سه شرط ایران برای آژانس چه بود؟

اقدام داوطلبانه ایران در خصوص صدور مجوز تعویض دوربین‌های آسیب‌دیده نه در قالب یک توافق جدید که پس از حصول سه پیش‌شرط صورت گرفت و قرار است فردا یکشنبه ۲۸ آذرماه فرآیند بررسی‌های فنی-امنیتی دوربین‌ها توسط ایران آغاز شود.

به گزارش ایرنا، طی چند هفته گذشته و به موازات انجام مذاکرات وین میان نمایندگان ایران و ۱+۴، گفتگو‌های میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز درباره موضوعات جاری ادامه داشت.

این گفتگو‌ها نهایتا پس از برآورده شدن سه پیش‌شرط کشورمان، روز چهارشنبه گذشته ۲۴ آذرماه به اقدام داوطلبانه ایران در صدور مجوز تعویض دوربین‌های آسیب‌دیده از خرابکاری هسته‌ای در مجتمع تسای کرج به آژانس منجر شد و قرار است فردا یکشنبه ۲۸ آذرماه فرآیند بررسی‌های فنی-امنیتی دوربین‌ها توسط ایران آغاز شود.

روز پنج‌شنبه ۲۵ آذرماه نیز «رافائل گروسی» مدیرکل آژانس در یک نشست خبری به طرح مواضع خود در این خصوص پرداخت و از آغاز فرآیند تعویض دوربین‌های مذکور وفق گفتگو‌های انجام شده خبر داد.

این اقدام ایران که با واکنش مثبت چین، روسیه و سازمان ملل متحد مواجه شد و از حسن‌ِنیت و اراده جدی کشورمان در مذاکرات وین خبر می‌داد، آخرین بهانه‌های طرف غربی مذاکرات برای متهم‌سازی ایران به عدم جدیت در مذاکرات را از بین برد.

در این خصوص؛ گفت وگویی با «بهروز کمالوندی» معاون و سخنگوی سازمان انرژی اتمی انجام داده‌ایم که به شرح زیر می‌آید:

جمهوری اسلامی ایران درخواست‌های مکرر آژانس برای تعویض دوربین‌های آسیب‌دیده مجتمع تسای کرج را منوط به سه پیش‌شرط «انجام بررسی‌های قضایی-امنیتی در مورد ابعاد خرابکاری صورت گرفته»، «محکوم کردن این خرابکاری‌ها از سوی آژانس» و «بررسی فنی-امنیتی دوربین‌های جدید توسط ایران قبل از نصب» کرده بود.

اقدام داوطلبانه ایران در خصوص صدور مجوز تعویض این دوربین‌ها و نصب دوربین‌های جدید نه در قالب یک توافق جدید که پس از حصول این سه پیش‌شرط صورت گرفت و با وجود عدم ارتباط مستقیم میان گفتگو‌های فیمابین ایران و آژانس با مذاکرات وین، به نظر می‌رسد که توانست دست مذاکراه‌کنندگان کشورمان را پر‌تر کند و این مسئله در نشست کمیسیون مشترک برجام در عصر جمعه خود را نشان داد.

البته گفتگو‌های ایران و آژانس بین مهندس اسلامی و رافائل گروسی ارتباطی به مذاکرات نداشت و به صورت عادی در قالب موضوعات جاری طرفین در حال انجام بود و لذا این ادعا که ما زیر فشار این اقدام را انجام داده‌ایم صحت ندارد.

توجه به این نکته ضروری است که ما از ابتدا نگفته بودیم که اجازه تعویض و نصب دوربین‌ها را نمی‌دهیم، بلکه آن را منوط به آن سه پیش‌شرط کرده بودیم.

از طرفی سازمان انرژی اتمی به عنوان یک نهاد تخصصی و فنی تعاملات مستمری در چارچوب پادمان با آژانس دارد و این تعاملات نباید شکل سیاسی به خود بگیرد و تلاش ما هم همواره این بوده و هست که تعاملات صرفا فنی و حقوقی باشد، لذا هرچند تعاملات ما با آژانس به صورت غیر مستقیم می‌تواند به مذاکرات وین مرتبط شود، اما ماهیتا چنین ارتباطی وجود ندارد.

در واقع ارتباط دادن این دو حوزه به هم، به نوعی تلاش برای سیاسی کردن یک فرآیند فنی-حقوقی است. در فضای رسانه‌ای و با هدف عملیات روانی رسانه‌های غربی و صهیونیستی خیلی تلاش می‌کنند که تعاملات ما با آژانس را سیاسی کنند و متاسفانه تمایلاتی نیز در آژانس در این خصوص وجود دارد، اما تاکید ما جدا شدن موضوعات فنی-حقوقی از مسائل سیاسی است.

ذکر این نکته را ضروری می‌دانم که موضوع تاثیر احتمالی دوربین‌های نظارتی آژانس بر هدایت عملیات خرابکارانه علیه تاسیسات هسته‌ای ایران برای دستگاه‌های امنیتی و قضایی ما فوق‌العاده مهم بوده و هست و از این رو ما بر ضرورت بررسی دقیق دوربین‌های آسیب‌دیده و جدید تاکید زیادی داشتیم و روی نظر خود ایستادگی کردیم تا به نتیجه رسید.

اتفاقی که روز پنج‌شنبه در نشست خبری مدیرکل آژانس افتاد و او برای اولین‌بار یکی از دوربین‌ها را در مصاحبه خود به صورت کامل نشان داد و در مورد آن توضیحات مبسوطی ارائه کرد به طور قطع متاثر از حساسیت‌های ما و تاکید بر ضرورت مشخص شدن نقش غیرمخرب دوربین‌ها در عملیات خرابکارانه بود.

در مورد سخت‌گیری‌های ماموران امنیتی در بازرسی دقیقی که با حفظ ضوابط حقوقی و اخلاقی پس از عملیات‌های خرابکارانه آغاز شده، این توضیح ضروری است که این سخت‌گیری‌ها بدون علت نیست و مواردی از اقدامات بازرس‌ها خارج از وظایف حرفه‌ای‌شان وجود داشته که حساسیت برانگیز بوده و ما به آژانس اعلام کردیم.