ابهامات مصوبه لغو ویزا بین ایران و عراق

هیأت وزیران مجوز برقراری مقررات لغو ویزا بین ایران و عراق را صادر کرد. اما این مصوبه سوءبرداشت‌هایی را از این نظر که ویزای بین دو کشور آنی و بلافاصله لغو شده است و یا این‌که فقط شامل دوران اربعین می‌شود، ایجاد کرده است.

به گزارش ایسنا، لغو ویزا بین ایران و عراق مطالبه‌ای بود که سال‌ها بین دو کشور پیگیری می‌شد، اما ناپایداری در بدنه دولت عراق مانع از توافق طرفین و اجرای آن تا کنون شده است. با این حال، عراق چندباری به مناسبت اربعین، با توجه به جمعیت زائران مشتاق از سمت ایران، ویزا را مقطعی لغو کرده بود.

اینک به پیشنهاد وزارت امور خارجه ایران، هیأت وزیران مقررات لغو روادید ۴۵ روزه را برای دارندگان گذرنامه عادی بین ایران و عراق به شرط «عمل متقابل» تصویب کرده است. به این معنی که در صورت توافق و اقدام مشترک و متقابل دولت عراق، این ویزا بین دو کشور لغو خواهد شد.

سعید خطیب‌زاده ـ سخنگوی وزارت امور خارجه ـ در نشست هفتگی خود با خبرنگاران در این‌باره متذکر شده که براساس مصوبه هیأت دولت، این لغو روادید تا سقف ۴۵ روز است و این عمل به شرط اقدام متقابل از سوی دولت عراق صورت می‌گیرد.

عراق تا کنون نسبت به این اعلام آمادگی ایران واکنشی نشان نداده است. یک منبع مسؤول در دولت عراق پس از اعلام مصوبه ایران، با اشاره به این‌که تا کنون موضع رسمی در رابطه با لغو روادید میان ایران و عراق نداشته‌اند، تاکید کرده که لغو روادید از اختیارات نخست‌وزیر است. با این وجود، سخنگوی وزارت امور خارجه کشورمان با اشاره به رایزنی‌هایی که در سفر اخیر به بغداد با مقامات عراقی داشته، گفته است: آن‌ها (دولت عراق) متمایل به این موضوع بوده و گویی برای انجام آن مصوبه پارلمان را لازم دارند؛ بنابراین اگر طرفین درباره لغو روادید به صورت «عمل متقابل» به توافق برسند، دولت ایران نیز آمادگی دارد به شهروندان عراقی اجازه دهد بدون روادید تا ۴۵ روز در ایران سفر کنند.

خطیب‌زاده همچنین تاکید کرده که براساس مصوبه هیأت دولت، ایران حاضر به لغو روادید تا سقف ۴۵ روز است و این موضوع فقط محدود به ایام اربعین نخواهد بود. این درحالی است که مقامات، متولیان و فعالان گردشگری که عراق از جمله اولویت‌ها و بازار اصلی‌شان در جذب گردشگر به شمار می‌آید، بر این تصورند که مصوبه دولت تنها مقطع اربعین را در برمی‌گیرد.

وزارت امور خارجه که پیشنهاددهنده لغو روادید بین ایران و عراق بوده، بر این باور است که اجرایی شدن لغو روادید باعث تسریع روابط دو کشور خواهد شد. سخنگوی این وزارتخانه یادآور شده که تجربه این کار را در ایام اربعین داشته‌ایم.

در سال‌های اخیر عراقی‌ها بالاترین تعداد ورودی را به ایران داشته‌اند. آمار‌های وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز مؤید این موضوع است؛ در سال ۹۷ دو میلیون و ۵۹۸ هزار و ۲۳۰ نفر عراقی به ایران سفر کردند که این عدد در سال ۹۸ به سه میلیون و ۱۶۵ هزار و ۸۳۹ نفر رسید.

مطالعات نشان می‌دهد، عراقی‌ها بیشتر برای درمان، زیارت، خرید، گردش و دیدار اقوام به ایران سفر می‌کنند. ولی تیموری، معاون گردشگری در سال ۹۸، همزمان با رشد سفر عراقی‌ها به ایران تحت تاثیر نوسانات نرخ ارز گفته بود: «هر عراقی متوسط چهار شب در ایران اقامت دارد.» بیشتر عراقی‌ها از مرز‌های زمینی به ایران سفر می‌کنند و نرخ ارز در سال‌های گذشته اقامت آن‌ها را از یک شب تا سه و چهار شب افزایش داده است.

ایرج مسجدی، سفیر ایران در عراق نیز سال ۹۸ حداقل هزینه‌کرد هر عراقی در سفر به ایران را یک‌هزار دلار اعلام کرده بود. هرچند برآورد وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی بر این است که عراقی‌ها، مطابق با آمار سازمان جهانی جهانگردی متوسط ۱۴۹۰ دلار در سفر به ایران هزینه می‌کنند. برخی مطالعات نیز نشان می‌دهد عراقی‌ها در سفر به ایران روزانه از صد تا هزار دلار هزینه می‌کنند.