فرارو- در روزهای اخیر اختلافات مجلس با دولت بیشتر عیان شده است. مجلس در مقابل مخالفت صریح دولت، قانون یارانه کالاهای اساسی را تصویب کرد و محمدباقر قالیباف با امتناع رئیس جمهور از ابلاغ قانون یارانه کالاهای اساسی، ۱۷ آذر آن را ابلاغ کرد. از دیگر سو مجلس به تصویب طرح اقدام راهبردی برای لغو تحریمها پرداخت که باز هم دولت به صراحت با آن مخالفت کرده است.
به گزارش فرارو، سریال مصوبات جنجالی مجلس یازدهم به همین جا ختم نمیشود. مجلس نه تنها پرچم مخالفت با دولت را با ارائه طرحهایی پر حرف و حدیث برداشته است بلکه دیگر نهاد انتخابی یعنی شوراها را نیز بینصیب نگذاشته است. مجلس یازدهم در آخرین اقدام خود درباره شوراها به اصلاح بخشی از تبصره ۴۱ مالیات بر ارزش افزوده ارسالی از دولت و وزارت کشور پرداخت که بر اساس آن سهم عوارض شهرداری به حساب تعیین شده از سوی دولت واریز میشود و با صلاحدید دولت تخصیص و هزینه میشود.
این مصوبه بدین معناست که یکی از دریچههای درآمدی مدیریت شهری بسته میشود آن هم در شرایطی که درآمد پایدار مدیریت شهری و شوراهای شهر مسئلهای اساسی است.
در مجموع مصوبات جنجالی مجلس در شش ماه حیات خود و تداوم اظهارات تند و تیز نمایندگان نسبت به دولت و رونمایی صریح اختلافاتش با رئیس جمهور موجب شده تا برخی مجلس را به بحرانسازی عمدی متهم کنند. روند اقدامات مجلس این پرسشها را پیش میکشد که سرنوشت اختلافات مجلس با دولت چیست و آیا این اختلافات و منازعات برندهای هم دارد؟ آیا مجلس به دنبال بحرانسازی است و اگر آری، از این کار چه منفعتی را دنبال میکند؟
برای پاسخ به این پرسشها با محمود میرلوحی از فعالان اصلاحطلب و عضو شورای شهر تهران گفتگو کردیم.
میرلوحی در این باره گفت: اختلافات مجلس با دولت، برندهای ندارد. مجلس و دولت باید با هم کار بکنند. این یک روند معمول است. اما رقابت بین آنها، طبیعی است. بخصوص اینکه ساختار سیاسی ما به گونهای است که، چون انتخابات رئیس جمهور با مجلس متفاوت است و در زمانهای جداگانهای است گاهی ممکن است این دو از یک جریان سیاسی نباشند. این با روند معمول در دنیا فرق دارد. در اغلب کشورهای جهان، معمولاً انتخاب دولت و مجلس همزمان و با هم است و مجلسی که شکل میگیرد دولت هم تاسیس میشود و از همان جنس مجلس و از همان حزب است. در ایران این طور نیست.
وی افزود: در ایران، بین انتخابات مجلس و ریاست جمهوری دو سال فاصله است. درعین حال که تفکیک قوا به رسمیت شناخته شده است و یک امر حقوقی مرسوم در دنیاست، ولی در ایران اگر دولت و مجلس همکاری نکنند و وارد رقابتهای خارج از چارچوب همکاری و همراهی شوند این وسط، مردم لطمه میبینند. در این بین، کسی هم برنده این رقابتها و منازعات نخواهد شد. الان هم رقابتها چنین شده است. بااینکه رهبری توصیه کرده است که مجلس و دولت با هم همکاری بکنند متأسفانه آقایان مجلس نتوانستند از انتخابات و فضای رقابت انتخاباتی فاصله بگیرند و تقریباً بلافاصله وارد فضای انتخابات ریاست جمهوری شدند. آنها چشمهایشان را به خرداد ۱۴۰۰ دوختهاند و دیگر حواسشان به پیرامون و مسائل معیشتی مردم، تحریمها و گرفتاریهای موجود نیست.
میرلوحی ادامه داد: در ظاهر، تلقی مجلسیها این است که اقداماتشان در راستای حل معیشت مردم است، اما در عمل آثار ظاهری این اقدامات و پیامدهایش چیز دیگری میگوید. دلار که تحت تاثیر فضای شکست ترامپ، روندی نزولی در پیش گرفته بود با مصوبه برجامی مجلس، مجدد روند صعودی در پیش گرفت. آنها مانع کاهش قیمت دلار شدند. به نظر میرسد مجلس باید با دولت تفاهم بکند.
وی بیان کرد: تفاهم مجلس با دولت، کار سختی نیست. در گذشته هم امری معمول بوده است. در شرایط خاص و سخت حتی در زمان جنگ، دولت در جلسات غیرعلنی با مجلسیها گفتگو میکرد و گفتگوهای طرفینی صورت میگرفت. در مراسم افطار یا مناسبتی، دیدارهایی بینشان صورت میگرفت. هیئترئیسه مجلس با دولت هماهنگی و همفکری میکردند و درباره مسائل به مقتضای شرایط، تصمیم میگرفتند. اگر ما نتوانیم از این داستان عبور کنیم ماههای سختی را تا انتخابات پیش رو داریم و معلوم هم نیست که انتخابات باز بتواند گرهگشایی کند.
او اضافه کرد: بالاخره انتخابات در کشور ما نقطه عطفی بوده است که گرهها را رفع میکرده و مجدداً نشاط، امید به آینده، فضای جدید و دلگرمکننده ایجاد میکرده است و نیروهای با انرژی و امیدوار با انتخابات به صحنه وارد میشدند. باید طوری عمل بکنیم که دوباره این اتفاق بیفتد. یعنی همین هفت- هشت ماه باقیمانده دولت تا خردادماه و تا مستقر شدن دولت جدید را باید احتیاط کرد. بخصوص شرایط حساسی که با آن مواجه هستیم، تغییر دولت در آمریکا شرایط خاصی پیش آورده، تحریمها و کرونا هم بر خاص بودن این فضا افزودهاند. این شرایط اقتضا میکند که مجلس و دولت با همدیگر گفتگو و تفاهم بکنند و یک ذره کمتر و یا بیشتر با هم راه بیایند.
این فعال سیاسی عنوان کرد: وقتی میگوییم گفتگو کنیم نه اینکه این هرچه این قوه یا آن قوه میگوید آن بشود. یعنی باید تفاهم بکنند. در آمریکا با تمام منازعاتی که بین دو حزب وجود دارد، اما در بحث کرونا کنگره دو سه تا مصوبه داشت و مجلس نمایندگان بااکثریت دموکرات با سنای اکثرا جمهوریخواه، در این باره تفاهم کردند. اینطور نیست که فلان حزب بگوید نه دیگر من نمیگذارم یا مجلس نمایندگان بگوید حرف، حرف من است و سنا بگوید ما اکثریت جمهوریخواهیم و حرف، حرف ماست. آنها در مسائل کرونا درباره دو سه بسته اقتصادی با هم تفاهم کردند. الان هم باید دولت و مجلس در سه چهار مسئلهای که به معیشت و سختیهای مردم و تورم و التهابات موجود ارتباط دارد همفکری کنند. باید درباره شرایط و ظرفیت کشور، فروش نفت، صادرات و واردات، ارز و منابع تفاهم بکنند.
او ادامه داد: اگر قرار است از تریبونها با هم گفتگو کنند و هر کسی فقط به فکر انتخابات ۱۴۰۰ باشد و پشت تریبون شعار بدهند و هدفشان به در کردن رقیب باشد نمیشود. هنوز که به انتخابات نرسیدهایم و تا انتخابات وقت داریم. معمولا فضای انتخاباتی یک یا دو ماه بعد از عید شروع میشود و اردیبهشت و خرداد فصل شعار و تبلیغات انتخاباتی است، اما الان پنج شش ماه تا انتخابات مانده است. حالا در آستانه بودجه هستیم. الان دولت، لایحه بودجه را تقدیم کرده است و اینطور نیست که دولت بگوید من ارز فراوان و منابع زیاد دارم. وضعیت صادرات نفت و منابع ارزی خوب است و در داخل نیز آرامش اقتصادی حاکم است، اما مجلس بگوید نه اینطور نیست و عکس اینها درست است. شکر خدا، اطلاعات روزانه بین خزانه، سازمان برنامه بودجه و کمیسیون برنامه و بودجه مجلس و آقایان مبادله میشود و واقعیتها روی میز است.
غفلت مجلس از شوراهای شهر
عضو شورای شهر تهران با توجه به مصوبه ضد شورایی مجلس که درآمدهای پایدار شوراها را نادیده گرفته است گفت: اتفاقاً یکی از نکاتی که از آن غفلت میشود درآمد پایدار مدیریت شهری است. جالب است در فراکسیون مدیریت شهری مجلس یازدهم، ۱۹۰ نفر ثبتنام کردهاند. ما تصور میکردیم که درست است که ما با اینها اختلافنظر داریم و مواضع سیاسی ما متفاوت است، اما آنها چنین اقدامی را انجام ندهند. ولی دیدیم خیلی راحت یک اتفاق و یک عقبگرد عجیبی نسبت به اختیارات شوراها اتفاق افتاد.
او افزود: تا بیست سال پس از انقلاب، شوراها که در متن قانون اساسی موجود بود معلق مانده بودند. بیست سال است که داریم این قانون را اجرا میکنیم. حالا در دوره این حضرات، آقایان میآیند و متاسفانه در هر جای متن، اسم شورا هست پاک میکنند. اگر با این روند جلو برویم دیگر باید بگوییم شورا بی شورا و اختیارات شوراها در قضایای متفاوت کم میشود.
این فعال سیاسی ادامه داد: بخصوص اینکه اخیرا شورای نگهبان هم یک تفسیری انجام داده است که معنایش این است که میخواهند شوراها را تعطیل بکنند. خود شورای نگهبان که باید حافظ و پاسبان قانون اساسی باشد ظاهراً فصل ششم و اصل ۱۰۱، ۱۰۲، ۱۰۳ و ۱۰۷ قانون اساسی را نمیبیند. انگار چنین اصولی در قانون اساسی نیستند و شوراها را فرزندخوانده میدانند و به فرزندی قبولش ندارند.
میرلوحی خاطرنشان کرد: من نمیگویم مجلس یازدهم بحرانساز است. درست است که ما نقدهای زیادی به مجلس یازدهم داریم و از صفر تا صدش، از شکلگیری تا فضای آن، مشارکت محدودی که رخ داد و مردمی که خانهنشین شدند و پای صندوق نیامدند مورد نقد ماست، اما نمیخواهیم مجلس را بکوبیم و همچنان امیدوار هستیم که یک روزی دوباره مجلس به صدر و رأس امور برگردد.
وی افزود: ما این طور به مجلس نگاه نمیکنیم که بحرانسازی میکند. اما بالاخره معنای مجلس در جهان امروز، علم سیاست و تجربهای که دنیا دارد این است که مجلس باید نماینده خواست مردم باشد. قرار نیست که مجلس فقط نماینده خواست حاکمیت باشد. حاکمیت که در جمهوری اسلامی الحمدالله به اندازه کافی بلندگو، امکانات، قدرت و اختیار دارد. مجلس باید زبان مردم، خواستهها و مطالباتشان باشد. مجلس تنها کرسی و ترجمان خواست مردم است و نباید مجلس از آنها غافل باشد. نباید از خواست و مطالبات مردم که امروز حل مشکلات معیشتی و اقتصادی است غفلت کند. مجلس غیر از این هر کاری بکند بیثمر است.
این فعال سیاسی مطرح کرد: هرچند آنها خودشان فکر میکنند دارند برای مردم کار میکنند، ولی طبیعی است که باید از رأیدهندگان و افکار عمومی بپرسند که اینگونه است یا نه؟ فهمیدن نظر مردم کاری ندارد. آنها، چون خلاف خواست مردم اقدام میکنند؛ کارشان نتیجه عکس میدهد. اگر اینها تشخیصشان درست بود الان نباید این اتفاقات میافتاد. شش ماه است که اینها تشریف آوردند اغلب مواضع آنها البته مواردی که بازتاب داشته است و نه آنهایی که افکار عمومی از آنها اطلاع پیدا نکرده است؛ با واکنش منفی افکار عمومی مواجه شده است.
او افزود: این نشان میدهد متأسفانه اقدامات و مواضع آنها با مسائل و نیازهای اصلی جامعه خیلی فاصله دارد. در شرایط کرونایی که همه دنیا دارد نیازش را از محل فضای مجازی تامین میکند و اگر فضای مجازی نبود ویروس کرونا دنیای امروز را نابود کرده بود و تنها جایی که فاصله اجتماعی مردم و جامعه را تا حدی درمان و اطلاعات و ارتباطات را برقرار کرد فضای مجازی بود اینها تا میآیند به فضای مجازی گیر میدهند یا به قانون انتخابات ریاستجمهوری و مجلس مشغول میشوند. بله، ما هم سالهاست که میگوییم این قوانین باید بازنگری شوند، اما نه اینکه بیایند همان مختصر دریچههایی که به روی آزادی، قانون و انتخابات رقابتی مانده بود را مسدود کنند.
وی اضافه کرد: متأسفانه این اقدامات، نشان میدهد که آنها نتوانستند زبان و سخنگوی همه مردم باشند. البته میشد، ولی نتوانستند این کار را بکنند و تبدیل به زبان، سخنگو و مجری اراده اقلیت خیلی محدودی شدند که حتی از آنهایی هم که بهشان رأی داده بودند محدودتر بودند. چون تمام کسانی که به اینها رای دادند این طور فکر نمیکنند که بیاییم امکان حضور رقبایمان را برای همیشه از بین ببریم یا ریاست جمهوری، مجلس و شوراها را برای آنها محدود کنیم. الان مجلس با طرحی که درباره شوراها دارد یا اقداماتی که تا به حال کرده ۱۲۰ هزار جمعیت شوراها را نادیده گرفته است. شوراها، جمعیت گسترده و مؤثری در کشور هستند. شما چطور از آنها غفلت میکنید؟ متأسفانه اتفاقاتی که در جریان است پیامهای خیلی نگرانکنندهای منعکس و مخابره میکند.