پولیش خودرو چیست و چگونه انجام می‌شود؟

فرارو- اگر از خودروی شخصی استفاده می‌کنید، احتمالاً تاکنون با شکل ناراحت کننده ای، چون افتادن خط و خش بر روی بدنه خودرو مواجه شده اید. چنین مشکلی، وقتی ناراحت کننده‌تر خواهد شد که این خط و خش‌ها را بر روی خودروی جدید خود مشاهده کنید و احتمالا به دنبال این هستید تا این آسیب‌های وارد شده به رنگ خودروی خود را سریعا برطرف کنید. خوشبختانه راه حل ساده‌ای برای چنین آسیب هایی، به نام «پولیش) وجود دارد که با استفاده از آن، شما به سادگی می‌توانید خط و خش‌های بدنه خودروی خود را ناپدید کنید. اما پولیش خودرو چیست و چگونه می‌تواند آسیب‌های رنگ خودرو را برطرف کند؟ پولیش خودرو چه انواعی دارد و چه آسیب‌های را برطرف می‌کند؟ چگونه می‌توان آسیب‌های رنگ خودرو را با استفاده از پولیش، در خانه و به صورت دستی برطرف کرد؟ اگر شما نیز به دنبال یافتن پاسخ این سوالات هستید، این نوشته می‌تواند اطلاعات جامعی را در خصوص پولیش خودرو و چگونگی استفاده از آن، در اختیار شما قرار دهد.

«پولیش»، اصطلاحی است که برای طیف وسیعی از فرایند‌های طراحی شده به منظور حذف یا جابجایی نقایص سطحی و افزایش براق شدن سطوح مختلف به کار می‌رود. به عبارت دیگر پس از ساخت، تعمیر و رنگ برخی مصنوعات فلزی یا چوبی، می‌توان با استفاده از پولیش کاری، سطح را زیباتر و براق‌تر کرد و یا در صورت آسیب دیدن سطح رنگ، آن را برطرف کرد. در واقع پولیش یک نوع ساینده است و دقیقا مانند یک سنباده عمل می‌کند، اما با دانه‌های بسیار ریزتر از سنباده که می‌تواند عمل پرداخت را بسیار ظریف انجام دهد و این عمل بر اثر مالش مواد پولیشی و استحکاک دانه‌های موجود در آن انجام می‌شود. پولیش به ویژه در صنعت خودرو بسیار نام آشناست و اغلب کسانی که از خودرو شخصی استفاده می‌کنند، حداقل برای یک بار هم که شده از پولیش برای ترمیم یا براق کردن رنگ خودروی خود استفاده کرده اند. وقتی شما قصد براق کردن و یا ترمیم رنگ اتومبیل خود توسط پولیش را دارید، در واقع یک لایه از سطح رنگ را با این عمل از بین خواهید برد. رنگ روی بدنه خودرو، در واقع ۸ تا ۱۰ لایه از رنگ است که روی هم قرار می‌گیرند و اصطلاحاً روی ورق بدنه خودرو را پوشش می‌دهند، پولیش بدنه، یک لایه از این رنگ را بر می‌دارد و در نتیجه بدنه خودرو براق‌تر می‌شود. نتیجه این عمل نمایان شدن یک سطح کاملا تمیز و سالم جدید می‌باشد که در زیر لایه رویی بوده است و مسلما با این کار ضخامت و لایه رویی کمتر خواهد شد هرچند که ضخامت لایه حذف شده آنقدر جزئی می‌باشد که تاثیر بسزایی در کیفیت کلی رنگ ایجاد نمی‌کند.

 

پایین‌ترین لایه که همان سطح فلزی بدنه خودرو می‌باشد به عنوان لایه پایه یا بیس خوانده می‌شود، لایه اول (لایه بعد از بدنه) یک لایه پرایمر یا آستر می‌باشد که واسطه میان رنگ اصلی و بدنه می‌باشد که چند کاربرد از جمله چسبیدن خوب رنگ به بدنه، خشک شدن سریعتر، عدم شره قبل از خشک شدن، پر کردن نواقص و ایراد‌های سطح فلز مانند پرسکاری و خمکاری، مقاومت در برابر رطوبت و اشعه UV، سفید شدن زمینه رنگ اصلی جهت پوشش مناسب‌تر و… دارد، این لایه سفید می‌باشد و حدود۵۰ میکرون ضخامت دارد. لایه دوم لایه رنگ اصلی می‌باشد که بر روی لایه آستر قرار می‌گیرد و شامل رنگدانه‌های رنگ اصلی می‌باشد و بین ۲۰ تا ۳۰ میکرون ضخامت دارد. در رنگ‌های متالیک لایه سومی نیز وجود دارد با نام کیلر که یک لایه ضخیم و شفاف می‌باشد و در آخرین مرحله و روی رنگ اصلی قرار می‌گیرد و وظیفه محافظت از رنگ اصلی را دارد به اضافه این که ایجاد شفافیت و درخشندگی بیشتری می‌کند. (در رنگ‌های متالیک علت دوام و استحکام بیشتر این نوع رنگ‌ها وجود لایه شفاف کیلر می‌باشد که باعث ضخیمتر شدن رنگ نیز می‌شود) لایه کیلر بین ۴۰ تا۵۰ میکرون ضخامت دارد. زمانی که یک خراش روی بدنه خودرو ایجاد می‌شود، این خراش می‌تواند به نسبت عمق خود به هر یک از لایه‌ها آسیب بزند و متاسفانه در صورتی که از لایه خارجی (سطحی‌ترین لایه) بگذرد قابل ترمیم نخواهد بود.

به طور کلی رنگ خودرو‌ها در سه گروه اصلی قرار می‌گیرد که با نام‌های رنگ روغنی، رنگ متالیک و رنگ صدفی از یکدیگر تفکیک می‌شوند و بر روی لایه‌ای به نام آستر پاشیده می‌شوند؛

۱. رنگ‌های روغنی یا ساده (Gloss, Solid): رنگ اتومبیل‌ها در ابتدا همگی به رنگ روغنی بودند که در بازار به نام رنگ ۲۱ شناخته می‌شود. این تیپ رنگ آمیزی به دو صورت سه لایه و دو لایه وجود دارد. در رنگ آمیزی به صورت سه لایه، لایه اول آستر یا پرایمر است که با یک لایه رنگ شامل پیگمنت‌های پراکنده رنگ آمیزی شده و در انتها با یک لایه و روکش بی رنگ به نام کیلر (Clear Coat) پوشیده می‌گردد که این لایه کیلر باعث افزایش مقاومت و همچنین درخشندگی رنگ می‌گردد. در برخی موارد هم به جای استفاده از لایه کیلر، رنگ آکریلیک را با یک ماده سخت کننده ایزوسیانات ترکیب کرده و بصورت تک لایه، بدنه خودرو را رنگ آمیزی می‌کنند که این ترکیبات موجب افزایش سختی و چسبندگی رنگ روی بدنه می‌شود.

۲. رنگ‌های متالیک (metallic): این رنگ‌ها که در بازار به نام رنگ ۵۴ می‌شناسند همانند رنگ‌های روغنی هستند با لایه‌ای از کیلر. با این تفاوت که در رنگ‌های متالیک مقدار مشخصی (حدود ۲%) از پودر فلز (مانند آلومینیوم) به رنگ اضافه می‌شود. خودرو‌های رنگ آمیزی شده با رنگ متالیک درخشش بیشتری دارند و جلوه بهتری به خودرو می‌دهند، در نتیجه خط و خش‌های کوچک و ریز نیز باتوجه به برق فلز موجود در این رنگ‌ها از دور قابل تشخیص نیست. در صورت نبودن لایه کیلر، رنگ متالیک به هیچ عنوان دوام و براقیت نخواهد داشت و البته به دلیل وجود لایه کیلر و یا محافظ، رنگ‌های متالیک دوام بسیار بالاتری نسبت به رنگ‌های معمولی دارند چرا که هر آسیبی ابتدا به سطح کلیر که لایه ضخیمتری نسبت به لایه‌های دیگر است خواهد رسید و مستقیما به رنگ اصلی وارد نمیشود، اما این نوع رنگ در طی مرور زمان بیشتر حالت ماتی به خود میگیرد، زیرا خراش‌های ریز و درشت آن به سادگی به چشم نمی‌آیند، اما باعث مات دیده شدن رنگ خواهند شد. این ماتی به دلیل بازتابش زاویه دار نور از سطح بدنه می‌باشد.

۳. رنگ‌های صدفی (Pearlescent): مانند رنگ‌های متالیک بوده و تفاوت آن‌ها در استفاده از براده‌های سرامیک به جای فلز بوده که به آن‌ها میکا (Mica) گفته می‌شود. در واقع این رنگ‌های شامل برش‌های بسیار کوچک از صفحات عنصر میکا است که بازتاب‌های نوری خاصی را ایجاد می‌نماید و بر اساس نور تابیده شده و جهت نگاه بیننده، طیف آن تغییر می‌کند.

 

تقسیم بندی اصلی پولیش‌ها بر اساس قدرت لایه برداری آن‌ها انجام میگیرد و هرچقدر این قدرت بالاتر باشد، پولیش زبرتر و خشن‌تر بوده و بالعکس، اگر پولیشی بدون هیچ گونه مواد ساینده به شما معرفی گردد باید نام آن را واکس بگذارید چراکه نام پولیش به منظور عمل سایندگی آن ماده قرار داده شده است. همچنین در رابطه با شناخت پولیش‌ها دو آیتم «کات» و «گلاس» (Cut & Gloss) نیز وجود دارد که هرچه فاکتور کات بیشتر باشد، پولیش لایه برداری بیشتر دارد و هر چه فاکتور گلاس بالاتر باشد، نشان دهنده ایجاد براقیت و درخشندگی بیشتر می‌باشد. انواع مختلف پولیش عبارتند از؛

۱. پولیش زبر: این نوع پولیش دارای خاصیت سایندگی بسیار بالایی می‌باشد، به گونه‌ای که قدرت سایندگی آن با نرم‌ترین نوع سنباده ۱۲۰۰ مقایسه می‌گردد. با استفاده کردن از این نوع پولیش قادر هستید که سخت‌ترین خراش‌های بوجود آمده بر روی بدنه را نابود کنید، البته آن دسته از خراش‌هایی که هنوز به سطح زیر رنگ نرسیده باشد. این نکته را هم لازم است بدانید که سطح پوشیده شده به علت زبری بالای پولیش به صورت کاملا مات در می‌آید. دقت داشته باشید که پولیش زبر به تنهایی قابل استفاده نمی‌باشد و باید همراه پولیش نرم مورد استفاده قرار بگیرد. این نکته را هم در نظر داشته باشید که اگر به صورت مکرر از پولیش زبر استفاده کنید، سبب ناپایدار کردن و همچنین از بین بردن رنگ خودرو می‌شوید.

۲. پولیش نرم: این نوع پولیش از خاصیت سایندگی ظریفی برخوردار می‌باشد که این خاصیت سبب صاف و براق کردن کلیه خط و خش‌های بوجود آمده بر روی بدنه می‌شود. از این نوع پولیش می‌توان در قسمتی از بدنه خودرو استفاده کرد و یا کل بدنه خودرو را پولیش کرد. یکی دیگر از کاربرد‌های این نوع پولیش برای تمیز کردن لکه‌های محیطی مثل شیره درختان، قیر و… می‌باشد که با استفاده از این نوع می‌توان آن لکه‌ها را از بین برد.

۳. پولیش تک مرحله: پولیش متوسط یا تک مرحله‌ای در حقیقت یک نوع پولیش با خاصیت لایه برداری کم تا متوسط و خاصیت براقیت متوسط تا زیاد است که میتواند علاوه بر حذف آسیب‌های سطحی، براقیت بیشتری را بر روی بدنه خودرو ایجاد کند.

۴. واکس: درست است که واکس در گروه پولیش‌ها قرار نمی‌گیرد، اما در مواردی که سطح رنگ خودرو بدون موج و صاف است و نیازی به پولیش ندارد، می‌توان از واکس استفاده کرد. در این پروسه می‌توان واکس را بر روی قسمت‌های مورد نظر زد و با قرار دادن لایه از چربی میزان براقی را بیشتر کرد. این نکته را هم در نظر داشته باشید که واکس خالص هرگز خاصیت پرداخت کاری و خش برداری را نداشته و فقط به دلیل باقی ماندن چربی‌های مخصوص ایجاد براقی می‌کند که البته به صورت مقطعی و موقت می‌باشد.

 

رنگ خودرو ممکن است به اشکال مختلفی آسیب ببیند که تشخیص و شناسایی آن بسیار حائز اهمیت است چرا که این امر هم می‌تواند ما را از میزان خسارت وارد شده آگاه سازد و هم ما را قادر می‌سازد تا قبل از هرگونه هزینه ای، راه‌های مختلف احتمالی رفع آسیب را بسنجیم. به هر حال شایع‌ترین آسیب‌های رنگ خودرو که با پولیش می‌توان آن‌ها را برطرف کرد، عبارتند از؛

۱. جاماندگی رنگ روی رنگ: این عیب زمانی اتفاق می‌افتد که خودرو شما با خودری دیگر تصادف کرده است. بعد از بررسی قسمت آسیب دیده متوجه خواهید شد که قسمتی از رنگ خودروی دیگر بر روی رنگ خودرو شما چسبیده است. شاید به نوعی بتوان گفت خوش شانس بوده‌اید، زیرا رنگ خودرو شما آسیب ندیده و یا خط و خشی بر روی بدنه ظاهر نشده است. بری ترمیم و از بین بردن این رنگ چسبیده می‌تواند از پولیش نرم استفاده کنید.

۲. آفتاب سوختگی: تابش مستقیم نور خورشید می‌تواند تاثیرات منفی بر روی رنگ بدنه خودرو بگذارد. در واقع نور آفتاب باعث می‌شود پیوند بین ذرات ملکول‌های رنگ اتومبیل ضعیف شود و در نهایت باعث پوسیدگی یا به زبان ساده‌تر سوختگی رنگ بدنه خودرو شود. بسته به میزان سطح سوختگی و آسیب دیدگی استفاده از پولیش زبر و اعمال آن توسط دستگاه بافر می‌تواند تا حد زیادی سطح مورد نظر را ترمیم کند. باید دقت داشته باشید به دلیل استفاده از این نوع پولیش می‌بایست توسط یک پولیش نرم سطح مورد نظر پرداخت شود و بعد از اتمام کار بهتر است توسط واکس بدنه، سطح پولیش داده شده را پوشش دهید تا از آسیب‌های احتمالی جلوگیری شود. البته سطوح مشکی رنگ به دلیل جذب بالای نور خورشید بیشتر در معرض آسیب‌های ناشی از تابش مستقیم نور خورشید هستند.

۳. اکسیداسیون یا کدری رنگ: تماس مستقیم سطوح رنگی به خصوص سطح بدنه خودرو با اکسیژن موجود در هوا باعث می‌شود که ملولکول‌های رنگ الکترون‌های خود را از دست بدهند. به مرور زمان این فرار اکترون‌ها باعث تغییر رنگ بدنه خودرو شده و حالت کسل کننده‌ای به رنگ می‌دهد. اگر این اکسید شدن ادامه پیدا کند امکان از بین رفتن پوشش محافظ رنگ وجود دارد و سطح بدنه در برابر خوردگی و زنگ زدگی آسیب پذیرتر می‌شود. بسته به میزان اکسید شدن استفاده از پولیش نرم و یا زبر به همراه دستگاه بافر می‌تواند سطح آسیب دیده را ترمیم کند.

۴. خط و خش سطحی و سائیدگی رنگ: این گونه خطوط فقط به صورت یک خراش سطحی و نازک روی رنگ بدنه ایجاد می‌شود. می‌توان با استفاده از پولیش نرم این خطوط را ترمیم کرد. برای اعمال این پولیش همان طور که قبلا گفته شد استفاده از پد مایکروفایبر ضد خط و خش می‌تواند اعمال این نوع پولیش را راحتر کند.

۵. خط و خش عمیق: این خط و خش‌ها دارای عمق زیادتری نسبت به خط و خش سطحی هستند. این خطوط را با چشم می‌توان دید که ظاهر بدنه خودرو و سطوح فلزی را تحت تاثیر قرار می‌دهند. برای ترمیم این خط و خش‌های نسبتا عمیق ابتدا باید با پولیش زبر و سپس با پولیش نرم سطح مورد نظر پرداخت شود.

۶. خط و خش‌های خیلی عمیق: این خط و خش‌ها به حدی عمیق است که شما می‌توانید رنگ فلز اصلی (نقره‌ای یا سیاه) را مشاهده کنید. در واقع در این نوع خط و خش‌ها لایه‌های زیرین و آستر مورد آسیب قرار گرفته اند. این خط و خش را به هیچ عنوان با پولیش نمی‌توان ترمیم کرد. برای ترمیم این عیوب باید سطح به طور کامل سنباده زده شود و بعد از بتونه کاری، رنگ آمیزی مجدد شود.

۷. اثرات باران اسیدی: باران اسیدی یکی از عوامل زیست محیطی مخرب است که تاثیر منفی آن بر روی رنگ بدنه خودرو می‌تواند تا مدت‌ها باقی بماند. اسید‌های باقی مانده بر روی بدنه با مولکول‌های رنگ واکنش نشاده داده و به اکسیداسیون رنگ کمک می‌کند. این اکسیداسیون باعث تغییر رنگ و از بین رفتن تدرجی رنگ می‌شود. ترکیب مواد شیمیایی و آلایند‌های ناشی از سوخت‌های فسیلی با هیدروکربن‌های موجود در هوا که باعث تشکیل اسید نیتریک و اسید سولفوریک می‌شود. این ترکیبات اسیدی در نهایت بر اثر باراش باران، برف و یا مه به سطح زمین می‌رسند و یا حتی ممکن است این ترکیبات شیمیایی به صورت خشک بر روی سطوح مختلف رسوب کنند. قطرات نشسته شده بر روی بدنه خودرو بر اثر تابش نور خورشید تبخیر شده و در نهایت اسید غلیظ شده را بر روی رنگ خودرو باقی خواهد گذاشت.

 

همان طور که میدانید، آخرین لایه رنگ که در رنگ‌های متالیک، کیلر و در رنگ‌های روغنی، رنگ نهایی است، بعد از چند سال بر اثر عوامل طبیعی و نیز سایش ناشی از تمیز کردن خودرو دچار خط و خش‌های میکروسکوپی می‌شود که با چشم غیرمسلح قابل دیدن نیست، اما در مجموع جال و صیقل و شفافیت رنگ را کاهش میدهد. استفاده از پولیش باعث می‌شود تا این خش‌های ریز از بین بروند، اما تکرار این کار باعث کاهش ضخامت کیلر در رنگ‌های متالیک و لایه رنگ در رنگ‌های روغنی (سالید) خواهد شد؛ بنابراین پس از پولیش‌کاری، برای حفظ و افزایش براقیت رنگ خودرو و نیز محافظت آن در برابر ساینده‌ها و آلاینده ها، می‌توانید از واکس استفاده کنید. برای خودرو‌های نو و در حد نو، لازم نیست از پولیش استفاده کنید؛ به جای این کار بهتر است خودرو را واکس بزنید تا با ایجاد لای‌های بسیار نازک روی رنگ، ضمن تامین یک پوشش محافظتی، جال و صیقل بیشتری برای خودرو فراهم کنید. باید توجه داشت که توصیه به استفاده از پولیش برای یک خودروی نو، در هر سال تنها یک یا حداکثر دو بار است که این تعداد برای واکس بدنه میتواند به یک یا دو بار در ماه افزایش پیدا کند، چرا که استفاده بیش از اندازه از پولیش و حتی گاهی واکس، میتواند به صدمه دیدن رنگ بدنه منجر شود.

 

اگر با انواع آسیب‌های رنگ خودرو آشنا باشید و همچنین نوع رنگ خودروی خود را می‌شناسید، پس قادر خواهید بود که کار پولیش خودروی خود به صورت دستی و در خانه نیز انجام دهید. البته این کار نیاز به رعایت قواعد و ترفند‌هایی دارد که در اینجا شما را با این قواعد آشنا سازیم؛

۱. ابتدا لوازم کار را آماده کنید. برای این کار به یک قوطی پولیش نرم و تعدادی پارچه پنبه‌ای و نرم احتیاج دارید. دقت کنید که در بازار پولیش‌های مختلفی در دسته‌بندی‌های نرم و زبر وجود دارد، اما شما باید پولیش نرم را تهیه کنید.

۲. چه برای پولیش کردن و چه برای واکس زدن همیشه اولین مرحله شست‌وشوی ماشین است. برای شست‌وشو از شامپو‌های مخصوص ماشین یا مایع ظرف‌شویی استفاده کنید و هرگز این کار را با پودر لباس‌شویی امتحان نکنید، زیرا خط و خش‌های بسیار ریزی روی بدنه ایجاد می‌کند. مطمئن شوید که تمام گل‌و لای و ذرات شن از روی بدنه پاک‌شده باشد.

۳. بعد از اتمام شست‌وشو بدنه خودرو را کاملاً خشک کنید یا اندکی صبر کنید تا بدنه کاملاً خشک شود و هیچ رطوبتی باقی نماند. بهتر است خودرو را در یک مکان دور از نور مستقیم آفتاب قرار دهید، البته دمای محیط خیلی هم نباید پایین باشد، زیرا گرما و سرمای بیش‌ازحد بدنه باعث ماسیده شدن پولیش می‌شود و کار را سخت می‌کند.

۴. برای شروع حداقل به دو تکه پارچه نیاز دارید، یکی برای پولیش کردن و دیگری برای تمیز کردن بدنه. برای این کار می‌توانید از دستمال‌های میکرو فایبر یا پارچه‌های حوله‌ای نرم یا پنبه استفاده کنید.

۵. ابتدا مقداری پولیش را روی قسمت موردنظر از بدنه قرار دهید و پارچه شروع به مالش آن روی بدنه کنید. این کار را می‌توانید به دو صورت خطی (رفت و برگشتی) و چرخشی انجام دهید، ولی دقت داشته باشید هرکدام از این روش‌ها را که انجام می‌دهید باید تا انتها همان الگوی ثابت را ادامه دهید. بهترین روش حرکت رفت و برگشتی عمود بر خراش‌ها است که با تکرار آن می‌توانید تمام خراش را حذف کنید. اگر می‌خواهید فقط یک خراش را از بین ببرید در همان محدوده این کار را انجام دهید، ولی اگر قصد دارید کل بدنه را پولیش کنید این کار را ابتدا از یک ناحیه شروع کنید و رفته‌رفته به سمت قسمت‌های دیگر حرکت کنید. برای اینکه پارچه شما به‌راحتی روی بدنه حرکت کند سطح رنگ را با آب مقداری مرطوب کنید. در غیراین‌صورت کارتان سخت می‌شود و به‌زودی خسته می‌شوید.

۶. قسمت‌هایی از بدنه که بیشتر در معرض آسیب هستند مانند زیر دستگیره‌ها و رکاب ماشین نیاز به‌دقت و حوصله بیشتری برای پولیش زدن دارند، زیرا تعداد خش‌های این نقاط بیشتر است.

۷. دقت کنید که پولیش را روی قسمت‌های پلاستیکی مثل سپر و دستگیره و چراغ‌ها نمالید، زیرا باعث کدر و مات شدن آن‌ها می‌شود.

۸. درصورتی‌که یک خراش به حدی عمیق است که با پولش نرم محو نمی‌شود می‌توانید از پولیش زبر استفاده کنید. برای این کار ابتدا مقداری پولیش زبر روی محل موردنظر قرار دهید و به‌آرامی شروع به مالش آن روی خراش کنید. ولی به خاطر داشته باشید که در این کار به‌هیچ‌وجه زیاده‌روی نکنید، زیرا پولیش زبر همانند یک سنباده عمل می‌کند و بی‌دقتی هنگام استفاده از آن می‌تواند به رنگ بدنه آسیب بزند. بعدازاین که از پولیش زبر استفاده کردید احتمالاً رنگ آن ناحیه مقداری کدر شده است که باید به‌وسیله پولیش نرم دوباره براق شود.

۹. بعد از اینکه کارتان با پولیش تمام شد باید با یک حوله یا پارچه نرم کل بدنه را پاک کنید تا تمام آثار چربی و پولیش باقی‌مانده از روی بدنه پاک شود. همچنین می‌توانید یک‌بار ماشین را بشویید. اگر می‌خواهید در ادامه از واکس استفاده کنید شستن ماشین نتیجه بهتری می‌دهد.

۱۰. در نهایت بهتر است بدانید که برای جلوگیری از آسیب به رنگ خودرو به‌هیچ وجه در استفاده از پولیش زیاده‌روی نکنید و این کار را به حداکثر سالی یک‌بار و آن‌هم در صورت نیاز محدود کنید.