لغو کنسرت‌ها در ترکیه

فرارو- از آنجایی که شهر‌ها و مناطق تحت مدیریت حزب عدالت و توسعه رویداد‌ها هنری و فرهنگی را لغو می‌کنند منتقدان می‌گویند که دولت ترکیه در آستانه برگزاری انتخابات «جنگ فرهنگی» به راه انداخته است.

به گزارش فرارو به نقل از الجزیره، اوج فصل بهار در ترکیه است و همراه با آن در سالیان اخیر کنسرت‌ها و فستیوال‌های در فضای باز برای تکمیل آب و هوای دلپذیر همراه آن برگزار شده اند. با این وجود، در هفته‌های اخیر مجموعه‌ای از رویداد‌های فرهنگی و هنری توسط شهر‌ها و مناطقی که توسط حزب حاکم عدالت و توسعه اداره می‌شوند لغو شده‌اند و این موضوع باعث شده تا منتقدان و تحلیلگران مسائل ترکیه دولت آن کشور را به تلاش برای راه‌اندازی یک «جنگ فرهنگی» در آستانه برگزاری انتخابات سراسری سال آینده متهم کنند.

اولین لغو عمومی رویداد‌ها در تاریخ ۹ مه زمانی رخ داد که فرماندار شهر «اسکی شهیر» در مرکز آناتولی همه رویداد‌های فضای باز را به مدت ۱۵ روز به این بهانه که «گروه‌های تروریستی در حال تدارک تظاهرات بودند» ممنوع اعلام کرد. اسکی شهیر به عنوان یک شهر دانشگاهی پر جنب و جوش با تفریحات شبانه پرشور شناخته می‌شود و علیرغم آن که شهرداری شهر توسط حزب اصلی اپوزیسیون جمهوری خواه خلق اداره می‌شود فرماندار آنجا مانند سایر نقاط ترکیه توسط رئیس جمهور منصوب شده است.

این ممنوعیت عملا جشنواره بزرگی را که قرار بود در فاصله تاریخ ۱۲ تا ۱۵ ماه مه با حضور برخی از محبوب‌ترین خوانندگان کشور در اسکی شهیر برگزار شود لغو کرد. در همین حال، کنسرت «آینور دوغان» خواننده مشهور کرد در ۲۰ ماه مه در شهر کوجایلی به دلیل «مناسب نبودن این رویداد» لغو شد. هم چنین، برگزاری کنسرت «نیازی کویونجو» نوازنده در استانبول که برای تاریخ ۲۵ ماه مه برنامه ریزی شده بود نیز ممنوع اعلام شد. دلیل ممنوعیت احتمالا معروف بودن «کویونجو» به مخالفت با دولت بوده است. از دید مقام‌های محلی کنسرت او با «قضاوت‌ها و دیدگاه‌های ارزشی» همسو نبوده است.

هم چنین، علیرغم افزایش محبوبیت «ملک موسو» خواننده ترک کنسرت او که قرار بود در تاریخ ۳ ژوئن در جشنواره‌ای در شهر اسپارتا برگزار شود نیز پس از انتشار بیانیه‌ای مبنی بر اینکه موسو «بی اخلاقی را ترویج می‌کند» از سوی شهرداری آن ناحیه لغو شد. کنسرت دیگر خواننده کرد به نام «مم آرارات» در بورسا نیز به دلایلی که مرتبط با «امنیت عمومی» ذکر شده بود توسط فرمانداری آن منطقه لغو شد.

لغو کنسرت‌های خوانندگان کرد نمادی از تشدید احساسات ملی گرایانه ضد کردی و بیگانه هراسانه در بسیاری از لفاظی‌ها و سیاستگذاری‌های حزب عدالت و توسعه است که نتیجه مشارکت آن حزب با حزب ملی گرای افراطی «حرکت ملی» می‌باشد. «جیمز رایان» معاون مدیر مرکز مطالعات خاور نزدیک «هاکوپ گئورکیان» دانشگاه نیویورک به «الجزیره» می‌گوید: «مبارزه با موسیقی پاپ در کشوری که عموما آن عرصه را مکانی غیر سیاسی قلمداد می‌کرد اقدامی جالب توجه است».

او می‌افزاید: «بسیاری از رای دهندگان حزب عدالت و توسعه مسابقات موسیقی اروپایی» یورو ویژن «را تماشا می‌کنند و به موسیقی» سزن آکسو «گوش می‌دهند و شو‌های محبوب موسیقی را از شبکه‌های تلویزیونی ترکیه تماشا می‌کنند. من مطمئن هستم که دست کم برخی از رای دهندگان همسو با حزب عدالت و توسعه بلیت‌هایی را برای حضور در کنسرت‌های دوغان، آرارات، کویونجو و موسو خریداری کرده بودند».

با این وجود، «هلال کاپلان» روزنامه نگار و ستون‌نویس روزنامه «صباح» طرفدار دولت عدالت و توسعه به «الجزیره» می‌گوید: «دو سازمانی که خواستار لغو کنسرت» موسو «در اسپارتا شدند در واقع با حزب سعادت مرتبط هستند که در میان شش حزب مخالف است و در ائتلاف نیرو‌های مخالف عدالت و توسعه در کنار حزب» جمهوری خواه خلق «جریان اصلی اپوزیسیون ترکیه قرار دارد.

حزب سعادت نسبت به حزب عدالت و توسعه موضعی مذهبی‌تر از خود نشان داده است. علاوه بر این، پس از لغو کنسرت» ملک موسو «در اسپارتا وزارت فرهنگ و گردشگری محلی را برای برگزاری کنسرت» ملک موسو «در استانبول ترتیب داد. بنابراین، با سازماندهی کنسرتی برای او در استانبول دولت حوزه نفوذ بسیار بزرگ‌تری نسبت به یک شهر کوچک آناتولی برای عرضه هنر وی ایجاد کرده است. بنابراین، نادیده گرفتن این حقایق و ادعای لغو این رویداد‌ها توسط دولت موضوعی گمراه کننده است».

در همین حال، جشنواره‌های بهاری در دانشگاه‌های متعددی در سراسر ترکیه برگزار می‌شوند، اما امسال اجرای موسیقی زنده در گردهمایی‌های دانشگاه فنی خاورمیانه در پایتخت آنکارا و دانشگاه فنی ییلدیز در استانبول لغو شد، زیرا سه سرباز ترک در جریان عملیات نظامی اخیر با هدف حمله به مواضع حزب غیرقانونی کارگران کردستان (پ ک ک) کشته شدند. هر دو دانشگاه توسط روسایی هدایت می‌شوند که توسط «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه منصوب شده اند.

«جیمز هاکان دده اوغلو» ناشر مجله موسیقی مستقل Bant که خود مدت‌ها یک چهره فعال در عرصه رزرو و تبلیغ برای فروش بلیت کنسرت‌های موسیقی در استانبول بوده به «الجزیره» می‌گوید: «درک انگیزه دقیق پشت لغو کنسرت‌ها نگران کننده است. من فکر می‌کنم این موضوع به فضای انتخاباتی مربوط می‌شود که قرار است وارد آن شویم.

به نظر من این راهی است که نیرو‌های دولتی نشان دهند می‌توانند هر کاری که می‌خواهند انجام دهند مخصوصا زمانی که صحبت از پاسخگویی به نیاز‌ها و درخواست‌های جمعیت محافظه کار می‌شود و آنان باید رای دهندگان خود را به خصوص در شرایط رکود اقتصادی فاجعه بار کنونی یکپارچه سازند».

سایر تحلیلگران نیز موافق هستند که لغو کنسرت‌ها احتمالا ناشی از استراتژی پیش از زمان برگزاری انتخابات عمومی و ریاست جمهوری برای ژوئن ۲۰۲۳ میلادی از سوی اردوغان است که به دلیل اقتصاد بیمار ترکیه محبوبیت‌اش در نظرسنجی‌ها کاهش یافته است.

«سونر جاگاپتای» از اعضای ارشد انستیتو واشنگتن به «الجزیره» می‌گوید: «با کاهش رشد اقتصادی و نزدیک شدن نرخ تورم به بالاترین رقم از زمان روی کار آمدن اردوغان و با توجه سایر شاخص‌های اقتصادی که خیلی خوب به نظر نمی‌رسند فکر می‌کنم او جنگ فرهنگی خود را تشدید خواهد کرد».

دولت عدالت و توسعه قاطعانه از سوابق اقتصادی و سیاست‌های بحث برانگیز خود درباره نرخ بهره دفاع کرده و استدلال می‌کند که نرخ‌های پایین‌تر بهره تورم را کاهش می‌دهد و رشد اقتصادی، صادرات و کسب و کار را تقویت می‌کند. اردوغان در در تاریخ ۶ ژوئن گفته بود که ترکیه از نظر فنی مشکلی ندارد. این در حالی است که افزایش نرخ تورم همراه با افزایش هزینه‌های زندگی برای شهروندان ترکیه قابل مشاهده است.

برخی استدلال می‌کنند که لغو کنسرت‌ها سیاست تحمیل شده از بالا به پایین توسط حزب حاکم نیست. «تولای دمیر» روزنامه نگار و ستون‌نویس روزنامه «صباح» نزدیک به دولت عدالت و توسعه به «الجزیره» می‌گوید: «تصمیم گیری‌ها درباره لغو کنسرت‌ها و فستیوال قطعا تصمیمات‌ها دولت نیست و تصمیم گیری‌هایی شخصی است که توسط مدیران استانی یا منطقه ای، شهرداران، فرمانداران و بخشداران اتخاذ می‌شوند. این موضوع قطعا برخلاف آن چه اپوزیسیون قصد دارد وانمود کند سیاست دولت نیست».

با این وجود، برای «دده اوغلو» موج لغو کنسرت‌ها عمیقا نگران کننده است. او می‌گوید: «این کاری وحشتناک و سیستماتیک است که دولت انجام می‌دهد و حتی اگر این یک اقدام سیاسی موقت و احمقانه باشد آسیبی به جامعه وارد می‌سازد که پیامد‌های آن مدت زمان زیادی برجای خواهد ماند».