مجردها در محلههای جردن، نواب و سلسبیل حق انتخاب بیشتری نسبت به سایر محلهها دارند.
افزایش تمایل به زندگی مجردی یکی از مهمترین اتفاقاتی شمرده میشود که طی یک دهه اخیر در سبک زندگی ایرانیان رخ داده است. گزارشهای مرکز آمار نشان میدهد بیش از ۱۰ میلیون ایرانی بالای ۲۰ سال هرگز ازدواج نکردهاند.
تا پایان سال ۱۳۹۹ نیز ۵۳ هزار مرد و ۱۵۳ هزار زن مجرد سن ۴۵ سال را پشت سر گذاشتند تا در شمار جمعیت مجردان قطعی قرار بگیرند. همچنین افزایش نرخ طلاق در کشور باعث شده تا تعداد افراد بیهمسر بر اثر طلاق از یک میلیون و ۱۵۰ هزار نفر عبور کند.
با وجود رشد قابل توجه آمار طلاق و تجرد در کشور و به تبع آن افزایش خانوادههای تکنفره، این افراد هنوز هم در پیداکردن خانههای اجارهای با مشکلات و چالشهای متعددی مواجه هستند.
با این حال در برخی محلههای پایتخت سختگیری صاحبان املاک نسبت به مستأجران مجرد کاهش یافته و آنطور که آگهیهای املاک ثبتشده در دیوار نشان میدهد، حدود ۷۰ درصد از املاک استیجاری محلههای نواب و جردن با گزینۀ «مناسب مجردها» به نمایش گذاشته شدهاند.
بهطور کلی میتوان محلههایی را متمایل به اجاره به افراد مجرد دانست که در آنها بیش از ۶۰ درصد آگهیهای اجاره، گزینه «مناسب مجرد و خانواده» را انتخاب کردهاند. درمقابل نیز محلههایی قرار میگیرند که کمتر از ۴۰ درصد آگهیهای اجاره در آنها، چنین شرایطی داشتهاند.
در حالی که آمارها از افزایش زندگی مجردی خبر میدهد، دولت و مجلس در تلاش برای تشویق به تشکیل خانواده، کمتر توجهی به این سبک زندگی جدید در کشور دارند.
در قوانین رسمی کشور، اجاره ملک به مجردها، تابع شرایطی است. از اواخر دهه ۸۰ قانونی وضع شد که افراد مجرد را برای اجاره مسکن به ارائه گواهی اشتغال به کار یا تحصیل در آن شهر الزام میکرد. ارائه نشانی منزل پدری و تمامی مدارک شناسایی دستاندازهای بیشتری پیش روی این افراد میگذاشت.
اما تاکنون عرف جامعه وزن بیشتری در قراردادهای مالک و مستاجر داشته است و آمارها نشان میدهد زندگی برای مجردها در شهری مثل تهران، کمی مطلوبتر شده است.
البته هنوز در برخی از شهرهای کوچکتر، در صورتی خانوادههای تکنفره در املاک استیجاری سکونت پیدا میکنند باید یک نسخه از قرارداد اجاره برای کلانتری آن منطقه ارسال شود.
ظاهرا صاحبان املاک درباره اجاره آپارتمان به مجردها در تهران نظر مساعدی دارند. از بین ۵۰ محلهای که در تابستان امسال بیشترین آگهیهای اجاره آپارتمان را در تهران داشتهاند، در ۳۰ محله بیش از نیمی از آگهیهای اجاره مسکن با گزینۀ «مناسب مجرد» به نمایش گذاشته شدهاند.
این آمار، مربوط به یک بند از آگهیهای دیوار میشود که در آن مالکان وقت ثبت آگهی، مشخص میکنند آیا حاضر هستند که ملک خود را به فرد مجرد اجاره بدهند یا خیر؟
بر اساس این آمار، مجردها در محلههای جردن، نواب و سلسبیل حق انتخاب بیشتری نسبت به سایر محلهها دارند.
جردن، نواب، سلسبیل یا حتی جیحون به محلههایی محبوب برای مستأجران مجرد تهرانی تبدیل شدهاند. سه محله نواب، سلسبیل و جیحون در منطقه ۱۰ واقع شده است.
به نظر میرسد نزدیکی به مرکز شهر که اغلب بازارهای تجاری قدیمی تهران در آنجا قرار دارند، مهمترین فاکتور برای سکونت این افراد به حساب میآید. صاحبان املاک این مناطق نیز با آگاهی نسبت به این موضوع، انعطاف بیشتری نسبت به سکونت مجردان نشان میدهند.
بافت متراکم، دسترسی آسان به بافت تجاری، خانههایی با متراژ کمتر، هزینههای پایینتر اجارهبها و زندگی و گذشته محلات منطقه ۱۰ تهران میتواند از مهمترین عوامل این محبوبیت باشد.
نکته مشترک در میان تمامی محلههایی که در این گروه قرار گرفتهاند، وجود خانههای کوچکساخت است که طبیعتاً با قیمت پایینتری هم ارائه میشوند و البته خانوادههای بیش از یک نفر برای زندگی و حتی جای دادن اثاث خود در آن با مشکل مواجه میشوند.
بهعنوان مثال طی چند سال اخیر ساختوسازهایی در نزدیکی دریاچه خلیجفارس، شهرک غرب و … صورت گرفته که واحدهای تحویلی متراژ پایینی دارند و حداکثر برای سکونت دو نفر میتوانند مناسب باشند.
جا گرفتن محله جردن در صدر این محلات، جای شگفتی دارد. بافت اداری این محله، قیمتهای سنگین اجارهبها و همینطور مساحت آپارتمانها در این محله که معمولا آپارتمانها بالای ۱۰۰ متر ساخته میشوند، میتواند حکایت از تنوع سلیقهها و قدرت مالی مجردها حکایت کند.
دانشجویان نیز بخش مهمی از مستأجران مجرد را تشکیل میدهند؛ در بین محلههایی که بیشترین عرضه را برای اجاره واحدهای مجردی داشتهاند، محلههای نزدیک به دانشگاههای تهران نیز سهم بسزایی دارند.
شاید به همین دلیل است که محلههای غرب تهران بیش از هر ناحیهای در این فهرست مشاهده میشوند. گیشا که در امتداد نواب هم قرار گرفته، به دانشگاه تربیت مدرس و چند دانشکده مهم دانشگاههای تهران و آزاد تهران-مرکز نزدیک بوده و از چند جهت ممکن است در این لیست قرار گرفته باشد.
اطلاعات بهدستآمده از آگهیهای ثبتشده در سایت دیوار نشان میدهد کمی به سمت مناطق جنوبیتر یا شرق تهران که حرکت کنیم، مالکان خانههای مسکونی سختگیری بیشتری نسبت به اجارهنشینان مجرد دارند.
نارمک، شمسآباد، تهرانپارس، پیروزی و نیرو هوایی از جمله این محلهها هستند. در این بین شهرهای خارج شهر پردیس، پرند و شهر قدس همچنان محکمترین گارد را نسبت به مجردها دارند.
سه محله اول یعنی قدس، پرند و پردیس، در فاصله چند کیلومتری از تهران قرار دارند و شاید بهتر باشد از این فهرست کنار گذاشته شوند.
اما پیروزی، نیروی هوایی، تهرانپارس شرقی و غربی در شرق تهران نشان میدهد شاید اهالی شرق تهران تمایل کمتری به ارتباط با مجردها دارند.
با این حال شاید متراژ واحدهای مسکونی، قیمت آنها و البته سختگیری بیشتر سکنه مجتمعهای مسکونی نسبت به همسایگی با مجردها، صاحبان خانه را به این سمت برده باشد که عطای مستأجر مجرد را به لقایش ببخشند.
در این بین دیوار نیز برای اینکه شهروندان زودتر به واحد استیجاری مناسب خود برسند، فیلترهایی در بخش معاملات خود قرار داده که موجر و مستاجر سریعتر یکدیگر را پیدا کنند.
فیلترهایی که با نظر مخاطبان گاه دستخوش تغییر هم میشوند. در گذشته بسیاری از افراد مجرد که خواهان ملک اجارهای بودند مدتها طول میکشید تا خانه مورد نظر خود را پیدا کنند.
اما اکنون زمانی که مالکان واحدهای مسکونی اقدام به درج آگهی اجاره میکنند دو گزینهی «مناسب خانواده- مناسب خانواده و مجرد» پیش روی آنان قرار میگیرد که باید یکی از این دو گزینه را انتخاب کنند.
البته در گذشته این مورد با پرسش «اجاره به مجرد؟» مطرح میشد که آگهیدهنده باید یکی از دو گزینه «میدهم/ نمیدهم» را انتخاب میکرد.
اما دیوار پس از دریافت بازخوردهای منفی نسبت به ارائه این پرسش و توهینآمیز تلقیکردن این سوال توسط برخی از شهروندان، این عنوان را تغییر داد.
به هر صورت آنچه از این آمار میتوان نتیجه گرفت، وقوع یک تغییر است. شهری که تا چند سال پیش چندان با مجردها دوست نبود، حالا با اتکا به این آمار میتواند بگوید، نگاهها تغییر و فرهنگ عمومی راهش را پیدا کرده است.