رئیس جامعه اورولوژی ایران عمده آسیبهایی که متوجه سلامت مردان میشود را برشمرد و با تاکید بر اهمیت مراجعه به موقع به پزشک، گفت: مردان در زمان بیماری وقتی به پزشک مراجعه میکنند که بیماری در مراحل پیشرفته قرار دارد و این هم وجه تمایزی است که سبب میشود با بیماریها در شرایط پیشرفته مواجه شویم و کمتر بتوان کار درمانی قطعی برای بیماران انجام داد.
دکتر عباس بصیری در گفتگو با ایسنا، درباره آسیبهای عمدهای که به سلامتی مردان در ایران وارد میشود، گفت: توزیع بیماریها، عوامل خطر و ریسک بیماریها در کشورهای مختلف بسته به شرایط زندگی متفاوت است. در ایران بیشترین مسئله آسیبها به مردان را حوادث کار، حوادث جادهای و تصادفات تشکیل میدهند؛ در حالیکه در کشورهای دیگر مسائلی مانند بیماریهای قلبی و عروقی عمده آسیبها به آقایان است. عوامل آسیبپذیری مردان در ایران نسبت به سایر کشورها متفاوت است.
وی با اشاره به اینکه این تفاوت در آسیبها به سلامت مردان به نوع بیماریها هم میرسد، تصریح کرد: تفاوتهایی بین توزیع و وفور بیماریها وجود دارد. بیماریهای کلیه و مجاری ادراری جزو این تفاوتها هستند. به عنوان مثال به وضوح بیشترین خطر جانی از سرطانها در میان مردان ایرانی از سرطان مثانه است درصورتی که در کشورهای اروپایی و آمریکا بیشترین خطر را سرطان پروستات دارد. در ایران سرطان پروستات شیوع کمتری نسبت به اروپا و آمریکا دارد، در این کشورها سرطان پروستات چهارمین عامل بیماری و دومین عامل منجر به مرگ است، اما در کشور ما سرطان مثانه شیوع بیشتری دارد که علت عمده آن مصرف دخانیات و مواد مخدر است.
او ادامه داد: خطر مرگ و میر، شدت عوارض و هزینههای درمان سرطان مثانه از سرطان پروستات بسیار متفاوت است. گاهی مردان با خطراتی مواجه هستند که با دست خودشان ایجاد میشود و سرطان مثانه مشمول این قاعده است، زیرا مصرف دخانیات موضوعی شایع و رایج در کشور ما است.
وی افزود: عدم ایمنیجادهها و وسایل نقلیه و عدم پیروی از مقررات از ریسکفاکتورهایی دیگر است که سبب بروز مرگ و میر بیشتر در میان مردان ایرانی میشود.
بصیری با بیان اینکه مردان نسبت به زنان توجه کمتری به بیماریهای خود دارند، تصریح کرد: عوامل متعددی برای این کم توجهی وجود دارد، اما همین روند کم توجهی باز هم در ایران بیشتر از سایر نقاط جهان است و مردان ایرانی توجهی به مراتب کمتر به سلامتی خود دارند. مردان در زمان بیماری وقتی به پزشک مراجعه میکنند که بیماری در مراحل پیشرفته قرار دارد و این هم وجه تمایزی است که سبب میشود با بیماریها در شرایط پیشرفته مواجه شویم که کمتر بتوان کار درمانی قطعی برای بیماران انجام داد. اکنون در ایران شاهدیم که بسیاری از مردان به واسطه همسر، دختر و بستگان خود به مراکز درمانی مراجعه میکنند و مردان همیشه نقش انکار کننده بیماری را دارند.
او علت این رفتار برخی آقایان را به دلیل اعتقاد به غرور مردانگی خواند و ادامه داد: از سوی دیگر مردان ایرانی سعی میکنند همواره خانواده خود را در اولویت دریافت خدمات بدانند و اینها سبب شده است که به سلامتی خود اهمیت کمتری بدهند.
وی با تاکید بر لزوم افزایش خودمراقبتی در میان مردان، اظهار کرد: باید بدانیم در برخی بیماریها جنبه وراثت تا حد زیادی اثبات شده است؛ به عنوان مثال در مورد سنگ کلیه، وراثت نقش پررنگی دارد و حتی در یک مطالعه در ایران مشخص شده است کسانی که در خانواده خود سابقه بروز سنگ کلیه دارند، نسبت به کسانی که این سابقه را ندارند در سنین جوانتری دچار سنگ کلیه میشوند. متوسط سن کسانی که دچار سنگ کلیه میشدند ۳۴ سال بوده است، اما کسانی که سابقه خانوادگی دارند در ۳۰ سالگی در معرض خطر بروز سنگ کلیه هستند. در مورد سرطان پروستات هم همینگونه است؛ کسانی که در خانواده این بیماری را داشته باشند احتمال ابتلای خودشان هم افزایش مییابد؛ بنابراین اگر توصیه میکنیم انسانهای معمولی بعد از ۵۰ سالگی برای چکاپ سرطان پروستات اقدام کنند، افرادی که سابقه بروز پروستات در برادر، پدر، عمو و... را دارند باید از سن ۴۰ سال به بالا برای چکاپ مراجعه کنند.
رئیس جامعه اورولوژی ایران با اشاره به اینکه در مورد شیوع سرطان مثانه در میان مردان نقش ژنتیک کمتر است، بیان کرد: کسانی که شغل یا نحوه زندگی پرریسک داشته باشند در معرض خطر هستند. یک فرد سیگاری جز ضرر، منفعتی از سیگار نخواهد داشت و علاوه بر سرطان مثانه در معرض خطر بیماریهای قلبی_ عروقی، ریوی، سرطانریه و... است.
او تاکید کرد: کسانی که در کارخانههایی کار میکنند که با مواد شیمیایی سر و کار دارند که به صورت استنشاقی یا فیزیکی در معرض این مواد شیمیایی هستند، دچار تغییرات کروموزمی و ژنی در سلولها میشوند که در مورد سرطان مثانه به وضوح مشخص شده است کسانی که در کارخانههای رنگسازی یا لاستیک سازی کار میکنند بیشتر در معرض این خطر هستند. ما در برخی بیماریها میگوییم تشخیص زودرس اهمیت بالایی دارد تا از پیشرفت آن در مراحل بعدی جلوگیری کنیم.
وی با تاکید بر لزوم اهمیت دادن به علائم بروز بیماریها، گفت: اگر شخصی یکبار در ادرار خود خون دید فکر نکند اگر دفعات بعد دیگر این اتفاق نیفتاد پس مشکلش برطرف شده است. این خون در ادرار یک هشدار است که میتواند عواملی از سنگ و عفونت گرفته تا سرطان داشته باشد؛ بنابراین همه علائم مانند تکرر ادرار، سوزش، شب ادراری و. همگی علائمی است که نشان میدهد یک اتفاقی در مجاری ادراری درحال رخ دادن است.
بصیری ادامه داد: در دنیای جدیدی که تحرک کمتر است و بیشتر افراد کارهای پشت میز نشینی دارند و تغذیه نامناسبی با غذاهای شور، چرب و. دارند، بیشتر در معرض خطر بیماریهای غیرواگیر هستند.
او درباره عوامل موثر بر کاهش قدرت باروری مردان، تاکید کرد: عوامل شغلی و حرارت زیاد سبب کاهش قدرت باروری میشود. اصولا بیضهها خارج از بدن طراحی شده است که دور از حرارت باشد و اگر پایین بودن طبیعی حرارت بیضهها با قرارگیری در محیطی پر حرارت از بین برود، آن مقصود اصلی نقض میشود. کسانی که مدت طولانی لب تاپ را روی پا میگذارند و محیطی پر حرارت ایجاد میکنند و کسانیکه واریس رگهای بیضه دارند در معرض خطر هستند. ۵۰ درصد از عوامل ناباروری در زوجین مربوط به مردان است که عدد بزرگی است. اگر یک زوج بعد از یکسال که سعی کردند بچهدار شوند موفق نشدند به عنوان یک زوج نابارور شناخته میشوند که باید تحت بررسی قرار گیرند.
وی در خصوص آسیبهای کرونا بر سلامت مردان، گفت: عمدتا مردان درمانهای خود را به تعویق انداخته یا نیمهکاره رها کردهاند و اکنون با بهبود شرایط کرونا وقتی به پزشک مراجعه میکنند که دچار شرایط سختی نسبت به دو سال و نیم قبل شدهاند.