هشدار هاشمی

چند سالی است که شهروندان تهران، مدیران شهری، اعضای شورای شهر و حتی بعضی مدیران دولتی در یک نقد با هم هم‌عقیده‌اند؛ همه می‌گویند ناوگان حمل‌و‌نقل عمومی تهران فرسوده، ناکارآمد و نیازمند تغییر است. این فرسودگی و همچنین ضرورت تحول در سیستم حمل‌و‌نقل عمومی پایتخت ایران، در دوران همه‌گیری ویروس کرونا آشکارتر هم شد چراکه عملا امکانات لازم برای اجرای دستورات ستاد مقابله با کرونا وجود نداشت.

شرق در ادامه نوشت: البته درباره راه حل این مشکل و همچنین شیوه بهبود ناوگان حمل‌ونقل عمومی تهران به اندازه پذیرش خود مشکل، مسئولان با هم هم‌عقیده نیستند و معمولا توپ به زمین دیگر نهاد‌ها انداخته می‌شود. شهرداری و شورای شهر تهران اگرچه اصل مشکل را می‌پذیرند، اما کم‌کاری دولت را زمینه‌ساز این مسئله می‌دانند و می‌گویند به وظایف خود در زمینه حمایت و کمک به شهرداری عمل نکرده است.

کار تا جایی پیش رفته که همین چند هفته پیش، شهردار تهران در نامه‌ای به دفتر رهبری خواستار کمک برای حل این مشکل شده است. «محسن هاشمی» رئیس شورای شهر تهران در تازه‌ترین اظهارنظر خود دراین‌باره، اگرچه بر عبور وضعیت ناوگان حمل‌ونقل عمومی از مرز هشدار تأکید می‌کند، اما چنین نامه‌های سرگشاده‌ای را کارساز و مفید نمی‌داند.

۲ سال است که تهران از مرز هشدار هم گذشته است

‌تازه‌ترین گفت‌و‌گوی رئیس شورای شهر تهران تأکیدی بر عمق این مشکل است و می‌گوید که دو سال است از وضعیت هشدار در مورد سیستم حمل‌ونقل عمومی عبور کرده‌ایم. «محسن هاشمی» دراین‌باره به ایسنا گفته است: «حدود دو سال است که از وضعیت هشدار در مورد سیستم حمل‌ونقل عمومی تهران عبور کردیم و همان زمان هشدار‌های لازم را به مسئولان دادیم و در رسانه‌ها اعلام کردیم».

او در ادامه حتی سیستم حمل‌ونقل عمومی تهران را مرحله فروپاشی می‌خواند: «واقعیت این است که سیستم حمل‌ونقل عمومی تهران در آستانه کلاپس و فروپاشی است، چراکه ۱۰ سال است ناوگان اتوبوس‌رانی تهران، نوسازی نشده و در حال حاضر بیش از ۸۰ درصد اتوبوس‌های تهران فرسوده شده و با کمبود ۵۰درصدی هم مواجه هستیم، یعنی به جای ۹ هزار دستگاه اتوبوس در حدود پنج‌هزارو ۵۰۰ دستگاه اتوبوس فعال داریم». البته آنچه در سخنان هاشمی به عنوان کمبود اتوبوس عنوان شده، سه‌هزارو ۵۰۰ دستگاه اتوبوس است که معنای آن حدود ۴۰ درصد کمبود است.

این کمبود در دوران کرونا و در شرایطی که فاصله‌گذاری اجتماعی به ضرورتی اجتناب‌ناپذیر تبدیل شده بود، آشکارتر هم شده بود. در این شرایط باید تعداد مسافران هر اتوبوس کاهش می‌یافت و لازمه آن افزایش تعداد اتوبوس‌ها بود، اما شهرداری عملا امکان افزایش اتوبوس را نداشت.

‌کمبود‌ها در مترو بیشتر است

هنگام سخن‌گفتن مدیران از کمبود‌های ناوگان حمل‌ونقل عمومی، بیشتر بر اتوبوس تأکید می‌شود، اما براساس سخنان رئیس شورای شهر در مترو این کمبود‌ها بیشتر هم هست. هاشمی دراین‌باره می‌گوید: «در مترو این کمبود‌ها بیشتر احساس می‌شود، چراکه سه خط مترو در سال‌های اخیر افتتاح شده، اما واگن و تجهیزات آن تأمین نشده است و این خطوط، تجهیزات سایر خطوط را استفاده می‌کنند، طبیعی است این مشکلات، موجب کمبود تجهیزات و افزایش استهلاک و عدم اورهال و تعمیرات اساسی به‌موقع در تجهیزات می‌شود و اخیرا هم شاهد سوانحی در این حوزه بودیم که به دلیل عدم تلفات، متأسفانه رسانه‌ها به سادگی از کنار آن عبور کردند».

اشاره رئیس شورای شهر تهران به دو حادثه مترو در چند ماه گذشته است که البته تلفات جانی به همراه نداشت. او در مورد ارتباط دو حادثه در مترو و ارتباط آن با فرسودگی قطعات و قطار‌ها هم می‌گوید: «سری نخست قطار‌هایی که در متروی تهران مورد استفاده قرار گرفتند، به عمری بیش از ۲۰ سال رسیده‌اند که قاعدتا باید مورد تعمیرات اساسی و نوسازی قرار بگیرند که متأسفانه به دلیل کمبود اعتبارات و ناوگان، این اتفاق رخ نداده است، زمانی که از زمان لازم برای تعمیرات اساسی عبور می‌شود امکان سانحه افزایش می‌یابد و در واقع آن سیستم دیگر ایمنی ندارد».

‌ورشکسته نشان‌دادن شهرداری به ضرر مدیریت شهری است

رئیس شورای شهر در این گفتگو یکی از عبارات پرتکرار در سخنان مدیران شهری در چند سال گذشته را هم نقد می‌کند و معتقد است ورشکسته نشان‌دادن شهرداری به ضرر مدیریت شهری است.

او این نقد را در ادامه بحثی درباره مشکلات حمل‌ونقل عمومی تهران مطرح می‌کند: «زمانی که اعتبار تأمین اتوبوس‌های نو تخصیص پیدا نمی‌کند، ما ناگزیر به تعمیر ناوگان فعلی برای جبران موقت کمبود و کاهش آلودگی هستیم، اما این نمی‌تواند جایگزین تأمین اتوبوس‌های نو شود و شهرداری باید جسارت داشته باشد و قرارداد خرید اتوبوس‌های گازسوز را با کارخانه‌های داخلی و اتوبوس‌های برقی را با تولید‌کننده‌های خارجی منعقد کند».

او دراین‌باره ادامه داد: «در یک سال گذشته که وقت ما صرف بوروکراسی و کاغذبازی بین دستگاه‌های مختلف شد، قیمت ارز دو برابر شد و عملا قدرت خرید ما نصف شد، متأسفانه نه مدیران شهرداری ریسک لازم را پذیرفتند و نه دستگاه‌های دولتی و سیستم بانکی مشکل را حل کردند و شرایط به شکلی شده است که فقط شهروندان باید هزینه این ناکارآمدی را پرداخت کنند».

«نوشتن نامه‌های سرگشاده چه حاصلی برای مردم دارد؟»

نوزدهم شهریور همین امسال، شهردار تهران در نامه‌ای به رئیس دفتر مقام معظم رهبری، رئیس سازمان برنامه و بودجه و دبیر شورای عالی هماهنگی و امور اقتصادی وضعیت ناوگان حمل‌ونقل عمومی تهران را وخیم توصیف کرده و خواستار کمک از محل صندوق توسعه ملی شد.

به گزارش روز چهارشنبه ایرنا از شهرداری تهران، پیروز حناچی در نامه‌ای به رئیس دفتر مقام معظم رهبری و دو مقام دولتی درخواست استفاده از منابع صندوق توسعه ملی برای خرید اتوبوس و واگن مترو کرده است. رئیس شورای شهر تهران در گفت‌و‌گوی تازه خود، اما این نامه‌های سرگشاده را چندان مفید برای حل مشکلات مردم نمی‌داند.

در آن نامه «پیروز حناچی» آمده بود: «سامانه‌های مترو و اتوبوس‌رانی که وظیفه بخش قابل توجهی از جابه‌جایی‌های روزانه در کلان‌شهر تهران را برعهده دارند با کمبود‌ها و چالش‌های قابل‌ملاحظه‌ای روبه‌رو هستند به نحوی که در حال حاضر بیش از ۷۰ درصد ناوگان اتوبوس‌رانی شهر تهران فرسوده بوده و در سامانه مترو نیز بیش از ۵۰ درصد قطار‌ها از مرز تعمیرات اساسی عبور کردند و این در حالی است که شهر تهران با کمبود حدود هزار دستگاه اتوبوس و هزارو ۵۰۰ دستگاه واگن مترو نیز مواجه است.

شهرداری تهران به منظور رفع بخش از معضلات مطروحه در نظر دارد نسبت به خرید هزار دستگاه اتوبوس به مبلغ ۳۰ هزار میلیارد ریال و ۲۱۰ دستگاه واگن مترو به مبلغ ۵۰ هزار میلیارد ریال اقدام کند لذا با توجه به محدودیت‌های مضاعف مالی ناشی از شیوع بیماری کرونا و عدم امکان تأمین منابع از سوی شهرداری خواهشمند است دستور فرمایید نسبت به اخذ مجوز استفاده از بازگشت از منابع صندوق توسعه ملی برای تأمین مالی خرید اتوبوس‌ها و واگن‌های مذکور به مبلغ ۸۰ هزار میلیارد ریال آن اقدام لازم معمول نمایند».

براساس گفت‌و‌گوی منتشرشده در ایسنا، رئیس شورای شهر تهران در مورد نامه اخیر حناچی به دفتر رهبری درباره توسعه حمل‌ونقل عمومی، گفته است: «به طور کلی می‌گویم که من این نحوه تعامل شهرداری با دولت و حاکمیت را نمی‌پسندم، نوشتن نامه‌های سرگشاده بدون نتیجه، چه حاصلی جز تبلیغات برای مردم دارد، ما دو سال از شهردار خواهش می‌کردیم که با قاطعیت و پیگیری بیشتری با مسئولان دولتی عمل کند و مسائل شهر را حل کند، ایشان می‌گفت نمی‌خواهم رابطه شهرداری با دولت دچار خدشه شود، بعد سر یک موضوع حاشیه‌ای، این همه تنش ایجاد شد و شهردار به هیئت دولت، دعوت نشد و متعاقب آن هم نامه‌های سرگشاده‌ای که از نظر دولت فرافکنی و کار تبلیغاتی به نظر می‌رسد، اصولا ورشکسته نشان‌دادن شهرداری به ضرر مدیریت شهری است، همین حالا ما حداقل سه هزار میلیارد تومان اوراق مشارکت باید جذب کنیم و با این اقدامات اعتبار شهرداری آسیب می‌بیند».

او در مورد چشم‌اندازی برای بهبود اوضاع با توجه به شرایط مالی دولت، هم گفته است: «شرایط مالی دولت تابع مسائل تحریم و سیاست خارجی است و شاید نتوان قبل از تعیین تکلیف رئیس‌جمهورشدن ترامپ درباره آینده درازمدت وضعیت اقتصادی نظر داد، اما در همین شرایط هم می‌توان بهتر از مدیریت روزمره، تبلیغاتی و ریسک‌گریز عمل کرد، به شرط آنکه اولویت‌ها و تدبیر لازم از سوی مدیران اجرائی شهر در نظر گرفته شود و با واقع‌گرایی و عمل‌گرایی، با چالش‌ها مواجه شویم».