از شعار تا واقعیت عقب نشینی اپراتور‌ها

حالا نزدیک ۴۰ روز از آغاز یک مناقشه می‌گذرد، تخلف دو اپراتور بزرگ تلفن همراه در ارایه بسته‌های اینترنت با حذف بسته‌های بلند مدت و گرانی سایر بسته‌ها، سرانجام زیر سایه تهدید و جریمه دستگاه‌های بالادستی و وزارت ارتباطات، به ایستگاه پایانی رسید.

پیشینه ماجرا

روزنامه اینترنتی فراز در ادامه نوشت: همه چیز از ۴۰ روز قبل آغاز شد. از شب ۱۳ تیرماه که کاربران فضای مجازی در صفحات توئیتر و اینستاگرام اعتراض به حذف بسته‌های بلند مدت اینترنت توسط اپراتور‌ها را آغاز کردند. «محمدجواد آذری جهرمی» در مدت کوتاهی به کاربران فضای مجازی اعلام کرد: «این مشکل به زودی برطرف خواهد شد و زورمان به اپراتور‌ها می‌رسد.»

ماجرا، اما به حذف بسته‌های بلند مدت اینترنتی و گرانی سایر بسته‌ها از سوی دو اپراتور بزرگ ایرانسل و همراه اول باز می‌گشت. به گزارش فرارو در این میان، ایرانسل بیشترین حجم انتقادات را دریافت کرد. چون به‌عنوان مثال بسته ۱۵ گیگابایت یک ماهه خود را که قبلا با قیمت ۳۷ هزار تومان فروخته می‌شد به بسته یک ماهه با حجم هفت و نیم گیگابایت تغییر داد. اگرچه این بسته با همان قیمت ۳۷ هزار تومان عرضه می‌شد، اما کاهش حجم دقیقا به معنای گران کردن بسته‌ها بود.

در فرم جدید قیمت بسته یک گیگابایتی یک ماهه ۱۴ هزار تومان اعلام شد. تفکیک اینترنت داخلی و خارجی یکی دیگر از انتقاداتی بود که به نظام تعرفه‌گذاری اینترنت موبایل ایرانسل وارد شد. به‌عنوان مثلا کسانی که ۱۵۵ هزار تومان پرداخت می‌کردند تا بسته یک ساله بخرند، تنها ۳۶ گیگابایت حجم اینترنت بین‌الملل در اختیار داشتند و ۷۲ گیگابایت حجم داخلی برایشان در نظر گرفته می‌شد.

مشترکان همراه اول هم از تغییرات قیمت و نظام تعرفه‌بندی بسته‌های اینترنتی این اپراتور ناراضی بودند، چون باید برای بسته پنج گیگابایتی اینترنت بین‌الملل با ۱۰ گیگابایت حجم داخلی حدود ۳۰ هزار تومان پول خرج می‌کردند و بسته هفت و نیم گیگابایتی اینترنت بین‌الملل به‌اضافه بسته ۱۵ گیگابایتی داخلی ۳۷ هزار تومان هزینه روی دستشان می‌گذاشت. کاربران همچنین گزارش دادند باید برای خرید بسته یکساله با حجم ۳۵ گیگابایتی بین الملل به اضافه ۷۰۰ گیگابایت اینترنت داخلی، ۱۶۰ هزار تومان پول کنار می‌گذاشتند.

ارزان‌ترین بسته ۱۰ هزار و ۵۰۰ تومان قیمت دارد. یک بسته کوچک با حجم تنها یک گیگابایت که خودتان بهتر می‌دانید به‌سرعت تمام می‌شود. این اپراتور بسته‌های دو گیگابایتی را هم با قیمت ۱۴ هزار تومان پیشنهاد می‌دهد. این در حالی است که بیشتر کاربران با توجه به حجم استفاده خود معمولا نمی‌توانند به حجم‌های کمتر از پنج گیگابایت فکر کنند. ایرانسل قیمت چنین بسته‌ای را ۲۰ هزار و ۵۰۰ تومان تعیین کرده است.

بسته هفت گیگابایتی یک ماهه ۲۴ هزار و ۵۰۰ تومان و بسته ۱۰ گیگابایتی یک ماهه در ایرانسل ۲۹ هزار و ۵۰۰ تومان است. این یعنی کاربران ایرانسل در صورت خرید بسته یک ماهه با بیشترین مقدار حجم اینترنت، باید هر گیگابایت حجم باید سه هزار تومان پول بدهند. بعضی‌ها دوست دارند بسته‌های مدت‌دار خریداری کنند. در حالت سه ماهه ایرانسل دو پیشنهاد جلوی روی این دسته کاربران می‌گذارد. اولی بسته ۱۸ گیگابایتی با قیمت ۴۸ هزار تومان است و دومی بسته ۲۴ گیگابایتی با حجم ۵۸ هزار تومان. در اولی قیمت هر گیگابایت دو هزار و ۷۰۰ تومان و در بسته دوم قیمت هر گیگابایت دو هزار و ۴۰۰ تومان در نظر گرفته شده است.

خریداران بسته‌های شش ماهه اینترنت موبایل ایرانسل هم با پرداخت ۹۵ هزار تومان می‌توانند ۳۶ گیگابایت حجم داشته باشند. یعنی قیمت هر گیگابایت دو هزار ۶۰۰ تومان است. اگر بسته شش ماهه با حجم ۴۸ گیگابایت بخرید باید ۱۱۵ هزار تومان پول بدهید. یعنی هر گیگابایت دو هزار و ۴۰۰ تومان پای شما محاسبه شده است. دو تا بسته یک‌ساله هم در منوی ایرانسل به‌چشم می‌خورد. اولی ۱۲۰ هزار تومان قیمت دارد و ۴۸ گیگابایت حجم در اختیار مشترک می‌گذارد که در آن قیمت هر گیگابایت دو هزار و ۵۰۰ تومان در نظر گرفته شده است. بسته دیگر ۷۲ گیگابایت حجم دارد و با توجه به اینکه برای خریدش باید ۱۵۵ هزار تومان پول بدهید، هر گیگابایت آن حدود دو هزار و ۱۵۰ تومان خرج روی دست‌تان می‌گذارد.

همراه اول هم دقیقا مثل رقیب خود ایرانسل در هفته گذشته قیمت بسته‌های اینترنت موبایلش را افزایش داد و باعث نارضایتی کاربران شد. آن‌هایی که برای خرید بسته اینترنت موبایل به سایت همراه اول رفتند مشاهده کردند قیمت بسته یک ماهه به ۲۹ هزار و ۴۰۰ تومان افزایش پیدا کرده است. این بسته فقط پنج گیگابایت حجم بین‌الملل و ۱۰ گیگابایت حجم داخلی در اختیار خریدار می‌گذاشت.

همراه اول بسته هفت و نیم گیگاباتی بین‌الملل به اضافه ۱۵ گیگابایت حجم اینترنت داخلی را هم با قیمت ۳۶ هزار و ۹۰۰ هزار تومان عرضه کرده بود. هیچکدام این بسته‌ها برای یک کاربر معمولی کافی نیستند. قیمت بسته یک ساله با حجم ۳۵ گیگابایت اینترنت بین‌المللی و ۷۰ گیگابایت اینترنت داخلی هم به ۱۵۹ هزار تومان افزایش پیدا کرده بود.

بعد از اعتراض کاربران و تشر وزیر ارتباطات انتظار داشتیم این اپرتور هم مجبور شود فتیله را پایین بکشد، اما اگر الان به سایت این اپراتور مراجعه کنیم متوجه می‌شویم در بر همان پاشنه می‌چرخد. همراه اول بسته یک ماهه با حجم یک گیگابایت را ۱۰ هزار و ۴۰۰ تومان می‌فروشد و خبری از بسته‌ای که بتواند حداقل یک ماه نیاز کاربر را فراهم کند نیست. گران‌ترین بسته یک ماهه همراه اول فقط هفت و نیم گیگابایت حجم بین‌المللی در اختیار مشترک می‌گذارد و با قیمت ۳۶ هزار و ۹۰۰ تومان عرضه شده است. در این حالت هر گیگابایت اینترنت موبایل برای همراه اولی‌ها چهار هزار و ۹۲۰ تومان است.

به عنوان مشترک همراه اول احتمالا به‌ناچار باید خرید بسته‌های بلندمدت را بررسی کنید. در حالت سه ماهه این اپرتور به شما تنها خرید بسته ۱۷.۵‌گیگابایتی بین‌الملل به اضافه ۳۵ گیگابایت اینترنت داخلی را پیشنهاد می‌دهد. آن هم با قیمت ۷۹ هزار تومان که اگر حجم داخلی را در نظر نگیریم، قیمت هر گیگابایت حجم بین‌الملل چهار هزار و ۵۰۰ تومان تمام می‌شود. اگر ۱۱۹ هزار تومان پول بدهید می‌توانید از همراه اول بسته شش ماهه با ۲۵ گیگابایت حجم بین‌الملل و ۵۰ گیگابایت حجم داخلی خریداری کنید. در این حالت قیمت هر گیگ حجم بین‌الملل چهار هزار و ۷۶۰ تومان محاسبه می‌شود.

قیمت بسته یک ساله همراه اول هم به ۱۵۹ هزار تومان می‌رسد که ۳۵ گیگابایت حجم بین‌الملل و ۷۰ گیگابایت حجم داخلی در اختیار کاربر می‌گذارد. یعنی هر گیگابایت اینترنت حدود چهار هزار و ۵۰۰ تومان است. به‌این ترتیب در مقام مقایسه کاربران همراه اول هم از نظر قیمت و هم از نظر تنوع بسته‌های اینترنت نسبت به کاربران ایرانسل دستشان بسته‌تر بخواهد بود.

این اتفاقات در حالی بود که براساس مصوبه شورای عالی فضای مجازی هزینه ICT در سبد هزینه خانوار باید کمتر از ۵/۲ درصد باشد. با مدنظر قرار دادن این شاخص اگر درجایی شاهد افزایش تعرفه‌ها باشیم باید یا هزینه‌ها را در جای دیگری کاهش دهیم یا درآمد خانوار افزایش یابد تا سبد خانوار با تغییر مواجه نشود. حالا بسته‌های بلندمدت شش‌ماهه و یک ساله که از حجم اینترنت بالایی برخوردار بودند، از فهرست خدمات اپراتور‌ها حذف شدند.

تهدید و جریمه

در همان ابتدا، حسین فلاح جوشقانی، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی به تخلف اپراتور‌ها در مورد بسته‌های جدید اینترنت اشاره کرد و گفت: «حذف بسته‌های اینترنت از کد دستوری ussd و اپلیکیشن مصداق بارز گرانفروشی است و مردم برای تهیه اینترنت با شرایط قبل باید دوبرابر هزینه پرداخت کنند.»

چندی پیش نیز پیمان قره داغی، مدیرکل دفتر حفاظت از حقوق مصرف کننده رگولاتوری اعلام کرد حذف بسته‌های اینترنت از سوی اپراتور‌ها بدون کسب تاییدیه سازمان تنظیم مقررات رادیویی صورت گرفته و تخلف است. او با بیان این که به اپراتور‌ها اخطار دادیم که بسته‌های حذف شده دوباره باید هم در پرتال و هم در اپلیکیشن قرار بگیرند، افزود: اپراتور‌ها برای تعرفه‌های قبلی مجوز دریافت کرده بودند و نباید بدون اطلاع آن را حذف می‌کردند. اگر قرار باشد بسته‌های جدیدی تعریف شده یا بعضی از بسته‌ها از مدار خارج شود یا حتی اگر اپراتور‌های غالب بخواهند کمتر از سقف، تعرفه بدهند باید از سازمان تاییدیه بگیرند که در این مورد رگولاتوری تاییدیه‌ای برای حذف بسته‌ها نداده است.

۲۹ تیرماه بود که سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان ۲۴ ساعت به اپراتور‌ها مهلت داد تا تعرفه اینترنت را به حالت قبلی بازگردانند، اما تا امروز که این گزارش را می‌خوانید اپراتور‌ها بدون توجه به این اولتیماتوم‌ها به کار خود ادامه می‌دهند.

مجتبی رضاخواه، رئیس کمیته فناوری اطلاعات مجلس نیز در گفت و گویی که با خبرنگار ما داشت به بررسی این موضوع در خانه ملت اشاره کرد و گفت: «هفته آینده این موضوع با حضور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات پیگیری می‌شود.»

معاون وزیر ارتباطات نیز در گفتگو با ایرنا گفت که به دلیل برنگشتن تعرفه اینترنت به حالت اولیه از سوی اپراتور‌ها و تداوم تخلفی که صورت گرفته است، صبح روز شنبه جریمه دو میلیارد تومانی به دو اپراتور ایرانسل و همراه اول ابلاغ شد. جریمه نقدی قدم اول برای برخورد با تخلف صورت گرفته است و در صورت استمرار این مساله، قطعا روال‌های دیگر را در پیش خواهیم گرفت. تعلیق، کاهش مدت اعتبار پروانه و مواردی از این دست، مصوبه‌های قانونی است که می‌توان با استناد به آن‌ها تخلفات را پیگیری کرد.

سرانجام وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز چند هفته پیش گفت: «بنابراین اختیار، اگر تا ۴۸ ساعت اپراتور‌ها تعرفه‌های خود را برنگردانند ما مجاز هستیم که حدود ۱۷ میلیارد تومان در روز برای همراه اول و ۱۱ میلیارد تومان در روز برای ایرانسل اعمال جریمه کنیم.» وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات همچنین تصریح کرد: به دلیل اینکه آن‌ها آمار را ارائه نکرده اند سازمان تنظیم قرارداد حدود ۶۰۰ میلیارد تومان را حجم گرانفروشی این دو اپراتور در این مدت استحصال کرده و این آمار به سازمان تعزیرات ارجاع و دادگاه هم برگزار شد و قطعاً دادگاه هم مطابق با ضوابط خود در شعبه رسیدگی کننده تعزیرات احکامی را صادر خواهد کرد تا کسی جرات نکند خلاف مقررات و در جهت ظلم به مردم در کشور عمل کند.

عقب نشینی اپراتور‌ها

شب گذشته بود که معاون وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات اعلام کرد: دو اپراتور تلفن همراه بسته‌های اینترنتی بلندمدت و پرطرفدار حذف‌شده خود را باز می‌گردانند. در این راستا فلاح جوشقانی در توئیتر نوشت: دو اپراتور تلفن همراه بسته‌های اینترنتی بلندمدت و پرطرفدار حذف‌شده خود را باز می‌گرداندند. توضیحات بیشتر را در مصاحبه با رسانه‌های جمعی به سمع و نظر مردم خواهیم رساند.

بر اساس گزارش‌ها تا کنون بسته‌های پرمخاطب ایرانسل به اپلیکیشن این اپراتور بازگشته است. همچنین با توجه به حجم گران‌فروشی اپراتور‌ها به مبلغ ۶۰۰ میلیارد تومان که به گفته وزیر ارتباطات توسط سازمان تنظیم مقررات به دست آمده و به سازمان تعزیرات ارسال شده است، باید دید اپراتور‌های همراه چه برنامه‌ای برای جبران این خسارات به مردم دارند.

اگرچه زمزمه‌های عقب نشینی این ۲ اپراتور حالا بلند‌تر از قبل شنیده می‌شود، اما در این میان، اما پرسشی همچنان پابرجاست که خسارت وارده به مشتریان بر اثر این گرانفروشی به کجا خواهد رسید؟