراحی سازه اعم از فنی و معماری
فاز دو شامل جزئیاتی میشود که شامل نقشهها است، نقشههایی همچون توپوگرافی زمین، نقشههای سازهای و معماری و همچنین تاسیسات
3. نظارت و بازرسی بر ساخت و ساز
همواره باید به این نکته توجه شود که نظارت و بازرسی دو عنوان جدا از هم هستند و تعریف جداگانهای برای رعایت اصول فنی و مهندسی دارند. نظارت بخشهای مختلفی داشته که شامل نظارت عالیه، نظارت مظاعف و ناظر مقیم است که هرکدام از موارد یاد شده مباحث و قوانین مترتب بر خود را داشته که در مقوله این مطلب نمیگنجد.
4. اجرا یک سازه
اجرا یکی از مهمترین عوامل بر رعایت اصول و قوانین ساخت و ساز است. متاسفانه با وجود قوانین متعدد در حال حاضر متولیان اجرا افراد متخصص و حرفهای نیستند و راههای برای دور زدن قانون پیدا شده و این موضوع یکی از عواملی است که مستقیم بر روی رعایت اصول فنی و مهندسی در ساخت و ساز موثر است و مشکلات بعدی را در پی خواهد داشت. از این رو است که نظارت دقیق در این حوزه بیش از پیش احساس شده که نهایت به نفع بهرهبردار ساختمان و خوشنامی سازنده را در پی خواهد داشت.
5. انتخاب مصالح
یکی دیگر مواردی که نشان دهنده رعایت اصول فنی و مهندسی در ساخت و ساز است، استفاده درست از مصالح با کیفیت و مرغوب است که بخشی از آن به بخشهای بالادستی و ارگانهای ناظر بر کیفیت ساخت و ساز مربوط میشود.
6. فرهنگ ساخت و ساز
بسیاری از مالکین یا سازندگان ساختمان برای کنترل هزینههای ساخت از کیفیت و اصول در اصطلاح میزنند تا قیمت تمام شده پایینتری برای ساخت و ساز خود به ارمغان بیاورند، غافل از اینکه این موضوع در نهایت به ضرر مالک خواهد بود. رعایت اصول فنی و مهندسی در ساخت و ساز به یک فرهنگ عمومی باید تبدیل شود و فرهنگسازی نقش مهمی در رعایت این اصول دارد. هنوز فراموش نکردهایم برای کنترل مصرف و فرهنگسازی در این خصوص و رعایت مبحث 19 مقررات ملی ساختمان چه تحولی در نوع رعایت مردم در کنترل مصرف انرژی داشت که مدتها به نقل محافل شد، شاید یکی از دلایل اصلی توجه مردم به مصرف انرژی و تغییر کارکرد وسایل گرمایشی و سرمایشی ساختمان و استفاده از متریال مرغوب برای عایق کاری و همچنین استفاده روز افزون از پنجرههای دوجداره حتی در روستاها یکی از تاثیرات فرهنگسازی مبحث 19 مقررات ملی ساختمان در سالهای اخیر باشد.
در پایان بر کسی پوشیده نیست رعایت اصول فنی و مهندسی در ساخت و ساز چه تاثیرات شگرفی بر صنعت ساختمان خواهد داشت که در ادامه برخی از تاثیرات آن را ذکر میکنیم:
با رعایت اصول فنی و مهندسی در ساخت و ساز علاوه بر طراحی و ساخت سازه ای استاندارد نفع آن به جامعه نیز می رسد و در بهبود کیفیت زندگی تک تک افراد جامعه نیز موثر است و به رشد شکوفایی در همه عرصهها کمک خواهد کرد. برای اطلاعات بیشتر می توانید با شرکت معماری استودیو قاف به مدیریت خانم قربانی تماس حاصل فرمایید