رویترز طی گزارشی به نقل از شش منبع صنعتی و آمارهای موسسه تحقیقاتی ریفینیتیو مدعی شد، ایران در ماههای اخیر به آرامی مقادیری زیادی نفت خام را به چین انتقال داده است و در عین حال، پالایشگاههای دولتی هند با فرض اینکه تحریمهای ایران به زودی کاهش خواهد یافت، خرید نفت ایران را وارد برنامههای واردات سالانه خود کرده اند.
به گزارش فارس، جو بایدن، رئیس جمهور کنونی آمریکا میخواهد به مذاکرات با ایران که دونالد ترامپ در سال ۲۰۱۸ از آن خارج بازگردد، اما اقدامات اقتصادی سخت علیه ایران همچنان پابرجاست و تهران اصرار دارد که ابتدا این تحریمها باید برداشته شود تا مذاکرات از سر گرفته شود.
به گفته این منابع آگاه، شرکت ملی نفت ایران از زمان سر کار آمدن بایدن به عنوان رئیس جمهور جدید آمریکا، برای ارزیابی تقاضای احتمالی نفت خام خود، تماس با مشتریان آسیایی اش را آغاز کرده است.
تحریمها از اواخر سال ۲۰۱۸، باعث یک کاهش سریع در صادرات نفت ایران به چین، هند، ژاپن و کره جنوبی شد. این اقدامات و کاهش تولید تولیدکنندگان اوپک پلاس نیز سبب شد تا عرضه نفت خام ترش خاورمیانه در آسیا کم شود. آسیا بیش از نیمی از نفت خام خود را از غرب آسیا وارد میکند.
یکی از منابع آگاه در یک پالایشگاه هندی گفت: «آنها با ما صحبت کردند. آنها گفتند: امیدوار هستند بسیار زود عرضه نفت را از سر بگیرند... ما گفتیم: انشاالله.»
به نوشته این گزارش، ازسرگیری عرضه نفت ایران به هند، سومین واردکننده بزرگ نفت میتواند تقاضا برای محمولههای لحظهای را کاهش دهد. این نوع محمولهها پس از اینکه عراق عرضه خود را کاهش داد و کویت مدت زمان برخی از قراردادهایش را کم کرد، افزایش یافته است.
در عین حال، یک مقام دولتی هند گفت دهلی نو که از افزایشهای اخیر قیمت نفت آسیب دیده است، انتظار دارد، نفت ایران طی ۳ تا ۴ دیگر به بازار بازگردد.
یک پالایشگاه هندی دیگر اعلام کرد از سوی مقامات شرکت ملی نفت ایران مطلع شده که یک توافق رسمی برای عرضه نفت ایران پس از انتخابات ایران در ماه ژوئن به امضا خواهد رسید. شرکت ملی نفت ایران همچنین با سایر مشتریان آسیایی گفتگو کرده است.
یک تاجرِ پالایشگاهی در شرق آسیا گفت: «اخیرا شرکت ملی نفت ایران با ما تماس گرفته و در مورد تقاضا سوال کرده است... به نظر میرسد ایران برای بازگشت به بازار نفت آماده میشود.»
یک مقام دولتی هند گفت دهلی نو انتظار دارد، نفت ایران طی ۳ تا ۴ دیگر به بازار بازگردد.
یک منبع پالایشگاهی دیگر گفت، گفتگوها بسیار در سطح اولیه است و شرکت ملی نفت ایران میخواهد بداند آیا شرکتی خرید نفت از ایران را از سر میگیرد یا نه.
در ادامه این گزارش آمده است، برخلاف هند، چین هرگز واردات نفت ایران را کاملا متوقف نکرد.
بر اساس آمار موسسه ریفینیتیو اویل ریسرچ، ایران طی ۱۴ ماه گذشته، حدود ۱۷.۸ میلیون تن (۳۰۶ هزار بشکه در روز) نفت خام به چین منتقل کرده که این حجم در ماه ژانویه و فوریه رکورد زده است.
هفتاد و پنج درصد از این حجم، واردات غیرمستقیم بوده که مشخص شده از طریق عمان، امارات یا مالزی صورت گرفته است. بیشتر این محمولهها از طریق بنادر استان شرقی شاندونگ، مکانی که بیشتر پالایشگاههای مستقل چین در آنجا واقع شده اند یا بندر یینگکو در استان شمال شرقی لیائونینگ صورت گرفته است.
هفتاد و پنج درصد از نفت انتقالی ایران به چین، واردات غیرمستقیم بوده که مشخص شده از طریق عمان، امارات یا مالزی صورت گرفته است.
بنا بر اعلام ریفینیتیو، همانطور که پکن علی رغم تحریمهای آمریکا، به خرید حجم کوچکی از نفت ایران ادامه داد، ۲۵ درصد باقی مانده نیز خریدهای رسمی چین برای ذخایر نفتی راهبردی اش بوده است.
اما لی، تحلیلگر جریان محمولههای نفتی موسسه ریفینیتیو گفت: «حجم این محمولهها از سه ماهه آخر ۲۰۲۰ شروع به افزایش کرد بطوریکه استان شاندونگ، اصلیترین منطقه دریافت این محمولهها بود. این نشان میدهد که پالایشگاههای مستقل مشتریان اصلی (نفت ایران) هستند.»
لی افزود نفتکشهای حامل نفت ایران معمولا هنگام بارگیری، فرستنده خود را برای عدم ردیابی خاموش میکنند، اما از طریق ماهوارههای نزدیک بندرهای عمان، امارات و عراق قابل ردیابی هستند. برخی، پیش از حرکت به سوی چین، در نزدیکی سنگاپور یا مالزی، بخشی از محموله هایشان را به کشتیهای دیگر انتقال میدهند.
رویترز نتوانسته است که خریداران نهایی این محمولهها را شناسایی کند.
رویترز در ادامه نوشت، سخنگوی وزارت خارجه چین بدون اشاره مستقیم به این مبادلات نفتی گفت: «ایران دوست کشور چین است و دو کشور همچنان مبادلات و همکاریهای عادی خود را حفظ کرده اند. همکاری میان ایران و چین در چهارچوب قوانین بین المللی، هم منطقی و هم قانونی ست و شایسته احترام و حمایت است.»
شرکت ملی نفت ایران از اظهارنظر در این باره خودداری کرد، اما یک مقام وزارت نفت ایران گفت: «زمانی که تحریمهای ناعادلانه آمریکا برداشته شود، ایران میتواند نفت خود را به هر کشوری بفروشد و من میتوانم ضمانت کنم که بسیاری قراردادها امضا خواهند شد.»
شرکت ردیابی نفتکش ها، «پترو لجستیک» مستقر در ژنو اعلام کرد بارگیری نفت ایران در ماه ژانویه، برای نخستین بار از می ۲۰۱۹، از ۶۰۰ هزار بشکه در روز فراتر رفته است. این نشان میدهد که با پایان دوره ترامپ، احتمالا رفتار خریداران در حال تغییر کردن است.
بر اساس آمار ریفینیتیو و گمرک چین، تحویل غیرمستقیم محمولهها در ماه فوریه از جمله آنهایی که در صف انتظار برای تخلیه در بنادر چین هستند به نزدیک ۸۵۰ هزار بشکه در روز رسیده است. این رقم رکورد روزانه ۷۹۰ هزار بشکه در آوریل ۲۰۱۹ را شکسته است.
آمارهای گمرک چین نشان داد واردات نفت این کشور در دو ماه نخست سال جاری میلادی نسبت به مدت مشابه پارسال ۴ درصد رشد کرده است. جزئیات و تفکیک واردات از کشورهای مختلف در ماه جاری میلادی منتشر خواهد شد.
یک تاجر چینی غیردولتی مطلع از برخی از مبادلات گفت: «نفت ایران از اواخر ۲۰۱۹ ورود به شاندونگ را آغاز کرد... در ابتدا با پالایشگاههایی شروع کرد که ابتدا نفت را دریافت و پالایش میکنند و بعد پول پرداخت میکنند.»
این تاجر ادامه داد بیشتر این مبادلات برای فرار از بررسیهای آمریکا، با ارز چین یا یورو صورت میگیرد.
به گفته این تاجر چینی، این حجم بی سابقه واردات بر قیمتهای گریدهای مدیوم و سنگین سایر تولیدکنندگان نفت در غرب آسیا تاثیر گذاشته است.
یک منبع تجاری دیگر در این رابطه گفت: «درحالی که به نظر نمیرسد که تحریمها به زودی برداشته شوند، ایران دوباره در بازار ظاهر شده است.»