چرا اجداد انسان از درخت‌ها پایین‌ آمدند؟

برای سال‌ها یکی از سوالات مهم دانشمندان این بوده است که چرا اجداد انسان‌های اولیه، یعنی نخستی‌سانان که شامل تمامی میمون‌ها هستند، زندگی بر روی درخت‌ها را رها کردند و پایین آمدند. اکنون یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که علت این امر ممکن است به دلیل اصابت سیارک عظیم به زمین بوده باشد.

به گزارش یورونیوز، ۶۶ میلیون سال پیش یک سیارک با قدرت تخریب ۱۰ میلیارد برابر بمب اتمی هیروشیما و ناکازاکی به زمین برخورد کرد و سه‌چهارم حیات را منقرض کرد. هرچند در این‌ واقعه دایناسورها و بسیاری دیگر از گونه‌های جانوری منقرض شدند، با این حال اجداد اولیه نخستی‌سانان زنده ماندند و جان به در بردند.

دانشمندان در تحقیق تازه خود تاثیر این رویداد انقراضی را، که معروف به «کرتاسه-پالئوژن» است، بر شکل‌گیری تکامل اولیه و تنوع پستانداران مورد مطالعه قرار دادند. فسیل‌های به دست آمده از پستانداران زنده در دوران انقراض دایناسورها بسیار کم است، به همین دلیل پژوهشگران اطلاعات پستانداران زنده را با فسیل‌های موجود مقایسه کردند تا بتوانند اولویت زیستگاه این جانداران را تفسیر کنند.

استفاده از مدل‌های کامپیوتری و اطلاعات پستانداران زنده و فسیل‌های به دست‌آمده نشان داد که اجداد اکثر پستانداران زنده کنونی روی درخت‌ها زندگی می‌کردند ولی پس از حادثه، که آتش‌سوزی و از بین رفتن میلیون‌ها هکتار جنگل‌های کره زمین را در پی داشت، رفته رفته از درختان به عنوان تکیه‌گاه اصلی حیات خود فاصله‌ گرفتند.

جاناتان هیوز، استاد اکولوژی و زیست‌شناسی تکاملی در دانشگاه میشیگان، می‌گوید: «یک توضیح احتمالی برای چگونگی زنده ماندن نخستی‌ها می‌تواند انعطاف‌پذیری آن‌ها باشد.»

اولین پستانداران تقریباً ۳۰۰ میلیون سال پیش روی زمین ظاهر شدند و دانشمندان معتقدند ممکن است همزمان با گسترش گیاهان گل‌دار در حدود ۲۰ میلیون سال قبل از رویداد اصابت سیارک به زمین شروع به گسترش تنوع گونه‌ای کرده باشند. برخورد سیارک بسیاری از اجداد پستانداران امروزین را منقرض کرد با این حال بنا به گفته دکتر هیوز «این اجداد پستانداران زنده ماندند و خلاء زیستی ایجاد شده از انقراض دایناسورها و سایر گونه‌ها را پر کردند و تنوع جانوری را گسترده‌تر کردند.»

دانشمندان در آزمایش خود با استفاده از مدل‌های کامپیوتری تاریخ تکاملی پستانداران را بنا بر سه گونه درختی، نیمه‌درختی و غیر درختی بازسازی کردند. مدل‌های کامپیوتری نشان دادند گونه‌هایی که بعد از اصابت سیارک به زمین به حیات ادامه دادند عمدتا غیردرختی بودند با دو استثناء احتمالی: اجداد نخستی‌های اولیه و کیسه‌داران شامل اجداد کانگروها و کوالاها.

دکتر هیوز می‌گوید: «ما توانستیم ببینیم که تقریباً در بازه زمانی مربوط اصابت سیارک، جهش بزرگی در انتقال از گونه‌های درختی و نیمه‌درختی به گونه‌های غیر درختی رخ داده است. همه چیز به سرعت در حال دور شدن از درختان بود.»

دانشمندان با این حال نتوانسته‌اند با قطعیت بگویند چه عوامل دیگری در این تغییر بنیادین در حیات نخستی‌سانان نقش داشته است.

نتایج مطالعات تازه در ژورنال علمی «اکولوژی و تکامل» (Ecology and Evolution) منتشر شده است.