اکبر فرقانیبناب؛ سازمانها پیوسته تحتتاثیر نیروهای محیطی خود هستند. تغییرات در حوزههای مختلف نظیر اقتصاد، سیاست، اجتماع و... به تغییرات محیطی منجر میشود. گاهی تغییرات بهگونهای است که لرزه شدیدی بر اندام سازمان وارد میکند و اگر انعطافپذیری لازم وجود نداشته باشد، باید در انتظار ضررهای مالی شدید، تعدیل نیرو یا حتی ورشکستگی باشند. معمولا تغییرات بزرگ تهدیدکننده در محیط، به نام بحران شناخته میشوند. البته بحرانها به همان اندازه که تهدیدکننده هستند، فرصتهای جدید کسبوکار نیز ایجاد میکنند.
بحران کرونا شناختهشدهترین و گستردهترین بحران سالهای اخیر است که گریبانگیر شرکتها و کسبوکارها شده است. در گزارشهای متعدد، بیشترین آسیب مربوط به مراکز فرهنگی (سینماها، موزهها و تئاترها) مراکز آموزشی، مراکز ورزشی (استخرها و سالنهای ورزشی) و مراکز گردشگری (هتلها و نمایشگاههای تخصصی) بوده است.
این لیست میتواند ادامه داشته باشد، اما بحران کرونا اولین و آخرین بحران برای کسبوکارها نیست. در چنین شرایطی مدیران شرکتها و سازمانها چه باید بکنند؟ در پاسخ باید گفت که «انعطافپذیر باشند»، اما چگونه؟ محققان دانشگاه امآیتی (MIT) به دو قابلیت سازمانی برای مقابله با تهدیدات و بهرهبرداری از فرصتهای پیشآمده در بحرانها تاکید دارند: سرعت و چابکی.
دو واژه «سرعت و چابکی» در عرف معنایی نزدیک به هم دارند، اما در دنیای کسبوکار کاملا متفاوت هستند. از نظر محققان دانشگاه امآیتی سرعت، یک قابلیت سازمانی است که دارای سه قسمت است:
قابلیت «سرعت» بیشتر بر بهرهبرداری از فرصتهای پیشآمده ناشی از بحرانهای مرتبط با محصول فعلی کسبوکار تاکید دارد؛ بهعنوان مثال، شرکت شما ارائهکننده محتوای دیجیتال نظیر فیلم از بستر اینترنت است. حال با شیوع کرونا و افزایش قرنطینه و تعطیلی مراکز فرهنگی آیا این شرکت سرعت لازم را در تشخیص افزایش تقاضا برای محتوای دیجیتال دارد؟
در گام دوم بهسرعت در خصوص اقدامات مناسب و سریع برای ایجاد زیرساختهای لازم جهت پاسخگویی به تقاضای ایجادشده تصمیمگیری کرده است؟ و در نهایت میتواند اقدامات تعیینشده را بهسرعت اجرا کند؟ اگر جواب سوالات فوق منفی است این فرصت طلایی را به باد خواهید داد و سودآوری آن را به رقبای خود که قابلیت «سرعت» در کسبوکار خود را دارند، واگذار خواهید کرد.
«چابکی» نیز یک قابلیت سازمانی است، اما برخلاف «سرعت» که بر محصول فعلیتان تاکید داشت، به این موضوع اشاره دارد که چگونه میتوانید در سریعترین زمان ممکن سازوکارهای شرکت خود را به محصولی جدید که تقاضای آن افزایش پیدا خواهد کرد، تغییر وضعیت دهید.
اگر سازمان شما چابک باشد، یعنی فرصت را بهموقع تشخیص دهد و در مورد اقدامات لازم برای تغییر تصمیمگیری و منابع شرکت را برای تولید محصول جدید بازآرایی کند، میتوانید از فرصت پیشآمده از بحران برای رشد کسبوکارتان استفاده کنید و سودآوری خود را در شرایط بحرانی بهطرز باورنکردنی افزایش دهید.
اگر قابلیتهای «چابکی» و «سرعت» را همزمان در سازمان خود داشته باشید، میتوانید بهشکل باورنکردنی کسبوکار خود را توسعه دهید و به رشد چشمگیری دست یابید. در پایان توصیه میشود که سازمانها و شرکتها روی ایجاد قابلیتهای «چابکی» و «سرعت» سرمایهگذاری کنند، آنها را ایجاد کنند و توسعه دهند تا بتوانند همیشه از پنجره فرصتهای جدید به سمت موفقیتهای بزرگ پرواز کنند.
منبع: دنیای اقتصاد