چرا «الکسی ناوالنی» به روسیه بازگشت؟

فرارو- "الکسی ناوالنی" چهره سرشناس اپوزیسیون روسیه که در سال ۲۰۲۰ هدف یک عملیات ترور (از طریق "عامل اعصاب" با نامِ نوویچوک) قرار گرفت و برای درمان، به آلمان منتقل شد، به تازگی و پس از اظهارنظر‌های مکرر مبنی بر قصد خود جهت بازگشت به روسیه و پیگیری فعالیت‌های سیاسی اش، با پرواز مستقیم از آلمان راهی روسیه شد و به محض حضور در خاک روسیه، در "فرودگاه شرمتیوو" این کشور توسط نیرو‌های امنیتی این کشور، بازداشت شد.

بسیاری از ناظران و تحلیلگران بر این باورند که الکسی ناوالنی در برهه کنونی، مشهورترین و برجسته‌ترین چهره منتقد ولادیمیر پوتین و ساختار کنونی روسیه است که همین مساله موجب شده تا دولت روسیه، عمیقا نسبت به وی حساس باشد و او را کاملا تحت نظر داشته باشد. بسیاری از ناظران بر این باورند که الکسی ناوالنی با کادرسازی و ایجاد سازمان منسجم سیاسی قادر است تا حد زیادی دولت حاکم بر روسیه و سازوکار سیاسی آن را به چالش بکشد. این مساله به طور خاص می‌تواند دردسر‌های فراوانی را برای دولت روسیه در جریان انتخابات آتی این کشور ایجاد کند.

به گزارش فرارو، با این همه، در مورد بازگشت الکسی ناوالنی به روسیه یک سوال اساسی وجود دارد و آن این است: اساسا چرا ناوالنی تصمیم به بازگشت به روسیه گرفت؟ این اقدام ناوالنی می‌تواند چه معنا و پیامد‌هایی داشته باشد؟ در ادامه به شماری از محرک‌های ناوالنی در بازگشت به روسیه اشاره می‌شود:

الکسی ناوالنی و مساله محیط مطلوبِ کنشگریِ سیاسی
یکی از ابتدایی‌ترین دلایل بازگشت الکسی ناوالنی به روسیه این نکته است که اساسا وی در محیطِ روسیه، به عنوان اپوزیسیونِ سرشناس شناخته می‌شود و حضور در روسیه، بخش مهمی از فلسفه کنشگری اوست. تاکنون بسیاری از ناظران و تحلیلگران غربی، با تمجید از الکسی ناوالنی و شجاعت‌های وی در ایستادن در برابر دولت روسیه، از او حمایت کرده اند و بسیاری از حامیان ناوالنی نیز از او تصویر فردی شجاع، که مخالفِ سازوکار‌های مستقر در روسیه است را در ذهن دارند.

از این منظر، اساسا حضور در روسیه، یکی از مهمترین بخش‌های فلسفه حیات سیاسی الکسی ناوالنی است و اگر وی بخواهد در خارج از روسیه و با حمایت جریان‌های سیاسی و رسانه‌ای غربی، کنشگری سیاسی کند، عملا به اقدامی علیه خود دست زده و زمینه برای طرح اتهامات مختلف علیه وی فراهم می‌شود. اتهاماتی نظیر وابسته به جریان‌های خارجی بودن و یا تامین مالی از جانب رقبای بین المللی روسیه جهت تضعیف این کشور. امری که بدون تردید، آسیب و خسارتی جدی به وجهه و آبروی الکسی ناوالنی محسوب می‌شود.

الکسی ناوالنی و استفاده از ظرفیت حامیان سیاسی اش در روسیه
یکی دیگر از محرک‌های اصلی الکسی ناوالنی در بازگشت به روسیه (علی رغم دانستنِ این نکته که احتمال زیادی مبنی بر بازداشتِ وی وجود دارد)، این نکته بوده که ناوالنی سعی دارد با استفاده از ظرفیت طرفداران خود، دولت روسیه به ریاست جمهوری ولادیمیر پوتین را تحت فشار قرار دهد و بتواند در عرصه سیاسی روسیه، دست به کنشگری بزند. بدون تردید ناوالنی این آگاهی را داشته که حضور وی در خارج از روسیه، عملا بار و فشار زیادی را از دوش دولت روسیه برخواهد داشت و این مساله می‌تواند خسارتی جدی برای برنامه و اقدامات سیاسی وی باشد. از این رو، با بازگشت به روسیه، عملا سعی کرده تا توپ را به زمین دولت روسیه بیندازد و در شرایطی که توجهات بین المللی را به سمت حضور خود در خاک روسیه معطوف کرده، مساله بازداشتش را به یک بازی دو سر سود برای خود تبدیل کند: در این راستا، اگر دولت روسیه با وی برخوردی شدید انجام دهد، این مساله در پیش چشمان افکار عمومی بین المللی اتفاق خواهد افتاد و می‌تواند تبعات زیادی را برای کرملین به دنبال داشته باشد و اگر تحت فشارها، وی را آزاد کند و یا فضای تا حدی باز را برای او محیا کند، این مساله می‌تواند شرایط را برای کنشگری گسترده ترِ ناوالنی فراهم سازد. در این چهارچوب، در هر دو حالت، الکسی‌ناوالنی می‌تواند کسب دستاورد داشته باشد.

الکسی ناوالنی و تشدید رویه‌های تبلیغاتی و رسانه‌ای علیه کرملین
هدف اصلی الکسی ناوالنی، مبارزه با ولادیمیر پوتین و ساختار سیاسی تحت رهبری اوست. اکنون ناوالنی با بازگشت خود به روسیه، عملا خوراک رسانه‌ای و تبلیغاتی مناسبی را برای جریان‌های سیاسی و رسانه‌ای غربی فراهم کرده تا آن‌ها عمیقا به دولت روسیه، حمله کرده و آن را نزد افکار عمومی بین المللی، آماج انتقادات خود قرار دهند. این مساله بدون تردید دستاوردی بزرگ برای الکسی ناوالنی است که با حضور او در خارج از روسیه، محقق نمی‌شد.

از این رو، ناوالنی با بازگشت خود به روسیه، عملا پازلی را که از مدت‌ها پیش علیه دولت روسیه چیده بود کامل کرده و بار دیگر توجهات بین المللی را به نوعِ برخوردِ دولت روسیه با خود معطوف کرده است. ناوالنی پیش از عزیمت به روسیه، اتهامات مختلفی را علیه FSB "سازمان اطلاعاتی روسیه" مطرح کرده بود و حتی با انتشار فایل صوتی یک مکالمه تلفنی با فردی که ادعا شده یک مامور اطلاعاتی روسیه بوده، در مورد جزئیات تلاشِ دولت روسیه جهت ترور خود، افشاگری کرده است.

هم اکنون حضور او در خاک روسیه، در ادامه این تلاش‌ها علیه کرملین ارزیابی می‌شود و بایستی آن را کاملا سازمان‌یافته و منسجم ارزیابی کرد. اقدام اخیر ناوالنی در طرح درخواستش از مردم روسیه جهت حضور در خیابان و اعتراض به دولت روسیه (در تاریخ ۲۳ ژانویه) نیز به نوعی صفحه‌ای دیگر در مسیر راهبرد ناوالنی در برخورد با دولت روسیه ارزیابی می‌شود که بر اساس آن، در روز‌های آتی، جریان‌های سیاسی و رسانه‌ای غربی، مانور گسترده‌ای را (با محوریت آن) به راه خواهند انداخت و سعی خواهند کرد تا دولت روسیه را تحت فشار قرار دهند.