هشدارهایی که از ۱۰روز گذشته شمار و شدتشان بالا گرفته بود دیروز رنگ واقعیت بهخود گرفت. آمار بستریهای کرونا در کشور اوج گرفته است و در تهران که وضعیت بسیار نگرانکنندهای دارد بیمارستانها امکان پذیرش بیماران جدید را ندارند.
به گزارش همشهری آنلاین، این در حالی است که در ۲ هفته گذشته کارشناسان و نیز برخی مسئولان ازجمله فرمانده ستاد مقابله با کرونا در کلانشهر تهران بارها اجرای سیاستهای محدودکننده فوری در پایتخت را خواستار شده بود. درخواستهایی که با واکنش سؤالبرانگیز مقامات دولتی تا رسیدن به این نقطه بحران ناشنیده و بر زمین ماند.
دیروز ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت درباره اوجگیری بستری مبتلایان کرونا در بیمارستانها به ایسنا گفت: اکنون بهویژه در تختهای مراقبتهای ویژه و بیمارستانهای ارجاعی، دچار مشکل قابل توجهی شدهایم. ضمن اینکه از برخی تجهیزات مربوط به بیماران کرونایی خارج از ظرفیتشان استفاده میشود. بهگفته او بیماران کرونایی عمدتا در بیمارستانهای اصلی و ارجاعی شهرها بستری میشوند.
حال باید توجه کرد که این بیمارستانها حتی قبل از دوره کرونا هم، معمولا اشغال تختهای بالا و شرایط سختی داشتند و قبلا هم در درجاتی مسئله کمبود تخت به ازای نیرو و کمبود پرسنل به ازای تخت وجود داشته و تشدید شده است.
اکنون بیماران کرونایی که تعدادشان بسیار قابل توجه است به بیماران قبلی اضافه شدهاند، بخش عمده تختهای بیمارستانی و اکثر تختهای مراقبتهای ویژه از سوی مبتلایان به کرونا اشغال شدهاند و سلامت بیماران دیگری که نیاز به مراقبتهای ویژه دارند هم بهشدت در خطر است چرا که امکانی برای بستری آنها و ارائه خدمات درمانی وجود ندارد.
گزارش خبرنگاران همشهری از ۶ بیمارستان پایتخت، وضعیت را در شرایط بسیار نگرانکنندهای تصویر میکند. روزهای طاقتفرسایی بر کادر درمان میگذرد و انبوه مبتلایان وحشتزده در انتظار دریافت خدمات درمانی هستند و بخش دیگری در جستوجوی تخت خالی، آواره خیابانهای شهر.
شلوغی جلوی اورژانس
حوالی میدان ولیعصر و درست کنار ساختمانهای قد و نیم قدی که از روی زمین بالا رفتهاند، چند بیمارستان تنه به تنه هم ایستادهاند. آمبولانسهای هر کدامشان کنار خیابان تنگ و ترشی که پر ترافیک و رفتوآمد است، ایستادهاند.
در کوچهای منشعب از خیابان اصلی، جمعیت انبوهی سرگردانند؛ مبتلایان پیک سوم کرونا. ورودی اورژانس در ازدحام انسانهای ترسیده از کووید-۱۹ گم شده است. بیماران بدون رعایت فاصله فیزیکی میخواهند به هر قیمتی راهی به بیمارستان پیدا کنند. همراهان بیمار نگرانتر از خود بیمار هستند.
کرونا در هوا میچرخد. زیر ماسکها و از خلال سرفههای ممتد، منقطع و نفسهای تنگ. راه نیست. دست به دامان هر کسی میشوند تا راهی برای بستریشدن در بیمارستان پیدا کنند. فکر میکنند بستریشدن در بیمارستان و مراقبت در بخشهای ویژه، جان بیمارشان را از خطر دور نگه میدارد. اما همینها نمیدانند روز قبل از این، ۱۲بیمار بستری در بخشهای چندگانه بیمارستان فیروزگر با وجود مراقبتهای شبانهروزی، جانشان را از دست دادهاند.
پزشکان اورژانس تلاش دارند افرادی را که ترس از مرگ کرونایی در چهرهشان موج میزند، آرام کنند. مردی با التماس خطاب به پزشک اورژانس میگوید اجازه بدهد پسرش را در بیمارستان بستری کند.
پزشک اورژانس پسر ۳۷ساله افتاده روی تخت را که به سختی و با کمک ماسک تنفسی سبزرنگ متصل به کپسول اکسیژن تنفس میکند، معاینه میکند. با معاینه بیمار، دستور بستریشدنش صادر میشود و او را با بدرقه نگاههای پرحسرت کسانی که هنوز موفق به گرفتن دستور بستری نشدهاند، داخل بیمارستان میبرند تا در بخش مراقبتهای ویژه بخش عفونی بیمارستان بستری کنند.
کاهش ارائه خدمات به بیماران غیرکرونایی
رئیس بیمارستان فوقتخصصی فیروزگر با اشاره به اینکه کشور درگیر موجسوم شیوع ویروس کروناست و این موضوع نشان میدهد سیاستهای آموزشی و پیشگیرانه کارآمد نبوده است، میگوید: «جای تأسف است که کشور ۳بار دچار موج کرونا شود. گویا کرونا و شیوع آن برای مردم و مسئولان اهمیتی ندارد. شهروندان با گذشت ۸ماه از تجربه وجود ویروس، دنبال رفتن به سفر و انجام کارهای غیرضروری خود بدون رعایت پروتکلهای بهداشتی هستند و این رویه قابلقبول نیست.»
فرهاد زمانی اشغالشدن حجم بالایی از تختهای مراقبت ویژه در بیمارستانهای کشور و بیمارستان فیروزگر از سوی بیماران کرونایی را تهدیدی برای ارائه خدمات درمانی به بیماران غیرکرونایی که نیاز به استفاده از این تختها دارند، میداند و میگوید: «بیمارستان ما ۵۵۰تخت و ۱۶۰ آیسییو دارد. این بیمارستان، بیمارستان فوقتخصصی ارجاعی در کشور است و از شهرستانهای مختلف برای طی روند درمان بیمار به این بیمارستان ارجاع میشود. اکنون ۱۰۰تخت مراقبت ویژه و ۲۵۰تخت از مجموع تختهای بیمارستانی درگیر بیماران کرونایی شده و به این دلیل، سطح ارائه خدمات به بیماران ارجاعشده از سایر مناطق کاهش پیدا کرده است.»
مردم کرونا را باور نکردهاند
رئیس بیمارستان فوقتخصصی فیروزگر برخلاف بسیاری از همکاران خود که خواهان اجرای محدودیتهای جدی از سوی دولت برای کاهش تردد در جادهها و خیابانها هستند، معتقد است نمیتوان انتظار داشت با رویه فکری و فرهنگی که مردم در برخورد با بیماری از خود نشان دادهاند، بتوان جلوی بیماری را گرفت: «مردم باید بدانند که در دوره بحرانی قرار داریم و با رفتارهای فعلی نمیتوانیم این بیماری را کنترل کنیم. دانش مردم کم نیست، اما به این باور نرسیدهایم که ماسک بزنیم و اصول بهداشتی را رعایت کنیم.»
او ادامه میدهد: «دولت نمیتواند درهمه شئون زندگی مردم ورود کند و محدودیت اعمال کند. مردم هنوز در جمعهای خانوادگی شرکت میکنند و نمیتوان جلوی تجمعات اینچنینی را گرفت. مردم ما باور نکردهاند کرونا را خودشان باید از بین ببرند. از بین بردن این ویروس در گرو رعایت اصول بهداشتی و محدودیتهایی است که شهروندان باید به آن تن بدهند.»
۲۵ درصد کادر درمان به کرونا مبتلا شدند
بیمارستان فیروزگر بخش جدید خود را اردیبهشتماه گذشته افتتاح کرده است. بخش جدید با نام بهار در ۳سالن مجزا سازماندهی شده است. براساس پروتکلها و استانداردهای موجود و متناسب با فضای فیزیکی هرسالن تعداد معینی تخت مراقبتهای ویژه باید استفاده شود، اما بهدلیل افزایش تعداد بیماران و نیاز به استفاده از تختهای بیشتر، استانداردها در این زمینه نادیده گرفته شده تا جان بیماران را بتوان حفظ کرد. آزادبخت، سرپرستار این بخش میگوید سالن شماره یک باید ۹تخت مراقبت ویژه داشته باشد، اما اکنون ۱۳تخت دارد:
«با وجود افزایش تختهای درمانی، حتی یک نیروی تازهنفس به کادر مراقبتهای ویژه افزوده نشده است. دستکم ۲۵درصد از کادر درمانی بیمارستان به کرونا مبتلا شده و برای آنها جایگزین نداریم. آنهایی که بعد از ابتلا بهبود پیدا کرده و سرکار برگشتهاند، بهدلیل عوارض پس از بیماری دیگر آن توان سابق را برای ارائه خدمات ندارند.»