در شرایطی که بسیاری از افغانستانیهایی که در سالهای گذشته با ارتش ایالات متحده همکاری کرده بودند و همچنین تعدادی از شهروندان امریکایی کماکان موفق به خروج از افغانستان نشدهاند، جو بایدن رییسجمهور ایالات متحده اعلام کرد که این کشور نیروهای نظامی خود را ۳۱ آگوست از افغانستان خارج خواهد کرد.
اعتماد در ادامه نوشت: بایدن سهشنبه شب در یک سخنرانی تلویزیونی، گفت که موفقیت امریکا در خارج کردن این افراد از افغانستان تا حد زیادی به همکاری سران طالبان بستگی دارد و افزود که از مقامهای ارشد نظامی امریکا خواسته است تا در صورت لزوم «یک جدول زمانی» جایگزین آماده و به او ارایه کنند.
نیویورکتایمز گزارش داده است که هنوز گزینه تمدید ماموریت نیروهای امریکایی در افغانستان کنار گذاشته نشده است. به نوشته این روزنامه، بایدن روز سهشنبه در گفتگو با سران گروه هفت تاکید کرده که به ضربالاجل خروج نیروهای امریکایی از افغانستان متعهد است، اما با این وجود امکان تمدید ماموریت نیروهای امریکایی در افغانستان را رد نکرده است.
یک مقام ارشد امنیتی ایالات متحده در این خصوص گفته که دلیل اصرار بایدن به خروج نیروهای امریکایی تا پیش از فرا رسیدن ضربالاجل تعیینشده این است واشنگتن احتمال انجام «حملات تروریستی» علیه نظامیان این کشور را بسیار زیاد میداند.
بایدن در سخنرانی خود نیز به این موضوع اشاره کرد و گفت «هریک روزی که حضور نیروهای ما در افغانستان طولانیتر شود، خطراتی که نیروهای ما را تهدید میکنند بیشتر خواهد شد.»
او تصریح کرد: «داعش خراسان، به دنبال هدف قرار دادن فرودگاه کابل، نیروهای ما، نیروهای متحد و غیرنظامیان بیگناه است. هرچه امریکاییها بیشتر در افغانستان مانند، خطر فزاینده حمله گروه تروریستی داعش خراسان افزایش خواهد یافت. هرچه زودتر بتوانیم کار عملیات تخلیه را تمام کنیم، بهتر است. هر روز از عملیات، خطرات بیشتری را برای نیروهای ما به همراه دارد. هر روز که در آنجا هستیم، روز دیگری است و میدانیم که داعش به دنبال حمله به فرودگاه (کابل) و نیروهای امریکایی و متحدانش است.»
بایدن در ادامه به حضورش در کنفرانس مجازی روز سهشنبه سران گروه ۷ اشاره کرد و گفت که سران گروه ۷ اتفاقنظر داشتند که موضع یکسانی در قبال گروه طالبان در پیش بگیرند و براساس عملکرد این گروه و نه اظهارات آنها تصمیم خواهند گرفت.
این اظهارات بایدن با انتقادات بسیاری روبهرو شد. شبکه خبری سیانان روز چهارشنبه نوشت رییسجمهور و مقامهای ارشد پنتاگون در حالی از پایان یافتن ماموریت نیروهای امریکایی در ۳۱ آگوست سخن میگویند که هنوز سرنوشت هزاران نفری که در افغانستان گیر افتادهاند و نتوانستهاند از این کشور خارج شوند، مشخص نیست. یک مقام ارشد دولت در این باره به سیانان گفته «بسیاری از افغانستانیهایی که ایالات متحده تصمیم داشت به آنها کمک کند، در پشت سر باقی خواهند ماند.»
به گفته این مقام آگاه، پیشبینیهایی که کاخ سفید در ابتدا پیرامون تعداد افغانستانیهایی که باید از این کشور خارج شوند داشت دقیق نبوده است. او میگوید واشنگتن انتظار داشت بتواند با خارج کردن ۵۵ الی ۶۵ هزار نفر از کسانی که به امریکا یا نیروهای ائتلاف کمک کرده بودند، به ماموریت خود خاتمه دهد، اما تاکنون ۷۰ هزار نفر خارج شدهاند و هزاران نفر نیز هنوز باقی ماندهاند.
این مقام دولتی همچنین مدعی شده که تعداد امریکاییهایی که در افغانستان باقی ماندهاند بسیار کمتر از چیزی است که افکار عمومی تصور میکنند.
در اکثر تحلیلها و گزارشهایی که پس از سخنرانی بایدن منتشر شد، به این نکته اشاره شده است که تصمیم او مبنی بر پافشاری روی خروج نیروهای امریکایی در ۳۱ آگوست برای اروپاییها بسیار ناامیدکننده بوده است.
روزنامه گاردین در این باره مینویسد: «درنهایت تنها ۷ دقیقه طول کشید تا جو بایدن رییسجمهور امریکا نمک به زخم روابط ترکخوردهاش با رهبران اروپایی پاشیده و در یک ویدیوکنفرانس به آنها بگوید که ضربالاجل ۳۱ آگوست برای باقی ماندن سربازان امریکایی در کابل را تمدید نخواهد کرد؛ مسالهای که مقامهای فرانسه، ایتالیا و به ویژه انگلیس از او خواسته بودند.»
به نوشته این روزنامه انگلیسی، اروپاییها امیدوار بودند که بایدن آسیب ایجاد شده از بابت مدیریتش بر روند خروج از افغانستان را تصدیق کرده و به این منظور دستکم قبول کند که سربازان امریکایی ممکن است فراتر از ضربالاجل ۳۱ آگوست یک یا دو روز دیگر بمانند، اما این امید کمرنگ شده است. گاردین نوشته است، تصمیم بایدن بعد از درخواست علنی بوریس جانسون از رییسجمهور امریکا برای تمدید این ضربالاجل دیگر چیز چندانی برای جانسون باقی نمیگذارد.
از چندی قبل نیز زمزمههایی از نارضایتی اروپاییها از تصمیم بایدن شنیده میشد. در گزارشی که روز دوشنبه در نیویورکتایمز منتشر شده، آمده است: «بایدن با وعده آغاز دوباره روابط با اروپا، آن هم پس از آسیب واردشده در سالهای ترامپ به روی کار آمد. در حالی که او تقریبا همه حرفهای درست را در زمینه تجارت و تغییرات آب و هوایی گفته است، شکست مفتضحانه افغانستان بسیاری از اروپاییها را بیش از پیش متقاعد کرده است که نمیتوانند به ایالات متحده برای مراقبت از منافع امنیتی خود متکی باشند و اصلا هم مهم نیست چه کسی کاخ سفید را اشغال کرده باشد.»
این روزنامه امریکایی همچنین به نقل از یک مقام آگاه اشاره کرده در جریان نشست ناتو در ماه ژوئن که بایدن هم حضور داشت، میلوش زمان، رییسجمهوری چک تصمیم خارج کردن نیروها از افغانستان را «خیانت» نامید، اما با این حال ینس استولتنبرگ، دبیر کل ناتو از او تشکر کرد و به موضوع ترجیحی امریکا برای این نشست یعنی به چالش کشیدن چین ادامه داد.
صدای منتقدین اروپایی در رسانههای دیگر نیز بلند بود. یاب دی هوپ شفر که بین سالهای ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۹ دبیرکل ناتو بود، به بیبیسی گفت که افغانستان باید درس عبرتی برای اروپا باشد. او افزود: «تمرکز امریکا بر چین به این معناست که اروپاییها باید توانایی ایستادن روی پای خود، از نظر نظامی و سیاسی را داشته باشند و باید بهطور جدی در مورد اینکه برای دفاع خود چه کنیم و برای تحقق این امر پول هزینه کنیم، فکر کنند. متاسفانه ما اکنون با آن هدف فاصله زیادی داریم.»
آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان نیز روز چهارشنبه در نشستی با نمایندگان پارلمان خواستار مذاکره با طالبان برای حمایت از کارمندان محلی در افغانستان شد و تاکید کرد: «با فرا رسیدن ۳۱ آگوست که موعد اتمام عملیات خروج است، نباید تلاشهایمان برای حمایت از کارمندان محلی در افغانستان پایان یابد. ما باید از نیازمندان در افغانستان و آوارگان در کشورهای مجاور حمایت کنیم. افغانستان واقعیت تلخی دارد، اما برای حفظ دستاوردهای ۲۰ سال اخیر باید با طالبان گفتگو کرد.»
مرکل گفت: «نباید توافقهای غیرمشروطی با طالبان امضا کنیم. ما با خطر تبدیل افغانستان به محل مناسبی برای رشد مجدد تروریسم مواجهیم.» او در عین حال تصریح کرد: «هدف ما باید این باشد که تا حد امکان آنچه در ۲۰ سال اخیر در افغانستان تغییر کرده را حفظ کنیم. این موضوعی است که جامعه بینالملل باید درباره آن با طالبان گفتگو کند.»