سپانلو: در خواب آشفته زندگی می کنیم

شوالیه شعر و ادب ایران در یک خواب آشفته زندگی می کند؛ خواب آشفته ای که از نگاه او این روزها همه ما را فرا گرفته و آن را با نام «زندگی» می شناسیم. 

محمدعلی سپانلو هیچ از این آشفته خواب دل خوشی ندارد و دلش آرامش می خواهد؛ آرامشی با خبر های امیدوار کننده. صاحب نشان شوالیه شعر فرانسه می گوید در اخبار تاخت وتاز می کند و هر کس این کار را بکند خواب آشفته را می فهمد؛ «نتیجه تاخت و تازم در اخبار تعجب من از زندگی ما در یک خواب آشفته است. به همین دلیل هم نمی شود خبری را با عنوان خبر مهم پیدا کرد چرا که هر خبری که می آید دو روز بعدش تکذیب می شود. یک مقامی آماری می دهد و مقام دیگر دو روز بعدش یک دهم آن را اعلام می کند، این یک خواب آشفته است که هر چه کمتر ببینی بهتر است.»

سپانلو دلش می خواهد خبر امیدوار کننده بشنود اما وقتی تاخت و تازی در میان اخبار می کند، چیزی نمی یابد: «همه اش خواب آشفته است، امیدوارم امسال تکذیب ها کم شود تا...» 

خالق بیش از 50 تالیف و ترجمه در زمینه شعر و ادب، امسال می خواهد دو کتاب جدید زیر چاپ ببرد: «این روزها روی دو کتاب کار می کنم که مراحل آخرشان را طی می کنند و فکر می کنم امسال به چاپ برسند. یکی منظومه سرگذشت شاعر گمنامی است که ضمن بیان داستان سرگذشت او تمام سبک های شعر فارسی از کهن ترین آن یعنی از دوره رودکی تا دوره امروز تقلید شده است. در حقیقت این یک منظومه سمفونی وار است.»

محمدعلی سپانلو قبلاً هم در کارهایی مثل «خانم زمان» از این سبک استفاده کرده بود، اما به گفته خودش بیش از 10 سال است که روی این منظومه کار می کند و امیدوار است امسال با عنوان «افسانه شاعر گمنام» به چاپ برسد. دیگری قطعات کوتاه مدرنی است که اغلب از رویاهای خود سپانلو گرفته شده و برخی از آنها هم قبلاً به چاپ رسیده است: «این قطعات همه از خواب برخاسته اند؛ مثل حمامی که با همه نقش برجسته هایش در حال نابودی است یا خروسی که از بالای بیسیم می خواهد با رادیو رقابت کند یا رستم که آمده است شهرآورد تهران را تماشا کند.»

این کتاب هم بناست امسال با عنوان «فانتزی ها» به چاپ برسد. اما تفاوت این کار سپانلو با سایر آثارش در این است که در این نوشته ها، برای اولین بار زبان اولویت پیدا می کند: «من به اولویت زبان معتقد نیستم و بر این باورم که بدون اندیشه زبان ایستاست، اما در فانتزی ها برای اولین بار این کار را کردم.»

محمدعلی سپانلو یکی از چند نماینده معدود ادبیات معاصر فارسی در بسیاری از گردهمایی های بین المللی در اروپا و آمریکا است که سهم بزرگی در معرفی ادبیات ایران به جهانیان دارد. بسیاری از آثار او تا به حال به زبان های انگلیسی، آلمانی، فرانسه، هلندی، عربی، و سوئدی ترجمه شده است. او تاکنون توانسته نشان شوالیه نخل آکادمی فرانسه (بزرگ ترین نشان فرهنگی کشور فرانسه) و جایزه ماکس ژاکوب (بزرگ ترین جایزه شعر فرانسه) را دریافت کند.